Botanika - glony kolos

Klasa: Cyanophyceae

Domena: Bacteria
Królestwo: Eubacteria
Typ: Cyanobacteria

Cyanobacteria

-brak chloroplastów
-chlorofil a
-podchlorofity b
-barwniki fikobilinowe
-adaptacja chromatyczna (przorganizowanie ilości i jakości barwników - konkurencja o światło)
-ściana kom. z mureiny
-brak rozmnażania płciowego
-elementem łączącym komórki jest śluz

barwniki fikobilinowe

fikocyjanina N
fikoerytryna CZ

Cyanothece sp
-klasa: Cyanophyceae
-forma kokkalna

jedna komórka otoczona ścianą kom.

forma kokkalna

Microcystis wesenbergii
-klasa: Cyanophyceae
-kolonia otoczona śluzem (bardzo widoczny)
-aerotopy (wakuole gazowe) pozwalają na przemieszczanie się góra-dół

Mycrocystis aeruginosa
-klasa: Cyanophyceae
-kolonia otoczona śluzem (mniej widoczny)
-aerotopy (wakuole gazowe) pozwalają na przemieszczanie się góra-dół

kolonia nitkowata

Trychom (u sinic sklejone śluzem, nie zawsze w pełni połączone)

Oscillatoria sp.
-klasa: Cyanophyceae
-ślizgając się po własnym śluzie pełznie do światła
-komórki nekrotyczne (kom obumierają aby nić uległa fragmentacji)
-hormogonium

hormogonium

-odcinki pomiędzy komórkami nekrotycznymi
służą do:
-wegetatywnego rozmnażania
-fragmentacji plechy
-dyspersji (rozprzestrzeniania się gatunku)
-bezpłciowego rozmnażania

Cylindrospermopsis sp.
-klasa: Cyanophyceae
-heterocyty na końcach trychomu
-spory

heterocyt

komórki wiążące azot atmosferyczny
-gruba ściana komórkowa
-warunki beztlenowe
-nitrogenaza

Anabaena sp.
-klasa: Cyanophyceae
-spory
-heterocyty (też w ciągu trychomu)
-kom. wegetatywne z ziarnistościami
-trychomy

Gleotrichia natans
-klasa: Cyanophyceae
-heterocyt (“główka”)
-spora
-zbity śluz otaczający komórki

Nostoc sp.
-klasa: Cyanophyceae
-kolonie wielokształtne (“zielona kupa”)
-brak spor
-heterocyty
-trychomy

Zakwity sinic

hepatotoksyny
neurotoksyny
dermatotoksyny

SAR

(Stramenopila, Alveolata, Rhizaria)
-chlorofil a,c
-3/4 błony chloroplastów

Grupa: Stramenopila

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR

Klasa: Chrysophyceae

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR
Grupa: Stramenopila

Chrysophyceae

-wici z wyrostkami
-żółte komórki
-4 błony chloroplastów
-fukoksantyna, luteina
-materiałem zapasowym jest chryzolaminaryna
-organizacja ciała: pełzaki/kokki/monady
-2 wici, 2 chloroplasty
-występuje rozmnażanie płciowe

pojedyncza komórka posiadająca organellum ruchu (np. wici, rzęski)

monada

Synura sp.
-klasa: Chrysophyceae
-kolonia monad połączona śluzem

Dinobryon sp.
-klasa: Chrysophyceae
-kolonia monad w celulozowych osłonkach

Mallomonas sp.
-klasa: Chrysophyceae
-2 chromatofory
-szczeciniaste wyrostki
-ściana komórkowa z krzemionkowymi łuseczkami

Klasa: Bacillariophyceae (okrzemki)

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR
Grupa: Stramenopila

Bacillariophyceae

-kokki są diploidalne
-4 błony chloroplastów
-chlorofil a,c + fukoksantyna
-mat. zap. - tłuszcz (widoczne krople)
-pancerzyk krzemionkowy (wieczko i denko)
-gruba ściana komórkowa

podział Bacillariophyceae

Promieniste:
-starsze ewolucyjnie
-okrągłe, mające dużo porów
-małe liczne chloroplasty
-okrągłe

