Paasexamen sops

Sociale cognitie

manier waarop we ons gedrag en dat van anderen waarnemen en interpreteren

waarnemingsproces 3 fasen

1) een prikkel of stimilus uit de omgeving wordt opgevangen door zintuig

2) zintuigen sturen info over de prikkel via de zenuwbanen nar de thalamus

3) de thalamus stuurt info naar de cortex (de prikkel word daar verwerkt)

observeren

feiten

interpreteren

mening

Impliciete persoonlijkheidstheorie

geheel van gelegde verbanden tussen uiterlijke en innerlijke eigenschappen van mensen

primacy effect

- Solomon

- de eerst verkregen info heeft de grootste invloed op het algemene beeld

halo-effect

positieve centrale kenmerken roepen andere positieve eigenschappen op

horn-effect

negatieve kenmerken roepen nog meer negatieve eigenschappen op

Negativiteitseffect

Negatieve elementen wegen zwaarder door en worden sneller opgemerkt dan positieve

casuale attributie

zoeken naar oorzaken gedrag

2 soorten: Interne en externe attributie

Interne attributie

In de persoon zelf, gedrag persoonsgebonden

externe attributie

buiten de persoon, gedrag is situatiegebonden

Fundamentele attributiefout

Overschatten van persoonlijke eigenschapen (intern) en onderschatten van de invloed van de situatie (extern)

DUS: er word meer gekeken naar de interne attributies en de externe attributies worden over het hoofd gezien

Self serving bias (zelfdienende vertekening)

Wanneer je succes aan jezelf toeschrijft (intern) en falen aan externe factoren.

Actor-observatoreffect

neiging om het gedrag van anderen vooral te verklaren door persoonsgebonden kenmerken (intern) en het eigen gedrag door de situatie (extern)

sociale categorisering

mensen met dezelfde kenmerken belanden in dezelfde categorie

ingroup

groep mensen waarmee we ons identificeren

outgroup

iedereen die niet in de ingroup behoort

outgrouphomogeniteit

neiging om te denken dat de leden van een outgroup goed op elkaar lijken

ingroupfavoritisme

eigen groep wordt als beter gezien dan de outgroup

groepsprocessen

je eigen groep gaan bevooroordelen

sociale leerprocessen

omgevingsinvloeden zorgen dat we als kind stereotypen en vooroordelen leren

bedreiging van het zelfbeeld

mensen met een laag zelfbeeld gaan een hogere zelfwaardering krijgen door vooroordelen te hebben aan een andere groep.

persoonlijheid

bevooroordeeld zijn tov één groep vergroot kans op bevooroordeeld zijn tov andere groepen

Subcategorisering

nieuwe subcategorie maken voor mensen die niet in het stereotype passen

Conformation bias

focussen op info die beeld in stand houd en andere info negeren

Self-fulfilling prophecy

wie eenmaal een mening heeft over een ander, past zijn gedrag aan

Cultuur met grote C

Elitaire vormen van kunst (moeilijker toegankelijk)

cultuur met kleine c

populaire kunst (toegankelijk voor iedereen)

hoofdcultuur

traditionele samenleving

subculturen

variaties binnen dominantie cultuur

tegencultuur

groepen die zich verzetten tegen dominante cultuur

Machtsafstand

Hoge score: grote machtsafstan

Lage score: Kleine machtsafstans

individualisme vs collectivisme

Hoge score: individualistisch

Lage score: collectivistisch

collectivistisch <-> individualistisch

mannelijkheid vs vrouwelijkheid

Hoge score: manelijk

Lage score: vrouwelijk

masculien <-> feminiem

onzekerheidsvermijding

Hoge score: meer controle, meer regels

Lage score: minder controle, minder regels

formeler egels <-> informele regels

langetermijndenken vs kortetermijndenken

Hoge score: langetermijndenken

Lage score: kortetermijndenken

focus op toekomst <-> focus op heden

hendonisme vs soberheid

Hoge score: hedonistisch

Lage score: sober

uibundig <-> ingetogen

prosociaal gedrag

Elke handeling die is gericht op het welzijn of het welbevinden van een ander.

bystander effect (omstandereffect)

hoe meer mensen aanwezig zijn, hoe minder ze geneigd zijn om een persoon met problemen te helpen

omgekeerd omstanderseffect

als er een levensgevaarlijke situatie is en de omstaanders met elkaar kunnen communiceren

Sociale uitwisselingstheorie

mensen helpen uit eigenbelang, baten van helpen is groter dan de kosten ervan

altruïsme

gedrag waarbij je belangeloos helpt

Empathie-altruïsmehypothese

anderen helpen omdat we empathie voor hen voelen

antisociaal gedrag

gedrag waarbij je anderen niet helpt

3 onderdelen attitudes

1) cognitief onderdeel

2) affectieve onderdeel

3) conatieve onderdeel

discriminatie

negatieve handeling tegenover iemand wegens lidmaatschap van bepaalde groep die voorkomt uit vooroordelen

seksisme

uitgesloten worden vanwege geslacht

racisme

als iemand word gediscrimineerd op basis van huidskleur

contacttheorie

door contact tussen mensen van verschillende groepen verdwijnen vooroordelen

5 sociale beïnvloedingen

1) groepsprocessen

2) conformisme

3) gehoorzaamheid

4) macht

5) influencers

sterke menselijke behoefte

ergens bij horen

Conformisme

gedrag aanpassen om erbij te horen

gehoorzaamheid

gedragsverandering als gevolg van een bevel van een autoriteit

expliciete groepsdruk

gehoorzaamheid aan een groep

kenmerken mensen met macht:

- stelt eigenbelang meer voorop

- egocentrisch

- durft meer vrijheden te permitteren

- actiever

- neemt sneller risico's

- beter in het zoeken van oplossingen

- gebruikt anderen om zijn doel te bereiken

- verliezen sneller hun sociale normen

- verliest voeling met anderen, is minder empathisch en reageert impulsiever

op wat hebben influencers een grote invloed?

- Zelfbeeld jongeren

- commerciële invloed