Latijnse taalkunde caput 33

adiūtor, ~ōris, m

helper, handlanger

adoptiō, ~ōnis, v

adoptie

adōrāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

vereren, aanbidden, smekend aanroepen

adorīrī, ~iōr, ~ortus sum

aanvallen, zich wenden tot (acc), (iets moeilijks) ondernemen, aanvatten

advena, ~ae, m/v

vreemdeling

advolāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

komen aanvliegen, toesnellen, zich haasten

affīnis, ~is, ~e

(+dat/gen) grenzend aan, verwant met, betrokken bij

alveus, ~ī, m

langwerpige uitholling, (bad)kuip, bak, rivierbedding, bootje

animōsus, ~a, ~um

(stout)moedig, onstuimig, trots

anxius, ~a, ~um

angstig, bezorgd, beangstigend

armentum, ~ī, o

groot vee, kudde, mv: ossen

atterere, ~ō, ~trīvī, ~trītum

wrijven tegen (dat), stukwrijven, verzwakken, uitputten

āvocāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

wegroepen, terugroepen, afhouden

bēlua, ~ae, v

groot dier, monster

calefacere, ~iō, ~fēcī, ~factum

warm maken, verwarmen, ophitsen, verontrusten

calēre, ~eō, ~uī, -

warm zijn, gloeien (ook van emoties)

clēmentia, ~ae, v

toegeeflijkheid, genade

conclāmāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

gezamenlijk roepen, luid roepen, samenroepen, bejammeren

conclūsiō, ~ōnis, v

insluiting, belegering (militair), einde, afronding, conclusie

concursus, ~ūs, m

het samenlopen, opstootje, ontmoeting, aanval, strijd

contemplārī, ~or, ~ātus sum

bekijken, gadeslaan, beschouwen

contorquēre, ~eō, ~torsī, ~tortum

ronddraaien, heen en weer slingeren

cruciātus, ~ūs, m

marteling, foltering, terechtstelling

dērīdēre, ~eō, ~rīsī, ~rīsum

uitlachen, bespotten

dēvovēre, ~eō, ~vōvī, ~vōtum

iets als een offer beloven, wijden, vervloeken

dulcēdō, ~dinis, v

zoetigheid, charme

ēlabōrāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

zorgvuldig uitvoeren, zich inspannen, moeite doen

exinde, bw

daarna, vervolgens

expedītiō, ~ōnis, v

uitrusting, veldtocht

fācundia, ~ae, v

welsprekendheid

fācundus, ~a, ~um

welsprekend, vlot

fūnestus, ~a, ~um

dodelijk, verderfelijk, bloedig, bezoedeld, in rouw gedompeld

furiōsus, ~a, ~um

razend, woedend, hartstochtelijk

germānus, ~a, ~um

vol, eigen (broer/zus), broederlijk, zusterlijk, echt, waarachtig, (subst) (half)broer

grānum, ~ī, o

korrel, pit, bes

histriō, ~ōnis, m

toneelspeler

identidem, bw

telkens weer, herhaaldelijk

impudentia, ~ae, v

schaamteloosheid

indoctus, ~a, ~um

niet geleerd, onontwikkeld, ongeoefend

īnfāmis, ~is, ~e

eerloos, berucht

īnsuper, bw

bovenop, bovendien, daarenboven

invīsus, ~a, ~um

gehaat, ongezien

irritus, ~a, ~um

ongeldig, nutteloos, onsuccesvol

languor, ~ōris, m

vermoeidheid, slapheid, luiheid

lātrāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

blaffen, bulderen, schreeuwen, afblaffen, toesnauwen

līberālitās, ~ātis, v

beschaafdheid, vriendelijkheid, vrijgevigheid

ligāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

vastbinden, samenwinden, omwinden

luxuriōsus, ~a, ~um

weelderig, buitensporig

mactāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

vereren, verheerlijken, slachten, (slacht)offeren (voor een god)

