1: onderzoekselementen

onderzoekselement

= op wie of wat het ondz betrekking heeft

individueel

op welk niveau is het onderzoekselement

1e component CK

afvragen wat ondz.element is = ….

ecologische denkfout

= denkfout tussen niveaus

ecological fallacy

= engelse term ecologische denkfout

hoog, laag

ecological fallacy voorbeel: uitspraak op .. niveau over .. niveau

individu

oefening onderzoekselement:

“Over het algemeen komen in mijn praktijk oudere mensen vaker met gezondheidsklachten bij me dan jongere”.

gezin

oefening onderzoekselement:

“In ongeveer één op drie gezinnen in mijn praktijk is er sprake van min of meer ernstige psychische spanningen. Volgens mij komen dergelijke spanningen vooral voor in gezinnen met ouders van middelbare leeftijd, die een middelbare opleiding hebben gehad”.

huisartspraktijk

oefening onderzoekselement:

“Vergeleken met de praktijken van mijn collega’s in de buurt komen er in mijn huisartsenpraktijk aanmerkelijk meer ziekenhuisbevallingen voor”.

drager

ondz.element = … van eigenschappen

theoretisch

soort ondz.element:

• element waar probleemstelling betrekking op heeft

operationeel

soort ondz.element:

• element waarover in concreto info willen krijgen

informant

ondz.element of informant:

• partners afzonderlijk

ondz.element

ondz.element of informant:

• huwelijksrelatie, partners samen

aggregeren

= samenbrengen van juiste informanten

ambitie, universums, sociale factoren

3 dingen belangrijk bij selectei van onderzoekselementen

veralgemeenbaarheid

hoe groter …, hoe moeilijker selectie v ondz.elementen

speciale

soort universum

working universum, kan er mee aan de slag gaan

algemene

soort universum:

kan je niet aan de slag gaan, niet onderzoeken

sociale, pragmatische

… factoren en … overwegingen

• beschikbaarheid gegevens + ondz.middelen

• bereikbaarheid

• invloed beleidsinstanties

steekproeftrekken

= bpld procedure gebruiken deel speciale universum selecteren → proberen bpld eigenschappen vinden

toeval

enkel waarschijnlijkheidsleer toepassen als sptrekking gebeurt obv …

populatie

= speciaal universum

= totaal van elementen waarvoor informatie wordt gezocht

elementaire eenheden

= onderzoekselementen

steekproefkader

= administratieve registratie van alle elementaire eenheden

steekproef

= alle elementaire eenheden uitgekozen voor het onderzoek

steekproeffractie

= aantal steekproefeenheden, grootte van de populatie

aselecte

soort steekproeftrekking

• elementaire eenheid gekende kans om getrokken te worden

• kans onafhankelijkheid is van alle eigenschappen voor ondz van belang zijn

schatten en toetsen

wat is doel van steekproefmethode (2)

schatten

statistisch schatten/toetsen

• betrouwbaarheidsniveau

• nauwkeurigheid

nauwkeurigheid

= onzekerheidsmarge rond de schatting

toetsen

statistisch schatten/toetsen:

• hypothese

• significantieniveau

• hoever wijkt spgemiddelde af om te verwerpen?

eas

steekproef:

• element pop gelijke kans in sp gekozen te worden

• + combinatie elementen gelijke kans om gekozen te worden

→ grabbelton, toevalsgetallen

EAS

voordelen steekproef:

• eenvoudige statistische formules

• weinig of geen informatie over elementen verondersteld

EAS

nadelen steekproef

• alle elementen populatie moeten gekend zijn

• relatief grotere foutmarge dan gebruik van voorkennis

systematische

soort steekproef:

• eenvoudige manier om een benadering van EAS te krijgen

• 1 toevalsgetal voor 1e element en dan n elementen overslaan

→ periodiciteit

systematisch

soort steekproef:

uitgangspunt: genummerde/geordende lijst elementen uit popultatie

veronderstelling: lijst is random voor alle kenmerken

gestratificeerde EAS

soort steekproef

• gebruik voorkennis

• populatie opdelen in deelpopulaties (strata)

gestratificieerde EAS

soort steekproef

• EAS nemen uit elk stratum

• kleinere foutmarge dan gewone EAS

evenredig

varianten gestratificeerde EAS:

• gelijke steekproeffractie per stratum = …

onevenredig

varianten gestratificeerde EAS:

• gelijk aantal per stratum = … → herweging

• vooral gebruikt vergelijken van strata onderling

onzekerheidsmarge

optimale trekking = … voor totaal minimaliseren

• grotere steekproef uit heterogeen stratum

clustersteekproef

soort steekproef

• populatie bestaat uit primaire eenheden → uit secundaire eenheden

clusters

primaire eenheden bij clustersteekproef

elementaire eenheden

secundaire eenheden bij clustersteekproef

clustersteekproef

voordeel: lage kosten, grote aantallen, grote geografische spreiding

nadeel: geen onafhankelijke observaties op niveau secundaire eenheden

tweetraps

soort steekproef

• populatie uit clusters en sec.eenheden

  • uit secundaire eenheden ook EAS trekken

tweetraps

voordelen:

• lagere kosten dan EAS

• praktischer dan clustersteekproef bij grotere clusters

tweetraps

nadelen

• grotere foutmarge dan EAS

• complexe formules: tweeniveau-analyse

zelfweging

= elk element in populatie gelijke kansen om in sp gekozen te worden

• niveau primaire en secundaire eenheden

primaire eenheid

niveau zelfweging

• kans op .. eenheid = grootte van die eenheid

• gelijk aantal secundaire per primaire eenheden

secundaire eenheden

niveau zelfweging

• gelijke kansen voor primaire eenheden

• gelijke steekproeffractie binnen elke primaire eenheid

tweefasen

soort steekproef

• 1e fase: beperkt deel gegevens bij totale steekproef

• 2e fase: alle gegevens bij een deel van steekproef

tweefasen

doel steekproef:

• 1e fase = nauwkeurigere schatting maken dan in 2e fase

• bv. stratificeren 2e fase

quota

soort steeproef

uitgangspunt: proporties bpld kenmerk in sp identiek zijn aan proporties voor die kenmerken in de populatie

• representativiteit

• sp opdelen in strata

quota

soort steekproef

• ondz vrij in kiezen van respondenten

  • bv. in winkelwandelstraat

quota

voordeel

• lage kosten, afh van wie je tegenkomt

• purposive sampling

inadequaat kader

foutenbron vaststelling kader:

• inhoudelijke mismatch tussen populatie en kader

onvolledig kader

foutenbron vaststelling kader:

• niet geregistreerde elementen, verborgen populaties

dubbele registraties

foutenbron vaststelling kader:

• voorkomend bij meta-analyses, overlap tussen verschillende ondz

toevalsfouten

foutenbron selectie van elementen:

• kans op uitzonderlijke steekproef

• risico is controleerbaar via kansrekenen

waarschijnlijkheids

foutenbron selectie van elementen:

• …model komt niet overeen met steekproefmodel

  • bv. aselecte veronderstellen terwijl clustersteekproef is

nonrespons

foutenbron door uitval van elementen:

• geen gegevens bpld elementen

  • volledig / partieel

enquête

foutenbron selectie van elementen:

• bij … → niet teruggezonden …

interviews

foutenbron selectie van elementen:

• bv. weigering, niet-bereikbaarheid, onjuiste informant

  • komt voor bij …

omgang, opleiding, selectie

3 dingen belangrijk om nonrespons te vermijden

• verder gaan dan informed consent