Hlutapróf 1

hvað er klínísk barnasálfræði?

sameinar þroska-, afbrigðis- og klíníska sálfræði

hvað er ekki lengur gert með börn og fullorðna?

alhæft frá fullorðnum yfir á börn

hvað er ólíkt með byrjun a´meðferð hjá börnum og fullorðnum?

frumkvæði af meðferð

hverngi er trúnaður ólíkur hjá börnum og fullorðnum?

tilkynningarskylda

ef einhver er að gera eitthvað ólöglegt gagnvart barninu eða barnið að gera eitthvað ólöglegt.

trúnaður gagnvart foreldrum

eiga rétt á að vita hvaða greining og meðferð er beitt.

Skilgriening á því að vera “andlega heilbrigður”

getur verið mismunandi eftir samfélögum

ekki eðlilegt að vera alltaf glaður

geðheilbrigði skv WHO

að búa við vellíðan

að vera fær um að nýta vel hæfileika sína

að geta tekist á við eðlilegt álag í lífi sínu

að vera fær um að sýna af sér afköst og árangur við vinnu

að geta lagt sitt af mörkum til samfélagsins

meira en að vera laus við geðraskanir

T/D-in 3

tölfræðileg frávik (statistical deviation)

truflun á virkni (disability or degree of impairment)

tilfinningaleg streita (emotional distress)

hver er ókostur tölfræðilegra frávika?

skoða ekki samhengi einkenna við aðstæður

hver er ókostur truflunar á virkni?

getur reynst erfitt að koma auga á það

hver er ókostur tilfinningalegrar streitu?

mikið tilfinninganæmi getur sést meira utan á fólki og lítið tilfinninganæmi getur farið framhjá okkur.

huglægt

hvað telst vera afbrigðilegt?

menningarmunur

ósveigjanleiki í hegðun

skaðleg hegðun

hvað er undir Wakefield: skaðleg hegðun?

skaðlegt og veldur truflun

skaðar þig og mætir ekki í skólann.

skaplegt en truflar ekki

símanotkun.

truflandi en ekki skaðleg

frestunarárátta.

hvað þarf að hafa í huga við greiningu geðraskana hjá börnum?

barn/unglingur upplifir safn einkenna sem eru það alvarleg í tíðni og/eða styrkleika að dagleg virkni truflast

taka þarf mið af aldri, þroska og menningu

skert aðlögunarhæfni og þjáning

tímalengd skiptir máli

á hvaða þætti geta geðraskanir haft áhrif á hjá börnum?

nám

samskipti

almenna vellíðan

þroska

framtíð

úthverfar raskanir

einkenni sem sjást að utan

innhverfar raskanir

einkenni sem eru meira að innan

hver er ókostur við greiningarkerfin?

skoða ekki aðstæður en við verðum að gera það

hvað er ólíkt með fullorðnum og börnum með greiningarskilmerki?

börn ná oft smá og smá í nokkrum röskunum á meðan fullorðnir ná frekar greiningarskilmerkjum í einni röskun

hverjir eru helstu áhrifaþættirnir?

aldur

kyn

samfélagsleg staða

menntun foreldra

starf foreldra

fjárhagur foreldra

hverjar eru mögulegar hindranir í að sækja meðferð?

kostnaður

félags- og menningarlegir þættir

ekki nægilegt aðgengi

fordómar

hvað er gagnreynd aðferð?

skjólstæðingahópur skilgreindur

tilviljunarkennt skipt í meðferðarhópa

meðferðarhandbók

árangursmælingar og blindir matsmenn

tölfræðilega marktækur munur á meðferðarhóp og samanburðarhóp

rannsókn endurtekin

af hverju skipta siðareglur máli?

valdaójafnvægi

sálfræðingur oft eini fullorðni til frásagnar ef eitthvað kemur upp á

viðmið sem hjálpa okkur að taka ákvarðanir

eykur traust á starfstéttinni

auðveldara að hefja samtal

C-in 4 í siðareglum

hæfni

samþykki

trúnaður

hagsmunaárekstrar

samfella skiptist í:

homotypic continuity

heterotypic continuity

homotypic continuity

einkenni sem eru til staðar frá unga aldri og fram að unglingsárum

heterotypic continuity

einkenni sem breytast yfir tíma

misræmi

hegðun barns snemma yfir ævina ekki í samræmi við hegðun seinna

þroskaleiðir

multifinality

equifinality

multifinality

börn með svipaða sögu sýna ólíka þroskaframvindu

equifinality

börn með ólíka sögu sýna svipaða þroskaframvindu

hvað eru áhættuþættir?

auka líkur á að breyta hafi neikvæð áhrif

hvað eru verndandi þættir?

minnka líkur á að breyta hafi neikvæð áhrif

hvernig er hægt að byggja upp seiglu hjá börnum og unglingum?

leyfa barninu að prófa nýja hluti án þess að undirbúa það

leyfa þeim að leysa úr ágreiningi sjálf

láta barnið taka við afleiðingum gjörða sinna

hverjar eru orsakir geðraskana?

líffræðilegir þættir

sálfræðilegir þættir

umhverfisþættir

hver er tilgangur sálfræðilegs mats?