Pierzaste:
-młodsze ewolucyjnie
-wydłużone komórki
-szczelina nieciągła/dwudzielna
-ornamentacja - prążki
-węzeł środkowy

Bacillariophyceae rozmnażanie

-podział komórki (dobudowywanie denka)
-tworzenie AUKSOSPOR (proces płciowy, nie zwiększa się liczba osobników) - odrzucenie ścian komórkowych 
-rozmnażanie płciowe - oogamia

Bacillariophyceae - grupy ekologiczne

-plankton (unoszące się w toni wodnej): małe i jasne
-peryfiton (podłoża w wodzie, ale nie dno): większe i ciemniejsze
-bentos (związane z dnem): jeszcze większe i ciemniejsze

Cyclotella sp.
-klasa: Bacillariophyceae
-ornamentacja pancerzyka
-okrzemek promienisty (centryczny)

Pinnularia sp.
-klasa: Bacillariophyceae
-szczelina z węzłem środkowym oraz węzły boczne

Coscinodiscus sp.
-klasa: Bacillariophyceae

Klasa: Phaeophyceae

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR
Grupa: Stramenopila

Phaeophyceae (brunatnice)

-chlorofil a,c + fukoksantyna
-4 błony chloroplastów
-2 wici
-mat. zap. - laminaryna + tłuszcz
-wielokomórkowe o budowie plechowej PARENCHYMATYCZNEJ (z plasmodesmami)
-celuloza w ścianie kom jako szkielet, reszta to pektyny i kwas alginowy - żelowate ściany komórkowe
-nibyorgany
-chłodne pełnosłone morza
-prawie zawsze zakotwiczone w podłożu
-plecha może być duża

nibyorgany

część:
-korzeniokształtna - ryzoid
-łodygokształtna - kauloid
-liściokształtna - fylloid

(strefa merystematyczna u podstawy fylloidu)

Rząd: Fucales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR
Grupa: Stramenopila
Klasa: Phaeophyceae

Fucales

-występuje oogamia
-haploidalne są tylko gamety
-lęgnie i plemnie są razem lub osobno

Fucus vesiculosus
-rząd: Fucales
-żebro
-pęcherz pławny
-konceptakle

Konceptakl

dzbankowate zagłębienie w plesze makroglonów, w którym znajdują się plemnie, lęgnie i wstawki.

Fucus vesiculosus
konceptakl męski

Fucus vesiculosus
konceptakl żeński

Rząd: Laminariales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR
Grupa: Stramenopila
Klasa: Phaeophyceae

Laminariales

-przemiana pokoleń
-gametofity są małe
-występuje dominacja sporofitu

Laminaria sp.
-rząd: Laminariales
-brak żebra (występuje u Alaria sp.)
-nibyorgany!

Macrocystis sp.
-rząd: Laminariales

Grupa: Alveolata

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR

Rząd: Peridiniales (bruzdnice)

Domena: Eukaryota
Supergrupa: SAR
Grupa: Alveolata
Klasa: Dinophyceae

Peridiniales

-chlorofil a,c
-Beta - karoten
-kasntofile (fukoksantyny, gyroksnatyny)
-występuje endosymbioza wtórna (chociaż mniej niż połowa jest wogóle autotroficzna)
-mat. zap. - skrobia i tłuszcz
-bruzdy (okrężna i podłużna)
-2 wici (1-wirowanie wokół własnej osi, 2-pchanie komórki do przodu)
-występuje osłona komórkowa
-bioluminescencja (lucyferyna, lucyferaza)
-występuje rozmnażanie płciowe

