Review of Key Historians and Their Contributions

Flashcards to help review influential historians and their impact on the field of historiography.

Confucius

Stichter van een leerschool die de basis legde voor een morele en didactische benadering van het verleden, met een centrale rol voor geschiedschrijving. Zijn leer, het Confucianisme (6e-5e eeuw v.Chr.), benadrukte ethiek, staatsbestuur en sociale harmonie, en had een diepgaande invloed op de Chinese cultuur. Belangrijkste werken: Lente- en Herfstannalen

Sima Qian

De eerste officiële Chinese historicus (2e-1e eeuw v.Chr.) die een innovatieve, meerdelige structuur introduceerde in de geschiedschrijving en streefde naar een getrouwe presentatie van bronnen. Zijn werk vormt een belangrijke bron voor de Chinese geschiedenis. Belangrijkste werk: Shiji (Complete geschiedenis).

Herodotos van Halikarnassos

Vaak beschouwd als de 'Vader van de geschiedschrijving' (5e eeuw v.Chr.), introduceerde hij het verzamelen van getuigenissen en het presenteren van meerdere perspectieven in zijn verslagen van de Grieks-Perzische oorlogen. Belangrijkste werk: Historiën.

Thukydides

Een historicus uit de 5e eeuw v.Chr. die de nadruk legde op een feitelijke, strak omlijnde weergave van gebeurtenissen met een didactisch doel, voornamelijk gericht op politieke geschiedenis. Zijn werk over de Peloponnesische Oorlog is een voorbeeld van zijn methodische aanpak. Belangrijkste werk: Geschiedenis van de Peloponnesische Oorlog.

Polybius

Een historicus (2e eeuw v.Chr.) die een teleologische en universele geschiedenis van Rome ontwikkelde, waarbij hij comparatief onderzoek deed naar politieke systemen. Hij probeerde de opkomst van Rome te verklaren in het licht van bredere historische patronen. Belangrijkste werk: De Historiae.

Titus Livius

Een Romeinse historicus (1e eeuw v.Chr. - 1e eeuw n.Chr.) die een monumentale geschiedenis van Rome schreef met als doel 'leerzame voorbeelden' te bieden ter bevordering van de moraal. Zijn werk is een belangrijke bron voor de vroege geschiedenis van Rome, hoewel het soms geromantiseerd is. Belangrijkste werk: Ab Urbe Condita (Vanaf de Stichting van de Stad).

Flavius Josephus

Een historicus uit de 1e eeuw n.Chr. die klassieke en Joodse tradities combineerde en zo een belangrijke bron werd voor zowel de Joodse als de vroegchristelijke geschiedenis. Zijn werken geven inzicht in de Joodse opstand tegen de Romeinen. Belangrijkste werken: De Joodse Oorlog, Joodse Oudheden.

Eusebius van Caesarea

Wordt gezien als de 'Vader van de kerkgeschiedenis' (3e-4e eeuw n.Chr.) en ontwikkelde een diepgaande universele geschiedenis van het Christendom. Zijn werk is cruciaal voor het begrijpen van de ontwikkeling van de christelijke kerk in de Romeinse tijd. Belangrijkste werk: Kerkgeschiedenis.

Augustinus van Hippo

Bekend als de 'Vader van de middeleeuwse heilsgeschiedenis' (4e-5e eeuw), ontwikkelde hij een lineaire periodisering van de geschiedenis in zes tijdperken (aetates), die een grote invloed had op het middeleeuwse denken over geschiedenis en spiritualiteit. Belangrijkste werken: De Stad van God, Confessiones (Belijdenissen).

Gregorius van Tours

Een bisschop en historicus uit de 6e eeuw die een belangrijke volksgeschiedenis schreef met een sterke nadruk op sacrale elementen, zoals de bekering van Clovis. Zijn werk geeft inzicht in de cultuur en politiek van het Merovingische Gallië. Belangrijkste werk: Historia Francorum (Geschiedenis van de Franken).

Beda Venerabilis

Een monnik en geleerde (7e-8e eeuw) prominent door zijn systematische gebruik van de Anno Domini (AD) datering en zijn benadrukking van het didactische doel van geschiedenis. Hij schreef onder andere een belangrijke geschiedenis van de Angelsaksische kerk en het volk. Belangrijkste werk: Historia ecclesiastica gentis Anglorum (Kerkelijke Geschiedenis van het Engelse Volk).

