Samenvatting Belgisch publiekrecht kopie marie

Recht

Een middel om de samenleving te ordenen en vorm te geven.

Privaatrecht

Beheert de situatie van en de relaties tussen particuliere (rechts)personen.

Publiekrecht

Beheert de situatie van en de relaties tussen overheid en particuliere (rechts)personen.

Democratische rechtsstaat

Een staat waarin de gezagsdragers gehouden zijn door hun democratisch tot stand gekomen recht.

Kernboodschap België

België is een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa.

Grondrechten

Essentiële rechten die de voorwaarden creëren voor een vrij en menswaardig bestaan.

Onafhankelijke rechterlijke macht

Een rechtsorde waar rechters niet onder druk staan van de staat.

Trias Politica

De scheiding van de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht.

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

De politieke entiteit waaruit België is ontstaan.

Belgische Grondwet 1831

Verstrek de basis van de Belgische rechtsorde en waarborgt de grondrechten.

Eerste sporen van grondrechten

Vervolg van de Magna Charta en de Declaration des Droits de l'Homme.

Grondwettelijk Hof

Instelling die de grondwettelijkheid van wetten en decreten controleert.

Welzijn van de burger

Een doel waaraan de Belgische staat streeft via sociale en economische rechten.

Studeren naar de overheid

Het proces waarbij de burger de overheid controleert en om verantwoording vraagt.

Politieke partijen

Organisaties die lobbyen voor specifieke beleidsdoelen en kandidaten nomineren voor verkiezingen.

Bijzondere meerderheidswet

Een wet die goedgekeurd moet worden met een specifieke meerderheid in parlementen.

Referendum

Een directe stem van de bevolking over een wet of beleidsmaatregel.

Vlaamse Gemeenschap

Een van de deelstaten in België verantwoordelijk voor cultuur en onderwijs.

Gemengde verdragen

Verdragen gesloten tussen deelstaten en andere staten of organisaties.

Belgische staatsstructuur

Geeft een overzicht van de verschillende staatsniveaus en hun verantwoordelijkheden.

Discriminatieverbod

Verbod van ongelijke behandeling gericht op beschermde criteria.

Openbaarheid van bestuur

Het recht van burgers om toegang te hebben tot bestuursdocumenten.

Recht op toegang tot de rechter

Het recht dat iedere burger heeft om zijn zaak voor een onafhankelijke rechter te brengen.

Preventieve maatregelen

Vereisten die een burger moet naleven voordat hij bepaalde rechten kan uitoefenen.

Wettigheidsbeginsel

Het beginsel dat alle handelingen van de overheid gebaseerd moeten zijn op wetgeving.

Bevoegdheidsverdeling

De verdeling van bevoegdheden tussen federale, regionale, en lokale overheden.

Bestuurlijke aansprakelijkheid

De mogelijkheid om de overheid aansprakelijk te stellen voor fouten in bestuurshandelingen.

Handhaving door het bestuur

Maatregelen die de overheid neemt om de naleving van de wetgeving te garanderen.

Sociale zekerheid

Overheidssysteem dat financiële ondersteuning biedt aan burgers in nood.

Territoriaal decentralisatie

Verdeling van bestuursbevoegdheden over verschillende niveaus van overheid.

Algemene rechtsbeginselen

Fundamentele principes die de rechtsstaat en het bestuur moeten waarborgen.