Ceratium hirundinella
-rząd: Peridiniales
-bruzda okrężna i podłużna
-2 wicie

Klasa: Euglenophyceae

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Discoba
Grupa: Euglenozoa

Euglenophyceae

-chlorofil a,b
-chloroplasty z endosymbiozy zielenic (3 błony)
-fototaksja dodatnia (płynie w stronę światła)
-wić ciągnąca
-plamka oczna = stigma
-występuje peryplast pod błoną komórkową (od jego grubości zależy sztywność komórki)
-peryplast - prążki widoczne pod mikroskopem
-mat.zap. - paramylon (ziarna widoczne w chloroplaście)
-brak rozmnażania płciowego

plamka oczna

stigma

Phacus sp.
-klasa: Euglenophyceae
-sztywna błona
-widoczne prążki
-stigma
-ziarna paramylonu

Euglena sp.
-klasa: Euglenophyceae
-elastyczna błona
-stigma
-ziarna paramylonu

Lepocinclis sp.
-klasa: Euglenophyceae
-błona sztywna, widoczne prążki
-mogą być bardziej “0”
-stigma
-ziarna paramylonu

Klasa: Florideophyceae (krasnorosty właściwe)

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Rhodophyta

Rhodophyta/Florideophyceae

-chlorofil a,c
-fikoerytryna, fikocyjanina
-mat. zap. - skrobia krasnorostowa
-występują pojedyncze tylakoidy w plastydach
-brak stadiów uwicionych!
-występują jednokomórkowe
-u większości - przemiana pokoleń
-plecha plektenchematyczna

Batrachospermum sp.
-klasa: Florideophyceae (krasnorosty)
-węzeł + międzywęzły
-nici/komórki okorowania w międzywęźlach
-asymilatory (nici odchodzące od nici centralnej)
-karposporofity
-słodkowodny, występuje w Polsce

Batrachospermum sp.
karposporofit
-klasa: Florideophyceae

Hildenbrandia rivularis
-klasa: Florideophyceae
-słodkowodny, występuje w Polsce

Cytokineza - fragmoplast

-to “normalne”
-powstaje wrzeciono kariokinetyczne
-powstaje wrzeciono cytokinetyczne
-powstaje przegroda pierwotna

Cytokineza - fikoplast

-wrzeciono kariokinetyczne zanika
-wrzeciono cytokinetyczne jest prostopadłe

Cytokineza - bruzda

-powstaje wrzeciono kariokinetyczne
-ściana komórkowa zakłada się do wewnątrz

Typ: Chlorophyta (zielenice)

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida

Rząd: Cladophorales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Chlorophyta (zielenice)
Klasa: Ulvophyceae

Cladophorales

-plecha syfonalna (jednakomórka jest wielojądrowa) lub syfonokladialna (wiele komórek wielojądrowych)

Cladophora sp.
-rząd: Cladophorales
-plecha syfonokladialna

Cladophora sp.
-rząd: Cladophorales
-makroskopowo

Acetabularia sp.
-rząd: Cladophorales
-plecha syfonalna (jedna komórka!)

Klasa: Chlorophyceae (zielenice właściwe)

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Chlorophyta (zielenice)

Rząd: Sphaeropleales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Chlorophyta (zielenice)
Klasa: Chlorophyceae (zielenice właściwe)

Sphaeropleales

-stała liczba komórek/osobników przez całe życie
-kolonie złożone z pojedynczych komórek (cenobium)
-kolonia rośnie w rozmiarze nie w ilości komórek
-cała kolonia to potomek jednej komórki macierzystej
-wyrostki ściany komórkowej
-pirenoidy na chloroplastach
-mat.zap. - skrobia

Desmodesmus sp.
-rząd: Sphaeropleales
-4 lub 8 osobników w cenobium
-pirenoidy
-wyrostki ściany komórkowej

Pedastrium sp.
-rząd: Sphaeropleales
-liczba komórek 2^n 
-rozmnażanie płciowe (izogamety) lub bezpłciowe (zoospory)

