Begrippen micro-economie

Schaarste

onze onmogelijkheid om al onze behoeften te voldoen

stimulans

een beloning zijn om een actie aan te moedigen, of een bestraffing om een actie te ontmoedigen

economie

sociale wetenschap die de keuzes bestudeert die mensen, ondernemingen, overheden en de ganse maatschappij maken, wanneer zij geconfronteerd worden met schaarste en met stimuli die hun keuzes beïnvloeden

micro-economie

studie van de keuzes die individuen en ondernemingen maken

macro-economie

studie van de effecten van de gemaakte keuzes op de nationale en globale economie

goederen en diensten

de zaken die mensen waarderen en produceren om aan hun behoeften en wensen te voldoen

marginale opbrengst

baten van het nastreven van een toename van een activiteit

= de verandering in totale opbrengst die voortkomt uit één eenheidsverhoging van de verkochte hoeveelheid

marginale kost

(opportuniteits)kost van het nastreven van een toename van een activiteit

marginale kost van een goed of dienst

de opportuniteitskost om 1 eenheid meer van dit goed of deze dienst mate produceren

marginale opbrengst (of marginaal nut) van een goed

het ontvangen voordeel bij de consumptie van 1 bijkomende eenheid hiervan

vergelijkend voordeel, ook comparatief voordeel

als hij de activiteit kan uitvoeren aan een lagere oppotuniteitskost in vergelijking met gelijk wie ander

competitieve markt

een markt met veel kopers en verkopers zodat geen enkele individuele koper of verkoper de prijs kan beïnvloeden

relatieve prijs van een goed

de ratio van de geldelijke prijs van het goed en deze van het beste alternatief

is de opportuniteitskost van dat goed

behoeften

de ongelimiteerde verlangens of wensen van mensen naar bepaalde goederen en diensten

de gevraagde hoeveelheid van een goed of dienst

de hoeveelheid die verbruikers van plant zijn te kopen op een bepaalde plaats en in een bepaalde tijdspanne tegen een bepaalde prijs

vraagcurve

de relatie weer tussen de gevraagde hoeveelheid van een goed en zijn prijs wanneer alle andere invloeden op de geplande aankopen van de consumenten gelijk blijven

substitutiegoed

een goed dat kan gebruikt worden in de plaats van een anders goed vb koffie ipv energiedrank

complementair goed

een goed dat gebruikt wordt in combinatie met een ander goed vb melk bij de koffie

normaal goed

de vraag stijgt als het inkomen stijgt

inferieur goed

de vraag daalt als het inkomen stijgt

aangeboden hoeveelheid

de hoeveelheid die produceren van plant zijn te verkopen gedurende een bepaalde periode aan een welbepaalde prijs

aanbodcurve

de relatie tussen de aangeboden hoeveelheid van een goed en zijn prijs weer wanneer alle andere invloeden op de geplande verkoop door producenten gelijk blijven

evenwichtprijs

prijs waarbij de gevraagde en de aangeboden hoeveelheid gelijk zijn

evenwichtshoeveelheid

hoeveelheid gekocht en verkocht bij de evenwichtsprijs

prijselasticiteit van de vraag 

een eenheidsvrije maatstaaf voor de gevoeligheid van de gevraagde hoeveelheid van een goed voor een verandering in de prijs van dat goed, wanneer andere invloeden op het koopgedrag hetzelfde blijven 

totale opbrengst van de verkoop van een goed of dienst

de prijs van het goed vermenigvuldigd met de verkochte hoeveelheid

elasticiteit van het aanbod

de gevoeligheid van de aangeboden hoeveelheid voor een verandering in prijs van het goed, wanneer andere invloeden op het verkoopsgedrag dezelfde blijven

prijs

wat de consument betaalt

waarde

wat de consument krijgt

marginale opbrengst

de opbrengst die iemand verkrijgt door het consumeren van één bijkomende eenheid van een goed of dienst

consumentensurplus

de waarde van een goed min de prijs die ervoor betaald wordt, gesommeerd over de volledig gekochte hoeveelheid