magnopere, bw

zeer, nadrukkelijk, in het bijzonder

mamma, ~ae, v

borst, uier, uitstulping, mama (kindertaal)

necne, bw

of niet (in tweeledige vragen, meestal indirect, soms direct)

nefandus, ~a, ~um

goddeloos, zondig, misdadig

nitor, ~ōris, m

glans, aanzien, schoonheid

obsequī, ~or, ~secūtus sum

+dat: toegeven aan, gehoorzamen, zich overgeven aan

opācus, ~a, ~um

schaduwrijk

paenitentia, ~ae, v

berouw

parātus, ~a, ~um

gereed, klaar, bereid, vastbesloten, (militair) slagvaardig, goed uitgerust

patrōcinium, ~iī, o

patronaat, verdediging (rechtbank), bescherming

peccātum, ~ī, o

fout, misdrijf

permūtāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

volledig veranderen, verwisselen, uitwisselen

persolvere, ~ō, ~solvī, ~solūtum

betalen, uitbetalen, afbetalen, iemand (dat) iets (acc) bewijzen, betuigen, (poenas) een straf ondergaan, afhandelen, helemaal uitleggen

petītiō, ~ōnis, v

aanval, stoot, verlangen, verzoek, vordering, sollicitatie

plumbum, ~ī, o

lood

polus, ~ī, m

pool, uitspansel, hemel

procerēs, ~um, m

aristocraten, voornaamste burgers

profectiō, ~ōnis, v

vertrek, aftocht, oorsprong

prōgeniēs, ~iēī, v

afstammelingen

prōmulgāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

openlijk bekendmaken

prōrsus, bw

rechtstreeks, volstrekt, helemaal, in één woord (bij adj of bw)

quassāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

hevig schudden, vernielen, rammelen

questus, ~ūs, m

(wee)klacht

quotus, ~a, ~um

hoeveelste, (quotus quisque) hoe weinig!

recondere, ~ō, ~condidī, ~conditum

opbergen, verbergen

redundāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

overstromen, in overvloed aanwezig zijn

requiēscere, ~ō, ~quiēvī, ~quiētum

rusten

salvēre, ~eō, -, -

gezond zijn, (imperatief) gegroet!, vaarwel!

sapor, ~ōris, m

smaak, geur

sarcina, ~ae, v

bundel, pak, last, mv: bagage, ransel

scandere, ~ō, scandī, scānsum

beklimmen, klimmen

sēdulō, bw

oprecht, ijverig, aandachtig

sēdulus, ~a, ~um

ijverig, druk in de weer

sempiternus, ~a, ~um

eeuwigdurend

sēnsim, bw

geleidelijk

sincērus, ~a, ~um

zuiver, echt, eerlijk

sordēs, ~ium, v

vuil, verachtelijkheid, gepeupel, hebzucht, donkere kledij (rouw)

suppeditāre, ~ō, ~āvī, ~ātum

rijkelijk voorhanden zijn, toereikend zijn, rijkelijk geven

suscēnsēre, ~eō, ~uī, -

boos/woedend zijn (op=dat, omwille van=acc, dat=quod/aci)

tabernāculum, ~ī, o

hut, tent (militair/religieus), tempel

terrēnus, ~a, ~um

aarden, aard-, aards, land-

tondēre, ~eō, totondī, tōnsum

scheren, afmaaien

torvus, ~a, ~um

wild, dreigend, angstaanjagend

trepidātiō, ~ōnis, v

verwarring

turbō, ~binis, m

wenteling, kolk, storm, oproerkraaier, tol

tussis, ~is, v

hoest, (mv) hoestbui

tyrannis, ~idis, v

tirannie, teranterritorium

uterus, ~ī, m

onderlijf, buik, baarmoeder

veterānus, ~a, ~um

oudgediende (militair)

victima, ~ae, v

offer(dier), slachtoffer

victrīx, ~īcis, v

(over)winnares, (attributief) zegevierend, overwinnings-