DEEL III: peter- en kleutertijd

Voedselneofobie

angst voor ongekend voedsel

Lateralisatie

hersenhelften steeds gedifferentieerder en gespecialiseerder

Links-/rechtshandigheid

feit dat één hersenhelft beter is in het aansturen van vaardige motorische actie

Pavor nactornus

slaapstoornis die leidt tot een versnelde ademhaling, verhoogde hartslag en waarbij een kind een intense paniekaanval ervaart tijdens de slaap

Egocentrisme

onvermogen zich te verplaatsen in
perspectief van anderen en onvermogen zich te realiseren
dat anderen andere gedachten,
gevoelens en standpunten
hebben

Animistisch denken

levenloze objecten hebben ook gedachten, wensen, gevoelens en intenties

Magisch denken

menselijke gedachten en handelingen kunnen fysieke gebeurtenissen
beïnvloeden

Conservatie

het inzicht dat bepaalde fysieke eigenschappen (aantal, massa, lengte…) van voorwerpen dezelfde blijven, zelfs wanneer hun uiterlijke verschijningsvorm verandert

Hiërarchische classificatie

organisatie van objecten in
klassen op basis van
gelijkenissen en verschillen

Klasse-inclusieprobleem

het probleem waarbij kinderen moeite hebben te begrijpen dat een subklasse onderdeel is van een grotere klasse

Intuïtief denken

vorm van denken waarbij kennis over de wereld verworven wordt met behulp van primitief redeneren

Fast mapping

nieuw woord na korte kennismaking verbinden met onderliggend concept

Zelfregulatie

vermogen om de aard en intensiteit van de emoties aan te passen tot een gewenst niveau

Empathisch vermogen

emotionele toestanden van anderen waarnemen en zich er kunnen in inleven

Theory of mind

cognitieve vaardigheid om aan jezelf en anderen gedachten, gevoelens, ideeën en intenties te schrijven en op basis daarvan te anticiperen op gedrag van anderen.

First order beliefs

begrijpen dat iemand iets anders kan denken als jou

Second order beliefs

begrijpen dat iemand iets kan denken over wat een ander denkt

Moraliteit

gehoorzamen aan de regels die autoriteitsfiguren opleggen

Zelfbeeld

de opvattingen die iemand over zichzelf als persoon heeft

Gender

eigenschappen, gedragingen en rolpatronen die een maatschappij voor elk geslacht bepaald heeft

Genderidentiteit

iemands persoonlijke beleving van gender

Genderschema

cognitief raamwerk waarbinnen genderrelevante informatie geordend wordt

Genderconstantie

feit dat mensen permanent mannelijk of vrouwelijk zijn als gevolg van vaste, onveranderlijke biologische factoren

Genderexpressie

Transgender

genderbeleving past niet bij geboortegeslacht

Genderdysfoor

diep onbehagen over feit dat genderbeleving niet bij geboortegeslacht past

Niet-binair

genderbeleving past niet in tweedeling man/vrouw

Autoritatief/gezaghebbend

opvoedingsstijl waarbij ouders warm en betrokken zijn, maar ook duidelijke regels en grenzen stellen.

Autoritair

een strenge opvoedingsstijl met veel regels en weinig ruimte voor inspraak of emotionele steun

Permissief

een toegeeflijke opvoedingsstijl waarbij ouders weinig regels stellen en vooral gericht zijn op het gelukkig houden van het kind

Onverschillig

een afstandelijke opvoedingsstijl waarbij ouders weinig betrokken zijn en nauwelijks grenzen of steun bieden

Zelfdeterminatietheorie

theorie over menselijke motivatie, die uitgaat van de kerngedachte dat er drie natuurlijke basisbehoeften zijn die het functioneren, het welbevinden en de groei van mensen beïnvloeden: autonomie, verbondenheid en competentie

Functioneel spel

spelvorm die bestaat uit eenvoudige, zich herhalende activiteiten

Constructief spel

spelvorm waarbij kinderen objecten manipuleren om iets te produceren of te bouwen