externaliteit

een kost (of een voordeel) die een impact heeft op anderen dan de verkoper of koper

maximumprijs

regel die het onwettelijk maakt een prijs te vragen die hoger is dan een vastgelegd niveau

huurplafond

wnr een maximumprijs wordt ingesteld in de woningmarkt

zoekactiviteit

de tijd die iemand spendeert aan het zoeken naar iemand om zaken mee te doen

zwarte markt

een illegale markt die naast de legale markt werkt waarin maximumprijzen en andere beperkende maatregelen opgelegd werden

bodemprijs

wettelijke beperking die het onwettelijk maakt te verhandelen aan een prijs die onder een bepaald niveau ligt

minimumloon

wnr een bodemprijs toegepast wordt op de arbeidsmarkt

fiscale weerslag

de verdeling van de belastingslast over koper en verkoper

productiequota

maximum hoeveelheden die van een bepaald goed geproduceerd mogen worden tijdens een bepaalde periode

subsidie

bedrag dat door de overheid rechtstreeks aan de producent wordt betaald

prijsondersteuning

een door de overheid gegarandeerde minimumprijs die de producent ontvangt voor en product

import

betrekking op goederen en diensten die wij kopen van mensen uit andere landene

export

betrekking op goederen en diensten die wij verkopen aan mensen uit andere landen

tarifering

een taks op wanneer goederen de grens overschrijden

subsidies

betalingen door de overheid aan de nationale producenten gebaseerd op de hoeveelheid geproduceerde goederen

quotum

een beperking op de hoeveelheid goederen die mogen worden ingevoerd

reëel inkomen van een huishouden

het inkomen uitgedrukt in de hoeveelheid goederen die ze zich kunnen veroorloven

relatieve prijs

de prijs van één goed gedeeld door de prijs van een ander goed

indefferentiecurve

lijn die weergeeft welke goederencombinaties voor een consument evenwaardig zijn 

marginale substitutieverhouding

de mate weer waarin iemand een goed Y wil opgeven om een bijkomende eenheid van het goed X te verkrijgen en daarbij op dezelfde indifferentiecurve blijft

onderneming

organisatie die productiefactoren inhuurt (of aankoopt) en organiseert om daarmee producten en diensten te produceren en te verkopen

economische winst

de totale opbrengsten min de totale kosten, waarbij de totale kosten uitgedrukt worden als de opportuniteitskost voor productie

totale productiekosten

som van expliciete en impliciete kosten

expliciete kosten

directe kosten betaald in geldwaarde

impliciete kosten

kosten als gevolg van het gebruik van eigen kapitaal, eigen middelen en tijd

opbrengsten

verkochte hoeveelheid x prijs

productiekosten

som van de kosten verbonden aan het gebruik van productiefactoren (arbeid, kapitaal, grondstoffen, ondernemerschap)

normale winst

een deel van de totale kosten van een onderneming, namelijk de vergoeding voor ondernemerschap

technische efficiëntie 

wordt bereikt bij de productie van een bepaalde output met de inzet van de laagst mogelijke hoeveelheid inputs

economische efficiëntie

wordt bereikt wnr een bepaalde output geproduceerd wordt tegen de laagst mogelijk kost

korte termijn

een tijdskader waarin de hoeveelheid van één of meer middelen gebruikt in de productie

lange termijn

een tijdskader waarin de hoeveelheden van alle productiefactoren - inbegrepen de infrastructuur - veranderd kunnen worden

totaal product

de totale output die in een gegeven periode kan worden produceren; of ook, de maximale output die met een gegeven hoeveelheid arbeid kan worden gerealiseerd

marginaal product van arbeid

de verandering van het totaal product bij een verhoging van arbeid met 1 eenheid, terwijl alle andere inputs dezelfde blijven 

gemiddeld product van arbeid

het totaal product gedeeld door de hoeveelheid arbeid die wordt ingezet

productcurven

grafieken die de relatie beschrijven tussen de hoeveelheid ingezette arbeid en de drie productconcepten

