Omurgasızlar Dersi

Sistematik nedir?

Objeleri bir tertibe yani düzene sokmadır.

Taksonomi nedir?

Sınıflandırmanın kuralları, kurallı isimlendirme.

Canlıları sınıflandırmanın uygulama kısmına ……., teorik kısmına ……. denir.

Sistematik - taksonomi

Asıl takson hangisidir?

Tür

Tipolojik tür nedir?

Bir türün içinden o türü temsil eden bir birey alınır (dişi - erkek) ve her ikisi üzerinden o türün tip tanımı yapılır.

Binomial nomenklatür nedir?

Canlıların iki isimle adlandırılması.

Tür nedir?

Bilfiil ve potansiyel olarak çiftleşebilen, çiftleştiklerinde verimli döller verebilen doğal popülasyonlardır. Tek bir bireyden tür olmaz, popülasyon oluşturması gereklidir. (Biyolojik türün tanımı)

Tür tanımında pratikte hangi tanımı kabul ederiz? Biyolojik - tipolojik?

Tipolojik tanımı kabul ederiz çünkü biyolojik tanımı takip etmesi zordur. Pratikte tipolojik, teorikte biyolojik tanım kabul edilir.

Biyolojik tür tanımı neyi kapsamaz?

Eşeysiz ve partenogenetik üreyen türleri kapsamaz.

Popülasyon nedir?

Belli bir sahayı işgal eden, çiftleşme ve verimli döl verebilme yeteneğine sahip bir türün bütün fertleri. / Bireylerin yayılış gösterdikleri alanlar. (Akgöl kurbağası, avrupa kurbağası vs)

Sympatrik (aynı vatanlı) türler nelerdir?

Ekoloji veya zoocoğrafyada, popülasyonlar veya türler aynı sahayı işgal ediyorsa bunlara sympatrik tür denir.

Coğrafi engel yok → aynı bölgede ekolojik/üreme izolasyonu ile türleşme.

Allopatrik (ayrı vatanlı) türler nelerdir?

Ekoloji veya zoocoğrafyada, popülasyonlar veya türler aynı sahayı işgal ediyorsa, ayrı yerlerde buunuyorlarsa allopatrik türler denir.

Coğrafi engel var → farklı bölgelerde türleşme.

Subspecies (alttür) nedir?

Zoolojide en yaygın şekli coğrafi alttürdür (ırk). Coğrafi ırk ya da alttür: coğrafi olarak tarif edilebilen lokal popülasyon topluluklarıdır. Bu topluluklar, türün benzeri diğer topluluklarından taksonomik olarak ayrılırlar.

Alttür → tür içinde coğrafi veya ekolojik nedenlerle farklılaşmış, ama hâlâ aynı türün parçası olan gruplar.

Tür isimlerinde birinci ve ikinci isim nedir?

Genus + tür epiteti = tür ismi

Türler nasıl yazılır?

Entodinium basoglui Göçmen & Öktem, 1996

Türün ismi, türü tanımalayan kişiler, tarih

Diplodinium dentatum (Stein, 1858)

Parantez içindeyse, hala tanımlayan kişinin ismidir ama bir başkası tarafından başka bir sistematik pozisyona taşınmıştır.

Superfamilia son eki nedir?

-oidea

Familia son eki nedir?

-idae

Subfamilia son eki nedir?

-inae

Genus son eki nedir?

-ini

Caput (Kaput) ne demek?

Baş

Cortex (Korteks) ne demek?

Kabuk

Caudatum (Kaudatum) ne demek?

Kuyruklu

Ciliata (Siliyata) ne demek?

Silliler

Coecillia (Sösilya) ne demek?

Kurbağa grubu

Coelomata (Sölomata) nedir?

Sölomlular

Yeni saptanan bir tür nasıl isimlendirilir?

• Türün bulunduğu yere göre

• Türün herhangi bir özelliğine göre

• Bilime katkısı olmuş bir kişiye istinaden

• Yakıştırma ile

• Bir kelimedeki harflerin yerlerinin değiştirilmesi, yani anagram ile.

Linne canlıları nasıl sınıflandırdı?

İki alem: animalia - plantae

Whittaker sınıflandırma sistemi nasıldır?

Monera (Bakteriler ve mavi yeşil algler)

Protista

Fungi

Plantae

Animalia

Son yıllarda kabul edilen sınıflandırma sistemi nasıldır?

3 domain - 6 alem

Domain: Bacteria - Archaea - Eucarya

Alem: Bacteria - Archaea- Protista - Fungi - Plantae - Animalia

Simbiyozis nedir?

Birlikte yaşam.

Birbirine benzemeyen iki veya daha fazla sayıda organizmanın, birbirlerine daima yarar sağlama zorunluluğu olmaksızın, çok yakın işbirliği yahut yakın birliktelik halinde bir arada yaşaması.

Parazitizm (Parazitlik - asalaklık) nedir?

Çifti oluşturan organizmalardan birisinin (parazit) yararlandığı ve diğerine (konak) zarar verdiği yahut bu potansiyele sahip olduğu simbiyotik ilişkilerdir.

Kommensalizm (sığıntılık) nedir?

Çifti oluşturanlardan birisinin (kommensal, sığıntı) yararlandığı ve diğerinin (konağın) ne kesin bir zarar ne de kesin bir yarar gördüğü simbiyotik ilişki.

Mutualim (yardımlaşma) nedir?

Her iki organizmanın karşılıklı yarar sağladığı simbiyotik ilişki. Seçenekli şekline protokooperasyon denir.

Protokooperasyon (fakültatif birliktelik): Türler birlikteyken avantaj sağlar, ayrı yaşasalar da olur.

Canlıların sınıflandırılmasında önemli katkıları olan bilim insanları kimlerdir?

Sınıflandırma ağacı nasıldır?