Dutch paper 1 - stijlfiguren

Typografie –

Lettertype, grootte, vetgedrukt, cursief, hoofdletters.

Kleurgebruik –

Welke kleuren zijn gebruikt en welk effect hebben ze?

Afbeeldingen –

Wat zie je? Wat is het effect?

Lay-out –

Indeling van tekst en beeld; hoe leidt het de lezer?

Logo’s/slogans –

Herkenbaarheid en merkidentiteit.

Woordkeuze (diction) –

Keuze van woorden die past bij de toon of het doel (formeel, zakelijk, emotioneel).

Modality (modaliteit) –

De mate van zekerheid of twijfel: moet, zal, misschien, hopelijk.

Code-switching –

Wisselen tussen talen of dialecten in een tekst.

Colloquialisme –

Informele spreektaal of dialect: “Nou, dat wist ik niet joh.”

Jargon –

Vaktaal die past bij een bepaald domein (bv. medische termen, juridische taal).

Opsomming –

Lijstvorm, vaak met verbindingswoorden: ten eerste, bovendien, tot slot.

Contrasterende structuur –

Tegenstellingen worden gepresenteerd: vroeger vs. nu, rijk vs. arm.

Chronologische opbouw –

Gebeurtenissen worden in tijdsvolgorde verteld.

Wending of kentering –

Omslagpunt in de tekst; vaak aangeduid met “maar”, “echter”, “toch”.

Metafoor –

Een vergelijking zonder ‘als’: “Hij is een rots in de branding.”

Vergelijking –

Twee dingen worden vergeleken met ‘als’: “Zo sterk als een beer.”

Personificatie –

Menselijke eigenschappen worden toegekend aan iets niet-menselijks: “De wind fluisterde.”

Herhaling (repetitio) –

Woorden of zinnen worden herhaald voor nadruk.

Anafoor –

Herhaling aan het begin van opeenvolgende zinnen: “Niemand luistert. Niemand helpt. Niemand ziet.”

Eufemisme –

Verzachtende uitdrukking: “Hij is heengegaan” i.p.v. “Hij is gestorven.”

Hyperbool –

Overdrijving: “Ik heb eeuwen gewacht.”

Ironie –

Het tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt, vaak met humor.

Sarcasme –

Bijtende of spottende vorm van ironie.

Retorische vraag –

Vraag waar geen antwoord op wordt verwacht, om de lezer te laten nadenken.

Register –

Het taalniveau: formeel, informeel, spreektaal, vaktaal.

Toon –

De houding of stemming van de tekst (bijv. ernstig, luchtig, sarcastisch, hoopvol).

Repetitio –

Herhaling van woorden of zinsdelen voor nadruk.

Anafoor –

Herhaling van hetzelfde woord aan het begin van opeenvolgende zinnen of zinsdelen.

Epifoor –

Herhaling van een woord aan het einde van zinnen of zinsdelen.

Tricolon (drieslag) –

Opsomming bestaande uit drie elementen.

Parallellisme –

Gelijke zinsstructuur in meerdere zinnen.

Climax –

Opsomming met toenemende kracht of intensiteit.

Anticlimax –

Opsomming waarbij de spanning afneemt.

Metafoor –

Vergelijking zonder verbindingswoord.

Vergelijking –

Beeldspraak met een verbindingswoord als “als” of “zoals”.

Personificatie –

Het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke dingen.

Metonymie –

Vervanging van een woord door een ander op basis van een betekenisrelatie.

Synesthesie –

Vermenging van zintuiglijke indrukken.

Ironie –

Milde vorm van spot waarbij het tegenovergestelde wordt bedoeld.

Sarcasme –

Bijtendere vorm van ironie, vaak kwetsend bedoeld.

Understatement –

Opzettelijke afzwakking.

Litotes –

Bevestiging door het ontkennen van het tegenovergestelde.

Eufemisme –

Verzachtende uitdrukking voor iets onaangenaams.

Hyperbool –

Sterke overdrijving voor nadruk of humor.

