Hóa học - Nguyên tố nhóm IA và IIA

tổng ôn chuyên đề IA và IIA lần cuối nha

Trạng thái tự nhiên của nhóm IA

hợp chất

Tại sao khối lượng riêng của nhóm IA lại nhỏ

Bán kính nguyên tử lớn

Cấu trúc mạng tinh thể kém đặc khít (lập phương tâm khối)

K hay gặp trong khoáng vật gì

Sylvinite (KCl.NaCl)

Tại sao kim loại kiềm có độ cứng, nhiệt độ sôi & nhiệt độ nóng chảy thấp?

Do liên kết kim loại yếu

Kim loại nhẹ nhất là ?

Li

Kim loại mềm nhất là ?

Cs

Trong vỏ Trái Đất, 2 kim loại nhóm IA phổ biến nhất là ?

Na & K

Na hay tồn tại ở đâu trong tự nhiên

nước biển

mỏ muối

quặng halite

Xu hướng nhiệt độ nóng chảy & nhiệt độ sôi của các kim loại nhóm IA được giải thích chủ yếu là do ?

Bán kính nguyên tử tăng, độ bền lk kim loại giảm

So sánh độ cứng của các kim loại nhóm IA

1. Độ cứng tăng từ Li → Cs

2. Độ cứng giảm từ Li → Cs do lk kim loại yếu dần

3. Độ cứng không đổi

4. độ cứng phụ thuộc vào nhiệt độ nóng chảy của KL

2

Kim loại nhóm IA có lk kim loại yếu chủ yếu do yếu tố nào ❓

Bán kính nguyên tử lớn, mật độ e hóa trị trong mạng tinh thể thấp

Tại sao kim loại nhóm IA mềm, có thể cắt bằng dao dễ dàng (dựa vào cấu tạo mạng tinh thể)

mạng tinh thể có mật độ các ion thấp, tương tác giữa các ion yếu

Tại sao nhiệt độ nóng chảy của Li và Cs lại khác biệt lớn

vì Li có bán kính nhỏ hơn, mật độ e tự do cao hơn

Tất cả các kim loại kiềm đều là kim loại nhẹ , và có d < 1 (xét tính đúng sai)

Đúng

Đâu là 2 kim loại phổ biến trong nước biển và muối mỏ

Na & K

Li cháy trong kk cho ra màu gì

đỏ tía

Na cháy trong kk cho ra màu gì

vàng

K cháy trong kk cho ra màu gì

tím nhạt

hiện tượng khi cho K vào nước

cháy + nổ nhẹ

hiện tượng khi cho Li vào mặt nước

chuyển động chậm trên mặt nước

Thế điện cực chuẩn âm của các kim loại nhóm IA cho thấy điều gì về bản chất năng lượng lk của chúng?

năng lượng ion hóa thứ nhất thấp

dễ tách e hóa trị để tạo ion dương

Kim loại kiềm có tính khử mạnh chủ yếu là do

cấu trúc e ngoài cùng dễ dàng cho 1 e

Khi Na tác dụng với nước trong thí nghiệm, nếu điều kiện không kiểm soát được, có thể pứ mạnh mẽ, dễ gây cháy nổ, vì sao ?

tính khử mạnh của Na tạo nhiệt độ cao, H2 dễ cháy

Vì sao các kim loại kiềm có tính khử mạnh và tăng dần từ Li → Cs ?

số lượng lớp e tăng dần

làm giảm tương tác giữa các e và hạt nhân

xét tính đúng sai: tất cả các kim loại kiềm đều cháy tạo ra peroxide

sai

(trừ Li)

Kim loại kiềm được sử dụng làm tb quang điện

Cs

Chất nào sau đây có tính lưỡng tính?

A. Al(NO3)3

B. NaHCO3

C. Al

D. MgCl2

B

Cho các chất NaHCO3, CO, Al(OH)3, Fe(OH)3, CO2, NH4Cl, số chất có thể tác dụng được với NaOH đk thường là

4

Ứng dụng của KNO3

phân bón & thuốc nổ

Công thức của thuốc muối Nabica là

NaHCO3

ứng dụng của Rb

pháo hoa

ứng dụng của Na2CO3 (soda) (4 cái)

tẩy dầu mỡ

làm mềm nước cứng

sản xuất thủy tinh

xà phòng, bột giặt

hầu hết các hợp chất của KL kiềm có đặc điểm gì

tan tốt, phân li hoàn toàn thành ion

Công nghệ chlorine - kiềm cho ra sp gì

NaOH

Cl2

H2

Nguyên liệu cần thiết để sản xuất Na2CO3 trong pp Solvay là gì

Đá vôi, NaCl, NH3, nước

Vai trò của NH4Cl trong pp Solvay (lí do phải loại bỏ nh4cl sau giai đoạn 1)

NH4Cl là sản phẩm phụ, tách ra để tái tạo NH3

Đk quan trọng để phản ứng tạo NaHCO3 xảy ra hiệu quả là gì

nhiệt độ thấp để NaHCO3 kết tủa

Vai trò của NH3 trong pp Solvay là gì

tạo đk kiềm hóa để NaHCO3 kết tủa

lợi ích của việc dùng đồng thời đá vôi, nh3 và nacl trong pp Solvay

cung cấp CO2 → kt Na2CO3

tái tạo NH3

Hiệu suất tổng thể của quá trình Solvay phụ thuộc vào yếu tố nào

tỉ lệ mol giữa NH3 & NaCl (quyết định khả năng kiềm hóa & tránh lãng phí NH3)

