Aardrijkskunde Thema 3: Processen binnen en tussen de sferen

Vocabulary flashcards based on lecture notes about the atmosphere, hydrosphere, and weather patterns.

Atmosfeer (dampkring)

Dun gasomhulsel dat door de zwaartekracht rond de aarde blijft hangen.

Troposfeer

De onderste laag van de atmosfeer, waar het weer zich afspeelt.

Stratosfeer

Laag in de atmosfeer boven de troposfeer, met de ozonlaag.

Mesosfeer

Laag in de atmosfeer boven de stratosfeer, waar meteoren verbranden.

Ionosfeer

Laag in de atmosfeer boven de mesosfeer, ook wel thermosfeer genoemd.

Exosfeer

De buitenste laag van de atmosfeer.

Fotosynthese

Proces waarbij planten en sommige bacteriën zonlicht gebruiken om koolstofdioxide en water om te zetten in zuurstof en glucose.

Ozon (O3)

Gas in de atmosfeer dat UV-straling filtert.

Ozonlaag

De laag in de stratosfeer die schadelijke Uv-straling van de zon tegenhoudt.

Broeikasgassen

Gassen in de atmosfeer die warmte vasthouden en bijdragen aan de opwarming van de aarde.

Invalshoek

De hoek waaronder zonnestralen een oppervlak bereiken.

Culminatiehoogte

De maximale hoogte van de zon boven de horizon op een bepaalde dag.

Warmtecapaciteit

De mate waarin een materiaal warmte kan vasthouden.

Zeestromen

Hete of koude stromen die het klimaat van bepaalde gebieden beïnvloeden.

Evapotranspiratie

Het proces waarbij water verdampt uit planten.

Luchtdruk

De druk die de atmosfeer uitoefent op het aardoppervlak.

Depressie (cycloon, minimum)

Gebied met lage luchtdruk.

Anticycloon (maximum)

Gebied met hoge luchtdruk.

Isobaren

Lijnen die plaatsen met dezelfde luchtdruk verbinden.

Aardrotatie

De draaiing van de aarde om haar eigen as.

Intertropische convergentiezone (ITCZ)

Zone met stijgende luchtbewegingen in de buurt van de evenaar.

Straalstroom (jet stream)

Een relatief smalle zone met hoge windsnelheden in de bovenste troposfeer.

Waterkringloop (hydrologische kringloop)

De continue beweging van water op aarde, inclusief verdamping, condensatie en neerslag.

Zeestromingen (oppervlaktestromingen)

Continue bewegingen van het oceaanwater, voornamelijk veroorzaakt door de zon en wind.

Thermohaliene circulatie (THC)

Circulatie van oceaanwater aangedreven door verschillen in temperatuur en zoutgehalte.

Isohyetenkaart

Kaart die de jaarlijkse neerslag in een gebied weergeeft.

Absolute luchtvochtigheid

De hoeveelheid waterdamp in de lucht (g/m³).

Relatieve luchtvochtigheid

Het percentage van de maximale hoeveelheid waterdamp dat de lucht kan bevatten.

Dauwpunt

De temperatuur waarbij de lucht verzadigd is en condensatie optreedt.

Wolk

Ophoping van fijne waterdruppels, onderkoelde waterdruppels of ijskristallen in de atmosfeer.

Regen

Neerslag in de vorm van samengegroeide waterdruppels.

Sneeuw

Neerslag in de vorm van ijskristallen.

Hagel

Neerslag in de vorm van ijskorrels.

Stijgingsregen

Regen die ontstaat wanneer lucht gedwongen wordt te stijgen, bijvoorbeeld door een gebergte.

Regenschaduweffect

Het effect waarbij de loefzijde van een gebergte veel neerslag krijgt en de lijzijde droog is.

Zenitale regen (convectieregen)

Regen die ontstaat door intense opwarming van het aardoppervlak in de tropen.

Front

De scheidingslijn tussen twee verschillende luchtsoorten.

Rode lijn, met rode halve cirkels, die aangeeft dat er aan de andere kant warme lucht zit.

Warmtefront

Blauwe lijn, met blauwe driehoekjes, die aangeeft dat er aan de andere kant koude lucht zit.

Koufront

Occusiefront

Plaatsen waar een warmtefront en een koufront samenvallen, paarse driehoeken en cirkels staan bij elkaar op één paarse lijn.

Frontale depressie

Een laag luchtdrukgebied dat ontstaat bij de botsing van koude en warme lucht.