Paradox –

Schijnbare tegenstelling die bij nadenken klopt.

Oxymoron –

Combinatie van twee tegengestelde begrippen.

Chiasme –

Kruisstelling van woorden of woordgroepen.

Retorische vraag –

Vraag waarop geen antwoord wordt verwacht.

Antithese –

Tegenstelling ter versterking van een punt.

Ellips –

Weglaten van woorden zonder dat de zin ongrammaticaal wordt.

Prolepsis –

Woord of zinsdeel vooropplaatsen voor nadruk.

Enumeratie –

Opsomming van elementen

Kleurenpsychologie –

Gebruik van kleuren om emoties of betekenissen op te roepen.

Framing / cadrage –

Wat is in beeld en wat niet? Stuurt de interpretatie.

Standpunt / camerahoek –

Hoogte of invalshoek bepaalt gevoel van macht, nabijheid, enz.

Symboliek –

Objecten of beelden met een diepere, culturele betekenis.

Contrast in beeld –

Licht/donker, oud/nieuw, realiteit/fantasie, enz.

Salience (visuele nadruk) –

Wat springt eruit? Gids voor de blik van de lezer.

Compositie –

Indeling van beeld en tekst; waar kijk je eerst naar?

Typografie –

Lettertype, grootte, kleur – roept sfeer en toon op.

Beeldrijm / visuele metaforen –

Beelden die ideeën visueel vergelijken of versterken.

Juxtapositie –

Plaatsing van twee elementen naast elkaar voor effect.

Gestalteprincipes –

Psychologische principes die bepalen hoe we vormen waarnemen (zoals nabijheid, overeenkomst).

Onomatopee –

Klanknabootsing (zoals “BOEM!” of “ZUCHT…”).

Panels –

Verdelen van handelingen over meerdere vakken.

Speech bubbles / gedachtewolkjes –

Toon en personagegedachten.

Gutter (ruimte tussen panelen) –

Impliceert tijdsprong of overgang.

Lichaamstaal / mimiek –

Non-verbaal gedrag versterkt de betekenis.

Logo’s en merksymbolen –

Geven direct informatie over herkomst of identiteit van het product of idee.

Gezichtsuitdrukking (emotie) –

Mimiek van personen in het beeld roept empathie of herkenning op.

Lichaamstaal / houding –

Houding van figuren drukt kracht, zwakte, angst, vrijheid enz. uit.

Focus / scherptediepte –

Wat is scherp in beeld, en wat is wazig? Leidt de kijker.

Lichtinval / schaduw –

Creëert sfeer of spanning (bijvoorbeeld dramatisch of warm)

Beeldgrootte / schaal –

Grootte van objecten of mensen benadrukt belangrijkheid of dominantie.

Symbolisch object –

Voorwerpen met betekenis (bijv. een witte duif = vrede).

Pijl of richting –

Leidt het oog van de lezer/kijker; visuele structuur.

Herhaling van beelden –

Voor herkenbaarheid, branding, of ritme.

Cartooneske stijl –

Speels, overdrijvend beeldgebruik dat de boodschap verzacht of versterkt.

Karikatuur –

Overdreven weergave van mensen (vaak in spotprenten).

Realistische stijl vs. abstracte stijl –

Beïnvloedt hoe serieus of speels de boodschap overkomt.

Kleding / uiterlijk van figuren –

Draagt bij aan tijdsbeeld, stereotype of karakter.

Perspectief / diepte –

Maakt ruimtegevoel en hiërarchie zichtbaar.

Negatieve ruimte –

Lege ruimte rondom het hoofdonderwerp; versterkt focus of spanning.

Beeldrijm / visuele echo – .

Wanneer vormen of ideeën herhaald worden in andere beelden

Kleurcontrast –

Zoals rood tegen wit voor visuele impact.

Grijstinten / zwart-wit –

Vaak gebruikt om ernst, nostalgie of sobere sfeer te creëren.

Blur / beweging –

Suggereert snelheid of actie.