Tính tan cao của hợp chất kim loại kiềm có lk đến BK lớn không ? vì sao

Có

vì BK lớn, lực hút yếu, trong dung dịch lk của dễ bị kéo ra → dễ tan

Nguyên tố IA nào không có đồng vị bền trong tự nhiên

Fr

Kim loại IA nào phản ứng được với N2 ở đk thường

Li

Kim loại IIA nào có thể phản ứng được với N2 ở đk thường

Mg, Ca

để tiêu hủy kim loại kiềm dư thừa 1 cách an toàn trong PTN, nên dùng hóa chất gì? vì sao?

cồn 96 độ (vì phản ứng diễn ra nhẹ nhàng hơn so với việc cho vào nước hay acid)

màu của NaOH

không màu

màu của NaHCO3

màu trắng

kiểu mạng tinh thể của các kim loại kiềm

lập phương tâm khối

vì sao muối giúp làm tan băng được

làm giảm nhiệt độ đóng băng của nước, tại 0 độ nước không đóng băng nữa

Vì sao không dùng nước/ bình cứu hỏa để dập tắt đám cháy Na, K, Mg, … (các kim loại mạnh)

tính khử mạnh, có thể tác dụng tiếp với nước và CO2 để cháy tiếp

Ca cháy trong không khí cho ngọn lửa màu gì

đỏ cam

Sr cháy trong không khí cho ra màu gì

đỏ son

Ba cháy trong không khí cho ra màu gì

lục

tại sao Be không phản ứng với nước

vì có lớp màng oxide bền bảo vệ bề mặt

vì sao Mg phản ứng chậm với nước ở nhiệt độ thường

vì sinh ra Mg(OH)2 ít tan

Base càng dễ tan thì kim loại càng dễ phản ứng với nước (xét tính đúng sai)

đúng

Ứng dụng của hợp kim Be

tàu vũ trụ

Hợp kim của Be có đặc điểm gì

bền, nhẹ

không bị ăn mòn

khó nóng chảy

Hợp kim của Mg có đặc điểm gì

cứng

bền

nhẹ

ứng dụng hợp kim của Mg

sản xuất ô tô, máy bay

ứng dụng của kim loại Ba trong y tế

chất cản quang

ứng dụng của Sr

làm pháo hoa

ứng dụng của Ra

chất phóng xạ

Công thức của clorua vôi

CaOCl2 (CaCl.CaClO)

Mg tác dụng với dung dịch loãng X không thấy giải phóng khí, X là chất nào dưới đây vì sao

A. HNO3

B. H2SO4

C. KHSO4

D. HCl

A (khi nồng độ HNO3 loãng và kim loại khử mạnh, thường tạo ra muối amoni)

Loại đá (khoáng chất) nào sau đây không chứa CaCO3

A. thạch cao

B. đá vôi

C. đá hoa

D. đá phấn

A (thạch cao là CaSO4)

hợp chất nào của canxi có vai trò cấu tạo xương và răng

Ca3(PO4)2

3 Ứng dụng của đá vôi

sản xuất vôi sống

xi măng

vật liệu xây dựng

4 ứng dụng của vôi sống

khử chua

sát trùng

tẩy uế

hút ẩm

2 ứng dụng của Vôi, nước vôi

khử chua

làm mềm nước cứng

ứng dụng của thạch cao sống

vật liệu xây dựng

CTHH của thạch cao sống

CaSO4.2H2O

CTHH của thạch cao khan

CaSO4

ứng dụng của thạch cao khan

bó bột

2 ứng dụng của thạch cao nung

phấn viết

đúc tượng

ứng dụng của thạch cao sống

vật liệu xây dựng

Muối carbonate nào có nhiệt độ bắt đầu phân hủy cao nhất

SrCO3

Nước cứng là gì ?

Nước chứa nhiều ion Ca2+ hoặc Mg2+

4 tác hại của nước cứng

gây tiêu tốn xà phòng

gây cặn nồi hơi, cháy nổ

giảm mùi vị thức ăn

hỏng hóa chất

PP trao đổi ion để làm mềm nước cứng dựa trên nguyên tắc nào

hấp phụ

không kết tủa Ca2+ và Mg2+

Không cần điện (Ca2+ & Mg2+ năng lượng cao → bị hấp phụ vào)

kể tên 2 hóa chất làm mềm được nước cứng toàn phần

Na3PO4

Na2CO3

Kể tên 3 cách làm mềm được nước cứng tạm thời

đun nóng

naoh dư

Ca(OH)2 vừa đủ

Ứng dụng của Ca trong y tế

thuốc chống loãng xương

Ứng dụng của quặng apatite

sản xuất phân lân

Kiểu mạng tinh thể của Be, Mg

lục phương

Kiểu mạng tinh thể của Ca và Sr

lập phương tâm diện

kiểu mạng tinh thể của Ba

lập phương tâm khối