Al-Masudi

Bekend als de 'Herodotus van de Arabieren' (9e-10e eeuw) vanwege zijn reisverslagen en universele geschiedenis die begon bij Adam en Eva. Hij schreef over diverse culturen en regio's, van Europa tot Azië. Belangrijkste werk: De Gouden Weiden.

Anna Komnene

Een Byzantijnse prinses en historica (11e-12e eeuw) die het eerste grote historische werk schreef dat door een vrouw onder haar eigen naam werd gepubliceerd; een biografische geschiedenis van haar vader, keizer Alexios I Komnenos. Belangrijkste werk: Alexiade.

Ibn Khaldun

Beschouwd als een grondlegger van een wetenschappelijke benadering van geschiedenis (14e eeuw) door sociologische en economische dynamieken te analyseren. Zijn 'Muqaddimah' is een invloedrijk werk over de filosofie van de geschiedenis. Belangrijkste werk: Kitāb al-ʿIbar (Boek der Lering; bevat de Muqaddimah).

Christine de Pizan

Een vroege voorloper van feministische geschiedschrijving (14e-15e eeuw) die historische vrouwelijke figuren gebruikte om de deugden en capaciteiten van vrouwen te benadrukken. Ze schreef over vrouwen in de geschiedenis en argumenteerde voor hun educatie. Belangrijkste werk: Le Livre de la Cité des Dames (Het Boek van de Vrouwenstad).

Leonardo Bruni

Een van de eerste humanistische historici (14e-15e eeuw) die een seculiere geschiedschrijving introduceerde met een nieuwe periodisering gebaseerd op politieke vrijheid. Hij vertaalde ook klassieke teksten en schreef over de geschiedenis van Florence. Belangrijkste werk: Historiarum Florentini populi libri XII (Geschiedenis van het Florentijnse Volk).

Niccolò Machiavelli

Een politiek denker en historicus (15e-16e eeuw) die de nadruk legde op politiek realisme en de noodzaak voor leiders om hun eigen staat te behouden en te versterken, ongeacht morele overwegingen. Zijn werk 'De Vorst' is een klassieker van de politieke theorie. Belangrijkste werken: Il Principe (De Vorst), Discorsi sopra la prima deca di Tito Livio (Verhandelingen over de eerste tien boeken van Titus Livius).

Lorenzo Valla

Een humanist (15e eeuw) die door tekstkritische en historische analyse de 'Donatio Constantini' (de schenking van Constantijn) als een vervalsing ontmaskerde, wat een belangrijke bijdrage leverde aan de historische wetenschap. Belangrijkste werk: De falso credita et ementita Constantini donatione declamatio (Over de zogenaamd geloofde en verzonnen schenking van Constantijn).

Pieter C. Hooft

Een prominent figuur van het Renaissance-humanisme in de Nederlanden (16e-17e eeuw) die een nationale geschiedenis schreef van de jonge Nederlandse Republiek. Zijn stijl werd gekenmerkt door een combinatie van klassieke retoriek en vaderlandsliefde. Belangrijkste werk: Nederlandsche Historiën.

Jean Mabillon

Een Maurist Benedictijn (17e eeuw) die gezien wordt als de grondlegger van de oorkondeleer en paleografie. Hij stelde wetenschappelijke regels op om valse documenten te herkennen, wat essentieel was voor de ontwikkeling van de historische kritiek. Belangrijkste werk: De re diplomatica libri VI (Zes boeken over de diplomatie).

René Descartes

Een Franse filosoof (17e eeuw) die de methodologische twijfel introduceerde en historische geschriften bekritiseerde omdat ze details weglaten en misleidende voorbeelden geven. Zijn filosofie had een grote invloed op de ontwikkeling van de wetenschap en het denken over kennis. Belangrijkste werk: Discours de la Méthode (Verhandeling over de methode).

Giambattista Vico

Een Italiaans jurist en filosoof (17e-18e eeuw), beschouwd als de grondlegger van de moderne geschiedfilosofie en cultuurgeschiedenis. Hij introduceerde een cyclisch-lineair tijdsbeeld en benadrukte het belang van taal en mythe in de geschiedenis. Belangrijkste werk: Scienza Nuova (Nieuwe Wetenschap).

