BuiteNLand H 2

analfabetisme

het niet kunnen lezen en schrijven

beroepsbevolking

dat deel van de bevolking dat tegen betaling een beroep uitoefent plus de werkloze; de beroepsbevolking wordt ingedeeld in de primaire, secundaire en tertaire sector

bbp/hoofd

de toegevoegde waarde van alle goederen en diensten die door nationale ondernemingen worden geproduceerd geddeeld door het aantal inwoners

bnp/hoofd

de togevoegde waarde van alle goederen en diensten die door nationale ondernemingen worden geproduceerd; dit kan ook in het buitenland zijn

brp/hoofd

het inkomen per inwoner per regio

human development index (HDI)

VN-ontwikkelingsindex

inkomen

wat er binnenkomt aan salaris, winst en rente

koopkracht

de hoeveelheid goederen of diensten die je in een land voor 1 dollar kunt kopen

levensverwachting

het aantal jaren dat iemand gemiddeld nog te leven heeft, gelet op de huidige sterftekans; de levensverwachting bij geboorte wordt het meest gebruikt

ruimtelijke ongelijkheid

grote en ongewenste verschillen in ontwikkeling tussen gebieden

sociale ongelijkheid

grote en ongewenste verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen tussen de verschillende groepen van de bevolking

VN-ontwikkelingsindex

maatstaf samengesteld uit de koopkracht, alfabetiseringsgraad en de levingsverwachting om de maatschappelijke ontwikkeling vast te stellen

wereldsysteem

een indeling van de wereld in centrum, semiperiferie en periferie naar ontwikkelingsgraad en verbondenheid door onderlinge handelsrelaties

bevolkingsdichtheid

het gemiddeld aantal inwoners per vierkante kilometer

bevolkingsspreiding

de manier waarop de bevolking over een gebied verdeed is

culturele diffusie

de verspreiding van een cultuurelement

cultuurgebied

gebied waarin culturen voorkomen die sterk op elkaar lijken

godsdienst

een manier en systeem van verering van een of meerdere goden

taal

een gesproken en geschreven communicatiemiddel waarmee door middel van een woordenschat en grammaticaregels een boodschap overgebracht kan worden

democratisch gehalte

de mate waarin het politieke stelsel van een land democratisch is

mensenrechten

universele basisrechten van de mens zoals recht op vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid

samenwerkingsverband

samenwerking op economisch of politiek terrein tussen een groep van landen, vaak binnen een regio

de-industrialisatie

het verdwijnen of sterk afnemen van de industriële activiteit in een gebied; dit heeft sociale-economische gevolgen, bijvoorbeeld voor de soort werkgelegenheid

internationale arbeidsverdeling

de specialisatie van werkgelegenheid in de verschillende delen van de wereld

bevolkingsgroei

ontwikkeling van het aantal mensen in een gebied als gevolg van geboorte, sterfte en migratie

demografisch transitiemodel

de gefaseerde overgang van een hoog geboorte en sterftecijfer naar een laag geboorte en sterftecijfer

demografische druk

het niet actieve deel van de bevolking uitgedrukt als percentage van de actieve bevolking

kindersterfte

het aantal kinderen per duizend levendgeborenen dat voor de vijfde verjaardag overlijdt

leeftijdsopbouw

de verdeling van de bevolking over de verschillende leeftijdsklassen of cohorten

vruchtbaarheidscijfer

gemiddeld aantal levendgeboren kinderen dat een vrouw in haar leven krijgt

mobiliteit

de mogelijkheid tot het verplaatsen van personen, goederen of berichten

pullfactor

een reden waarvoor iemand naar een land verhuist

pushfactor

een reden waarvoor iemand uit een land vertrekt

selectieve migratie

migratie van een groep mensen op grond van kenmerk als leeftijd, geloofsovertuiging, geslacht of opleidingsniveau

verstedelijking

de toename van het aandeel van de bevolking dat in de stad woont

verstedelijkingsgraad

het percentage van de bevolking dat in de stad woont

verstedelijkingstempo

de snelheid waarmee de verstedelijkingsgraad per jaar toeneemt