Hoá 12: lý thuyết ester

Ester là phần tổng hợp kiến thức về những nhóm chất nào?

Carboxylic acid, alcohol, aldehyde, phenol và ketone.

Chương Ester chiếm bao nhiêu câu trong đề thi trắc nghiệm?

Khoảng 9 câu (~2–2.25 điểm).

Định nghĩa este là gì?

Hợp chất hữu cơ thay -OH trong axit bằng -OR'.

Công thức cấu tạo tổng quát của este là gì?

RCOOR'.

R' trong công thức RCOOR' là gì?

Là gốc hydrocarbon, không thể là H.

Công thức phân tử của este no, đơn chức, mạch hở?

CnH2nO2 với n ≥ 2.

Công thức phân tử của este không no, đơn chức, mạch hở có một nối đôi?

CnH2n-2O2 với n ≥ 3.

Viết gọn công thức cấu tạo este?

RCOOR' hoặc R'OOCR.

Liên kết pi trong nhóm -COO- có ý nghĩa gì?

Không tham gia phản ứng cộng H₂ hoặc dung dịch brom.

Gọi tên este theo quy tắc?

Tên gốc R' + tên axit (đuôi "at").

Ví dụ tên este: HCOOCH3?

Methyl format hoặc methyl methanoat.

Ví dụ tên este: CH3COOC2H5?

Ethyl axetat hoặc ethyl ethanoat.

Các gốc R' cần nhớ gồm những gì?

Metyl, etyl, propyl, isopropyl, vinyl, anlyl, isopentyl, phenyl, benzyl.

Các axit RCOOH cần nhớ gồm những gì?

Formic, axetic, propionic, butyric, acrylic, methacrylic, benzoic, oxalic.

Hợp chất CnH2nO2 đơn chức gồm những loại nào?

Este và carboxylic acid.

Ester có mùi gì?

Thơm đặc trưng của hoa quả.

Ví dụ mùi của isoamyl axetat?

Mùi chuối chín.

Ví dụ mùi của benzyl axetat?

Mùi hoa nhài.

Nhiệt độ sôi của este so với axit và alcohol?

Thấp hơn do không có liên kết hydro.

Thứ tự nhiệt độ sôi từ thấp đến cao?

Hydrocarbon < Este < Alcohol < Carboxylic acid.

Trạng thái tồn tại của este?

Lỏng hoặc rắn, không tồn tại ở thể khí.

Este có tan trong nước không?

Ít tan hoặc không tan.

Khối lượng riêng của este?

Nhẹ hơn nước, nổi trên mặt nước.

Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit tạo gì?

Axit carboxylic và alcohol (thuận nghịch).

Phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm tạo gì?

Muối và alcohol (một chiều).

Vì sao gọi phản ứng kiềm là xà phòng hóa?

Vì este từ mỡ/dầu tạo xà phòng khi phản ứng với kiềm.

Đặc điểm của este phenol khi phản ứng với kiềm?

Tạo 2 muối và nước, không tạo alcohol.

Khi nào este tạo alcohol không bền?

Khi nhóm -OH gắn vào C có nối đôi.

Este của axit formic có phản ứng đặc biệt nào?

Phản ứng tráng bạc và làm mất màu dung dịch brom.

Este không no có thể phản ứng gì?

Trùng hợp tạo polyme.

Điều chế este bằng phản ứng nào?

Axit + Alcohol ⇌ Este + H₂O (xúc tác H₂SO₄ đặc, nhiệt độ).

Cách tăng hiệu suất điều chế este?

Dùng chất dư, tách este khi tạo thành, dùng H₂SO₄ đặc.

Phương pháp tách este sau phản ứng?

Chiết, thêm NaCl bão hòa hoặc nước lạnh để phân lớp.

Este vinyl được điều chế bằng cách nào?

Axit + axetilen có xúc tác Zn(CH₃COO)₂.

Ứng dụng của este là gì?

Hương liệu, dung môi, chất dẻo, dược phẩm.

Ví dụ về ứng dụng este trong sản xuất chất dẻo?

Vinyl axetat tạo PVAc, metyl metacrilat tạo Plexiglas.