Rząd: Oedogoniales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Chlorophyta (zielenice)
Klasa: Chlorophyceae (zielenice właściwe)

Oedogoniales

-rozmnażanie bezpłciowe - zoospora powstaje z całej cytoplazmy komórki, osiada na jakimś podłożu i kiełkuje, dzieli się tylko raz i staje się komórką bazalną
-rozm. płciowe - lęgnie i plemnie
-występuje polaryzacja (komórka bazalna)

Oedogonium sp.
-rząd: Oedogoniales
-przez zewnętrzną sztywną ścianę komórkową łączącą komórki podczas podziałów powstają kołnierzyki (kełpaczki)
-komórka bazalna
-lęgnia (duże okrągłe struktury z grubą ścianą komórkową i otworem)
-plemnie (“krótkie” komórki)

Oedogonium sp.
-rząd: Oedogoniales
-widoczne kołnierzyki

Bulbochaete sp.
-rząd: Oedogoniales
-lęgnia (duże okrągłe struktury z grubą ścianą komórkową i otworem)
-karłowate samczyki (przylga, czapeczka i plemnia)
-androsporangium (na końcach nici “odpadające” komórki - z nich kiełkują karłowate samczyki)
-sety (marte komórki - długie wyrostki)
-komórki bazalne

Klasa: Zygnematophyceae

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Charophyta

Rząd: Zygnematales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Charophyta
Klasa: Zygnematophyceae

Zygnematales

-zróżnicowane chloroplasty
-występuje proces płciowy koniugacja: drabinkowa (z drugą nicią) lub boczna (z tą samą nicią)

Spirogyra sp.
-rząd: Zygnematales
-chloroplast przyściennie skręcony
-nitkowata kolonia
-chloroplasty z pirenoidami

Spirogyra sp.
-rząd: Zygnematales
-koniugacja drabinkowa
-kanał kopulacyjny
-zygospory
-cała cytoplazma jednej komórki jest gametą

Rząd: Desmidiales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Charophyta
Klasa: Zygnematophyceae

Desmidiales

-jednokomórkowe
-czasami po podziałach tworzą kolonie nitkowate
-ściana komórkowa zbudowana z 2 części stykających się w przesmyku (w którym znajduje się jądro komórkowe)
-zatoki boczne i centralne
-występuje koniugacja

Micrasterias sp.
-rząd: Desmidiales

Closterium sp.
-rząd: Desmidiales

Rząd: Charales

Domena: Eukaryota
Supergrupa: Archeaplastida
Typ: Charophyta
Klasa: Charophyceae

Charales

-duże plechy
-nibyorgany

Chara sp.
-rząd: Charales
-nibyłodyga, nibyliść, nibylistek
-węzły i międzywęźla

Chara sp.
-rząd: Charales
-węzły, międzywęźla
-nici okorowania
-nibylistki
-lęgnia z koronką
-pod lęgnią plemniostan (wypełnione nici plemnikotwórczymi wyrastającymi z trzonka)

plecha plektenchymatyczna

-ciasno ułożone nici
-brak połączeń plasmodesmami (mogą być pojedyncze ale nie pomiędzy każdą komórką)
-wzrost jedno/wieloosiowy

plecha parenchematyczna (tkankowa)

-3 płaszczyzny
-połączona plasmodesmami
=/= organizm tkanowy (muszą być zróżnicowane tkanki)

plecha komórczakowa (syfonalna)

-jedna komórka
-wiele jąder komórkowych
-brak ścian poprzecznych

forma kokkalna

-pojedyncza komórka bez wici
-zwykle otoczona ścianą komórkową/skorupką

forma kolonijna

-brak zróżnicowania między komórkami
-cenobium (najczęściej 2^n)
-trychom (kolonia nitkowata - niektóre mają plasmodesmy)

Bacillariophyceae (okrzemki)

mastygonemy

cienkie, delikatne włoski, pokrywające wici