Dadaisme

dadaïsme

- Reactie op bloedbad van de WOI

- beweerde anti-kunst te zijn, negatief en destructief, ze hielden zich bezig met schok, protest en onzin

- Rebelleerden tegen verschrikkingen oorlog, decadentie van Europese samenleving, oppervlakkigheid en blinde geloof in technologische vooruitgang + ontoereikendheid van religie

- verwierpen alle tradities en streven naar vrijheid

- toevallige plaatsing en absurde titels

- niet eens over de oorsprong van de naam dada (theorie van kinderwoordje)

- geen samenhangende beweging gwn groepering van kunstenaars met hetzelfde doel

-mensen boos dat renaissance geest kwijt was

- dada is geen kunst, rankzinnige maatschappij bespotten en belasteren (maar toch bekenisvolle kunst)

- Dada hield eind 1922 op-> bestaan als samenhangende beweging.

- Schwitters en Heartfield produceerden hun beste werk na de ondergang van de beweging

 

Hugo Ball 1886-1927

- Opende het cabaret Voltaire in Zürich

·       Ontmoetingsplaats voor dezenonafhankelijke jonge kunstenaars

- die in kreeftenpak

Tristan Tzara

- 1917: redigeerde tijdschrift DADA

- Dichter

- constante stroom Dada-manifesten

Marcel Duchamp 1887-1968

een van de meest prominente figuren in Dada

- eerst geïnspireerd door kubisme (geometrische vlakken) -> later futurisme (beweging)

- Kunst en leven waren processen van willekeurige toeval en bewuste keuze

- Artistieke handelingen werden zaken van individuele beslissingen en selectie

- Deze filosofie van vrijheid maakte dat hij kant en klare sculpturen kon maken

·       Fietswiel op houten kruk, pispot (gevonden voorwerp)

- controverse over uitvinder van de pispot -> origineel van Elsa Von-Freytag Loringhoven

Kurt Schwitters

- Duitsland

-  creëerde niet-politieke aftakking van Dada -> Merz (onzinwoord)

·       Afgeleid woord Kommerz (handel)

·       In een van de collages -> Merz betekenis als titel van een eenmanskunstbeweging

- 1919: Merz collagecomposities met afval en gevonden materialen

- mocht geen lid zijn van Dada -> hij was te burgerlijk

- Hij schreef en ontwierp poëzie die zin tegen onzin uitspeelde

·       Definieerde poëzie als het samenspel van elementen, letters, lettergrepen, woorden, zinnen

- Constructivisme extra invloed door hem (contact met El Lissitzky en Theo van Doesburg)

- Samenwerking Kurt en Theo -> boek met typografische vormen als personages

- Merzbau

·       Belangrijkste kunstenwerken en mythes in de moderne kunst

·        Inspiratie voor installatie kunstenaars

·       Meest bekendste en gepubliceerd werk van Kurt -> bestaat niet meer

o   Vernietigd tijdens britse luchtaanval in oktober 1943, Hannover

John Heartfield 1891-1968

Een van de oprichters van de Berlijnse Dada-groep

- Berlijnse dadaïsten

·       Revolutionaire politieke, visuele communicatie om bewustzijn te verhogen en sociale verandering te bevorderen

- Noemde origineel Helmut Herzfelde

·       Veranderde het -> als protest tegen Duits militarisme en het leger dat hij diende (1914-1916)

- harde verbrokkelingen van de fotomontage als propagandawapen

- Introduceerde innovaties in de voorbereiding van mechanische kunst voor offsetdruk

- doelwit: Weimarrepubliek en groeiende nazipartij

- nam zelf geen foto’s of retoucheerde -> werkten rechtstreeks met beelden uit tijdschriften en kranten

·       Soms wel opdracht geven aan fotograaf

- 1933: gevlucht naar Praag -> zette daar zijn grafische propaganda voort met ansichtkaartversies van zijn afbeeldingen naar nazileiders

- 1938: stond op geheime nazi-lijst en vluchtte naar Londen

Fotografie

Man Ray

Man Ray

- Amerikaanse kunstenaar

- 1915: ontmoeting Duchamp, in de ban van dada

- verhuis naar Parijs en aansluiten bij Breton -> hun evolutie van Dada naar surrealisme

- gewerkt als professioneel fotograaf -> toepassen dada en surrealisme op fotografie

·       Donkere kamer + bizarre studio opstellingen

- onderzocht creatieve potentieel van solarisatie (een van de eerste)

·       Omkeren van toonvolgorde in de dichtere delen van een negatief -> sterke zwarte contouren

- Rayographs

·       Cameraloze afdrukken

·       Belichtingen met bewegende lichtstralen

·       Combinatie experimentale technieken

·       Vervorming, afdrukken door texturen, meervoudige belichtingen