skima fyrir hegðunarerfiðleikum eða þroskafrávikum

til að bera kennsl á mögulegar orsakir fyrir ákveðnum erfiðleikum og greina

til að komast að niðurstöðu um greiningu, meta horfur og skipuleggja meðferð

fylgjast með hvort meðferð virkar

Butcher skilgreinir 4 þætti sálfræðilegs mats

greiningarviðtöl

beint áhorf

stöðluð viðtöl og spurningarlistar

óformleg upplýsingaöflun

hver er munurinn á greiningarviðtali við börn/unglinga og fullorðinna?

hversu mikið foreldrar eru í greiningarviðtalinu

sálfélagsleg saga skjólstæðings

hvert er vandamálið?

byrjun

ferill

orsök

undanfarar

tilraunir til að leysa vandamálið

fjölskyldusaga

þroskasaga

námssaga

félagssaga

hegðun

geðsaga barnsins

hverjar eru ólíkar nálganir meðferðar?

einstaklings

hópmeðferð

foreldramiðuð

fjölskyldu

3 flokkar skapgerðar ungbarna

auðveld

erfið

lengi að aðlagast

mikið tilfinninganæmi

fylgjum tilfinningunni frekar en rökhugsun

erum að bregðast við

lítið tilfinninganæmi

getur valið viðbrögðin sín betur

uppeldisaðferðir foreldra

eftirlátssamir

afskiptalausir

skipandi

leiðandi

eftirlátssamir foreldrar

ekki maragr reglur

leyfa börnum að taka flestar ákvarðanir

veita aðstoð þegar borðin biðja um hana

vinir barna sinna

afskiptalsuir foreldrar

ekki með reglur eða kröfur á börnin sín

í litlu tilfinningalegu sambandi við þau en sinna grunnþörfum um mat, föt og hreinlæti

ófyrirsjáanleg hegðun

skipandi foreldrar

skýrar reglur fyrir hegðun barna sinna og ætlast til að þeim sé fylgt í blindni

reglurnar eru oft óútskýrðar og svarið við þeim er oft “af því ég segi það”

verðlaun og refsingar fylgja því hvort barnið fylgi eða brjóti reglurnar

leiðandi foreldrar

veita reglur en útskýra af hverju þær eru

kenna börnunum hvernig eigi að standast reglurnar og verðlauna fyrir það þegar börnin sýna aukna færni í sjálfsstjórn

með hvaað uppeldisaðferð verður besta útkoman?

leiðandi

birtingamynd kvíða

hugræn einkenni

tilfinningar

líkamleg einkenni

hegðun

jafnan um kvíða

ofmetum líkur á að eitthvað gerist og alvarleikann ef það gerist

vanmeturbjargráð og aðstoð annarra

kvíðaviðbragðið er alltaf í beinu samhengi við:

mat á hættu og alvarleika í aðstæðum

mat á getu til að takast á við aðstæður og aðstoð frá öðrum

hver er tilgangur kvíðaeinkenna?

auak súrefnisupptöku

dæla súrefnisríku blóði til stórra vöðva

blóði beint frá húð, fingrum og tám

vera reiðubúinn til atlögu

líkaminn kældur

orkan spöruð fyrir árás eða flótta

vera viðbúin og fljót að bregðast við

vera fljótari að greina hættuna

hvenær er kvíði vandamál?

hamlandi

ekki í samræmi við aðstæður

valda ítrekaðri vanlíðan

hvenær er kvíði hjálplegur?

segri að eitthvað sé okkur mikilvægt

verður til þess að við undirbúum okkur

ýtir okkur áfram

hvetur okkur til varúðar

hvernig getur birtingarmynd hræðslu og kvíða lýst sér hjá börnum?

grátur, skapofsakast, að frjósa eða að hanga utan á einhverjum

vasovagal response stigin

fyrra stig: hækkaður blóðþrýstingur (drifkerfið)

seinna stig: skyndileg lækkun á blóðþrýstingin (sefkerfið)

vasovagal response

tvöfalt viðbragð sem leiðir til þess að blóðþrýstingur lækkar í stað þess að hækka

hverngi skiptist félagskvíði niður?

samskiptakvíði og frammistöðukvíði

hver er munurinn á kvíðakasti og ofsakvíðakasti?

ofsakvíðakast kemur upp úr þurru og eru oft lengur

veist yfirleitt af hverju kvíðakast kemur og það varir í styttri tíma

hver er kjarnatilfinning í þunglyndi hjá börnum?

pirringur

hver er munurinn á depurð og þunglyndi?

depurð er tilfinning sem kemur og fer

þunglyndi er langvarandi

af hverju ætli það sé svoan mikill munur á birtingamynd þunglyndis hjá börnum og fullorðnum?

börn þurfa að halda áfram að mæta allt þó svo að þau vilji það ekki

fullorðnir líklegri til að sleppa því að mæta í skóla/vinnu t.d

hver fann upp lært hjálparleysi?

seligman

hvaða kenningu kom Beck með?

það er eitthvað að mér, heiminum og framtíðinni

hver er munurinn á sjálfvirkum neikvæðum hugsunum og þráhugsunum í áráttu- og þráhyggjuröskun?

árátta - ágengar hugsanir, ræðst á það sem þú elskar mest

sjálfvirkar - um okkur sjálf, okkur finnst þær ekki hræðilegar og dveljum í þeim

hverjar eru algengar hugsanaskekkju tegundir í þunglyndi?

hrakspár

alhæfing

allt eða ekkert hugsun

hugsanalestur

að taka hlutum persónulega

verður-á-og-ætti