totale kost

de kost van alle aangewende productiefactoren

totale vaste kost

kost van de vaste inputs van het bedrijf

totale variabele kost

kost van de variabele inputs van het bedrijf

marginale kost

de verandering van de totale kost als gevolg van de stijging van de output met 1 eenheid

gemiddelde vaste kost

totale vaste kost per eenheid van output 

gemiddelde variabele kost

totale variabele kost per eenheid van output

gemiddelde totale kost

totale kost per eenheid van output

gemiddelde lange termijn kostencurve

het verband tussen de laagste mogelijke gemiddelde totale kost en de output, wnr zowel installatiegrootte en arbeid gevarieerd worden

schaalvoordelen

eigenschappen van bedrijfstechnologie die leiden tot afnemende lange termijn gemiddelde kosten wnr de output stijgt

schaalnadelen

eigenschappen van bedrijfstechnologie die leiden tot toenemende lange termijn gemiddelde kosten wnr de output stijgt

constante schaalopbrengst

een eigenschap van de bedrijfstechnologie die leidt tot constante lange termijn gemiddelde kosten wnr de output stijgt

minimum efficient scale

de kleinste hoeveelheid aan output waarbij de lange termijn gemiddelde kost zijn laagste niveau bereikt

sluitingspunt

het punt waarbij de output en de verkoopprijs leiden tot een totale opbrengst die enkel de totale variabele kosten van een bedrijf dekt

budgetlijn

beschrijft de limieten van huishoudens (en/of individuen) in hun consumptiekeuzes

deelbare goederen

kunnen in gelijk welke gewenste hoeveelheid gekocht worden langsheen de budgetlijn

ondeelbare goederen

moeten gekocht worden in volledige eenheden op punten aangegeven op de budgetlijn 

reëel inkomen van een huishouden

het inkomen uitgedrukt in de hoeveelheid goederen die ze zicht kunnen veroorloven

relatieve prijs

de prijs van één goed gedeeld door de prijs van een ander goed

indifferentiecurve

een lijn die weergeeft welke geoderencombinaties voor een consument evenwaardig zijn

marginale substitutieverhouding

de mate weer waarin iemand een goed Y wil opgeven om een bijkomende eenheid van het goed X te verkrijgen en daarbij op dezelfde indifferentiecurve blijft 

prijseffect

het effect van een prijsverandering van een goed op de hoeveelheid die ervan geconsumeerd wordt

inkomenseffect

het effect van een inkomensverandering op de hoeveelheid van een goed dat geconsumeerd wordt

substitutie-effect

het effect van de prijsverandering op de gekochte hoeveelheid wanneer de consument op dezelfde indifferentiecurve blijft, zowel in de aanvankelijke als de nieuwe situatie

korte termijn

een tijdskader waarin de hoeveelheid van één of meer middelen gebruikt in de productie vastligt

—> infrastructuur

lange termijn

een tijdskader waarin de hoeveelheden van alle productiefactoren - inbegrepen de infrastructuur - veranderd kunnen worden 

—> beslissingen kunnen niet gemakkelijk ongedaan worden

totaal product

de totale output die in een gegeven periode kan worden produceren; of ook, de maximale output die met een gegeven hoeveelheid arbeid kan worden gerealiseerd

marginaal product

de verandering van het totaal product bij een verhoging van arbeid met 1 eenheid; terwijl alle andere inputs dezelfde blijven

gemiddeld product

het totaal product gedeeld door de hoeveelheid arbeid die wordt ingezet

productcurven

grafieken die de relatie beschrijven tussen de hoeveelheid ingezette arbeid en de drie productconcepten

totale kost

de kost van alle aangewende productiefactoren

= TC

totale vaste kost

kost van de vaste inputs van het bedrijf

= TFC

totale variabele kost

kost van de variable inputs van het bedrijf

= TVDm

marginale kost

de verandering van de totale kost als gevolg van de stijging van de output met 1 eenheid

= MC