Voltaire

Een radicale verlichtingsfilosoof (18e eeuw) die pleitte voor cultuurgeschiedenis en het opnemen van niet-westerse culturen in de geschiedschrijving. Hij was een fervent criticus van religieus fanatisme en onverdraagzaamheid. Belangrijkste werk: Siècle de Louis XIV (De Eeuw van Lodewijk XIV).

Edward Gibbon

Een Engelse historicus (18e eeuw) die een monumentaal werk schreef over de val van het Romeinse Rijk, waarbij hij diepgaand antiquarisch onderzoek combineerde met een literaire stijl. Zijn werk is nog steeds invloedrijk vanwege zijn omvang en analyse. Belangrijkste werk: The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (De Geschiedenis van de Afname en Val van het Romeinse Rijk).

Johann Gottfried Herder

Een Duitse filosoof en grondlegger van het nationalisme (18e eeuw) die pleitte voor pluralisme en zelfrelativering in de geschiedenis. Hij benadrukte het belang van de volksgeest (Volksgeist) en de unieke culturele identiteit van verschillende naties. Belangrijkste werk: Ideen zur Philosophie der Geschichte der Menschheit (Ideeën over de filosofie van de geschiedenis van de mensheid).

Leopold von Ranke

Beschouwd als de grondlegger van de wetenschappelijke geschiedschrijving (18e-19e eeuw) en pleitte voor het schrijven van geschiedenis 'wie es eigentlich gewesen' (zoals het eigenlijk is geweest). Hij legde de nadruk op bronnenkritiek en objectiviteit. Belangrijkste werk: Geschichten der romanischen und germanischen Völker (Geschiedenissen van de Romaanse en Germaanse volkeren).

Augustin Thierry

Een belangrijke figuur in de Romantiek en nationale geschiedschrijving (19e eeuw) die de Franse Revolutie wilde verankeren in een langere vrijheidsstrijd van de 'roture' (het gewone volk). Hij benadrukte de rol van sociale conflicten in de geschiedenis. Belangrijkste werk: Histoire de la Conquête de l'Angleterre par les Normands (Geschiedenis van de Verovering van Engeland door de Normandiërs).

Jules Michelet

Een Franse historicus (19e eeuw) die een monumentale nationale geschiedenis schreef waarin hij de natie zag als een levend wezen met een ziel. Hij stond bekend om zijn gepassioneerde stijl en zijn focus op het Franse volk. Belangrijkste werk: Histoire de France (Geschiedenis van Frankrijk).

E.P. Thompson

Een sleutelfiguur in 'History from Below' en marxistische historiografie (20e eeuw) die elite-centrische geschiedschrijving corrigeerde door sociale conflicten en de ervaringen van gewone mensen te belichten. Zijn werk 'The Making of the English Working Class' is een klassieker. Belangrijkste werk: The Making of the English Working Class.

Marc Bloch

Medeoprichter van de Annales-school (20e eeuw) en definieerde geschiedenis als de wetenschap van menselijke samenlevingen in de tijd en pleitte voor interdisciplinariteit. Hij was een pionier in de sociale en economische geschiedenis. Belangrijkste werk: Les Rois Thaumaturges (De wonderdoende koningen), Apologie pour l'histoire ou Métier d'historien (Apologie voor de geschiedenis, of het beroep van historicus).

Lucien Febvre

Medeoprichter van de Annales-school (20e eeuw) die het concept van 'mentalité' introduceerde en pleitte voor een brede, interdisciplinaire aanpak van de geschiedwetenschap. Hij was geïnteresseerd in de collectieve mentaliteit en culturele waarden van het verleden. Belangrijkste werk: Un problème d'influence: la Réforme en France (Een invloedsprobleem: de Reformatie in Frankrijk).

Michel Foucault

Een Franse filosoof en historicus (20e eeuw) die structuralistische methoden toepaste om discontinuïteiten in de geschiedenis van machts- en kennissystemen te analyseren. Zijn werk heeft een grote invloed gehad op de cultuurgeschiedenis en de studie van macht. Belangrijkste werken: Les Mots et les choses (De Woorden en de Dingen), Surveiller et punir (Discipline and Punish).

Hayden White

Centrale figuur in het narrativisme; stelde dat historici onvermijdelijk verhalen vertellen en literaire tropes gebruiken, wat de grens tussen geschiedenis en fictie vervaagt en de subjectiviteit van historische interpretaties benadrukt. (20e-21e eeuw)

Belangrijkste werk= "Metahistory: The Historical Imagination in Nineteenth-Century Europe".