werking democratische instellingen Europees niveau

tijdlijn Europese samenwerking

1947: OEES (Europese Economische Samenwerking)

1951: EGKS (Europese gemeenschap voor kolen en staal)

1957: EEG (Europese economische gemeenschap)

1967: EG (Europese gemeenschappen, EGKS, EEG en Euratom samen)

1993: EU (Europese Unie, verdrag van Maastricht 1992) 

Europees Parlement kenmerken en samenstelling

• rechtstreeks gekozen door Europees volk

• 720 leden en vertegenwoordigd 27 lidstaten

Europees Parlement taken

• controle- en budgetrecht (begrotingsbevoegdheid) 

• commissies binnen het parlement bereiden een stemming over wetgeving voor en zijn experts op het gebied waar de wet over gaat 

• plenaire vergaderingen waarin een wet goed of afgekeurd word (hebben dus medewetgeving) 

→ kunnen een wet goedkeuren, verwerpen of amenderen (geen recht van initiatief)

• kunnen de hele Europese Commissie ontbinden 

• oefenen controle uit op alle EU instellingen

Europese Raad kenmerken

• raad van alle staatshoofden van de lidstaten + de voorzitter van de Commissie

• gaan vooral over ingewikkelde of gevoelige zaken en over het gemeenschappelijk internationaal veiligheidsbeleid 

Europese Raad taken:

• bepalen het politieke beleid en de prioriteiten

• kunnen geen wetten goed of afkeuren

• nomineren en benoemen kandidaten voor enkele prominente EU-functies (bv. voorzitter Europese Commissie en directeur ECB).

raad van ministers kenmerken

• ook wel raad van de Europese Unie

• vertegenwoordigd regering van de lidstaten

• veel verschillende raden, in elke zit de minister uit iedere lidstaat op dat beleidsterrein

• geen vaste voorzitter

raad van ministers taken

• onderhandelt over EU-wetgeving en stelt deze vast, dit doen ze in samenspraak met het Europees Parlement en op basis van voorstellen van de Europese commissie 

• overeenkomsten sluiten tussen de EU en de andere landen en internationale organisatie

• stelde de EU-begroting samen met het Europees parlement vast

Europese commissie kenmerken

• soort regering

• kan wetten indienen 

• 27 commissarissen, een voor elke lidstaat 

→ voorzitter = een van commissarissen 

Europese Commissie taken

• verantwoordelijk voor correcte uitvoering EU-beleid 

• ziet erop toe dat de EU-regelgeving daadwerkelijk wordt nageleefd 

• wetgevende en uitvoerende macht 

→ dienen wetsvoorstellen in 

Europese Hof van justitie

• instelling die ervoor zorgt dat het EU-recht in alle EU-landen op dezelfde manier wordt geïnterpreteerd en toegepast 

2 gerechtshoven:

• het hof

→ 1 rechter per EU-land en 11 advocaten-generaals: behandelen verzoeken van nationale rechtbanken 

• het gerecht

→ 47 onafhankelijke rechters: behandelen zaken van particulieren, bedrijven en is sommige gevallen EU-regeringen 

hoe komt een wet tot stand binnen de Europese Unie?

1. Europese Commissie komt met een voorstel

2. gaat naar het Europees Parlement 

→ eerst standpunt (tot stand gekomen in de commissies van het parlement) daarna een stemming. 

3. bij aannemen naar de Raad van Ministers, bij verwerpen terug naar de Commissie

4. Raad van Ministers keuren het voorstel goed of af

5. bij aannemen gaat de wet naar de nationale parlementen, bij verwerpen terug naar het Parlement

6. nationale parlementen zetten de wet weer om in beleid en hebben er verder niets meer over te zeggen