AFP respiratoir stelsel

Septum nasi

neustussenschot (kraakbeen / bot) → locus Kiesselbachi (epistaxis)

cavitas nasi

nuesholte

Os nasale

neusbeen

Os ethmoïdale

zeefbeen: het verticaal deel (lamina perpendicularis) vormt het bovenste deel van het septum nasi + het horizontaal deel (lamina cribrosa) is een horizontale, geperforeerde beenplaat, waardoor de uiteinden van de reukzenuw verschijnen

Vomer

ploegschaarbeen, onderste deel van het septum nasi

Conchae nasales

3 neusschelpen, die 3 neusgangen begrenzen

Sinus frontalis

2 voorhoofdsholten (linker en rechter) in het os frontale

Cellulae ethmoïdalis

zeefbeencellen in os ethmoïdale

Sinus sphenoïdalis

2 wiggebeensholten (linker en rechter) in os sphenoïdale

Sinus maxillaris

2 bovenkaaksholten (linker en rechter) in de maxilla

Epiglottis

strotklep, een soepel kraakbeenplaatje (elastisch kraakbeen) aan de ingang van de larynx

Cartilago thyroïdea

schildkraakbeen, het grootste kraakbeenelement van de larynx, dat via lange horens aan het tongbeen is bevestigd. Het vormt de voorwand (voorste punt = de adamsappel) en zijwanden van de larynx en blijft achteraan open.

Ligamentum vocale

• 2 onderste, ware stembanden, die gespannen zitten tussen de binnenwand van het schildkraakbeen en de bekerkraakbeentjes.

• Ze zijn bekleed door plaveiselepitheel en omvatten een spiertje (musculus vocalis).

• Deze inwendige stembandspieren worden bezenuwd door de nervus laryngeus recurrens, die in de thorax aftakt van de nervus vagus en helemaal terug omhoog loopt onder de schildklier door naar de hals. Een unilaterale beschadiging van deze zenuw veroorzaakt uitval van de homolaterale stemband.

Cartilago arytenoïdea

2 (piramidale) bekerkraakbeentjes, die met hun basis op de bovenrand van het zegel van het ringkraakbeen staan. Zij kunnen een glij- en een draaibeweging maken en zo de stemspleet (de ruimte tussen de stembanden en de bekerkraakbeentjes) openen en sluiten

Cartilago cricoïdea

ringkraakbeen, een ringvormig kraakbeenelement dat achteraan hoger is ('het zegel') en past in de open achterzijde van het schildkraakbeen

Pleurabladen

een buitenste of pariëtaal blad (pleura pariëtalis) en een binnenste of visceraal blad (pleura visceralis).

De pleura visceralis

bekleedt de 5 longkwabben (3 rechts, 2 links) afzonderlijk zodat zich tussen de kwabben spleten (fissuren) bevinden. Deze viscerale bekleding gaat dan via een omslagplooi over in de pleura pariëtalis, die tegen de binnenzijde van de thoraxholte ligt.

Wat zit er tussen de 2 pleurabladen en waarom

Er zit onderdruk tussen die 2 bladen -> nodig om ons te doen inademen

cavitas pleuralis of pleuraholte

De smalle ruimte tussen beide pleurabladen

recessus pleuralis

de laagst gelegen hoek tussen de thoraxwand en het diafragma

Mediastinum

is de ruimte tussen de beide longen. Vooraan bevindt zich het borstbeen of sternum, onderaan het middenrif of diafragma, achteraan de wervelkolom, bovenaan de hals (geen scherpe grens) en aan de zijkanten de longen.

Delen v/h mediastinum

o   Het mediastinum anterius (voorste) ligt tussen het sternum en het pericard en bevat het onderste deel van de thymus.

o   Het mediastinum superius (bovenste) omvat de rest van de thymus, de aortaboog, de trachea, de grote aders en verschillende zenuwen.

o    Het mediastinum posterius (achterste) ligt voor de wervelzuil: hierin bevinden zich de slokdarm, de aorta descendens, de trachea met de carina en de hoofdbronchi, de longhili (longhilus = intredeplaats van de bronchus en grote vaten in de mediastinale zijwand), verschillende zenuwen en veel lymfeklieren -> Plaats waar de 2 hoofdluchtwegen in de longen schieten (longpoort)

o   Het mediastinum medium (middelste) omvat het hart, de aorta ascendens, de oorsprong van de arteria pulmonalis en de uitmonding van de beide venae cavae. Door de trekkracht van de longen op de mediastinale wand heerst er een onderdruk in het mediastinum

Longhilus

Plaats waar de 2 hoofdluchtwegen in de longen schieten (longpoort)

Vergroot hart

mag max 50% van de hele doormeting (van de ene kant nr andere kant op Xray) wijst op slecht pompend hart

Trachea

= luchtpijp

Uit wat is de trachea opgebouwd

Deze is opgebouwd uit hoefijzervormige kraakbeenelementen. Dit zijn geen echte ringen, want achteraan zit geen kraakbeen, maar een membraan van bindweefsel en gladde spiervezels.

Carina

de splitsingsplaats of bifurcatie in de 2 hoofdbronchi of stambronchi.

Wat ligt er voor de trachea

de schildklier, thymus (zwezerik), aortaboog en sternum

Wat ligt er achter de trachea

de slokdarm en de wervelzuil.

Uit wat bestaat een long

longkwabben (lobi), die gescheiden worden door fissuren

de bronchiaalboom’

De 2 hoofdbronchi vertakken zich verder als de takken van een boom

Soorten bronchi

• primaire bronchi

• secundaire bronchi

• tertiaire bronchi

Vertakking van bronchi

Vooreerst vertakken de hoofdbronchi in lobaire bronchi: de rechter hoofdbronchus vertakt in 3 takken naar de 3 rechter longkwabben en de linker hoofdbronchus vertakt in 2 takken naar de 2 linker longkwabben.

Verder volgen dan de segmentsbronchi (18 in totaal) en tenslotte de bronchioli

bronchioli

de fijnste vertakkingen

Wat zit er aan het einde van een bronchiolus

verwijdingen (ductuli alveolares of longtrechtertjes), waarin de éénlagige longblaasjes of alveoli uitmonden

Wat doet de longslagader

ontspringt uit de rechter kamer (ventrikel) van het hart en splitst zich in 2 grote hoofdtakken, die respectievelijk de linker en rechter long bevloeien.

Hoeveel longanders zijn er per long

twee per long

deze monden uit in de linker voorkamer v/h hart

Hoe heet de bloedscirculatie van de 4 longvenen naar de linker voorkamer v/h hart

kleine bloedsomloop of long-circulatie

Long oedeem

linker hartfalen -> longen vullen met vocht

rechter hart falen

overal vocht dat blijft (stil) staan -> minder eetlust, dikke aders, dikke voeten

Cor pulmonale

rechterhart falen door longprobleem -> alle bloedvaten kapot, bloed kan -> vergroting van de spier (verdikt) -> vochtopstapelingen

Waaruit bestaat lucht

78% stikstof, 21% zuurstof, 0,5% edelgassen, 0,5% water en 0,03% kooldioxide.

respiratie

zuurstof uit de lucht opnemen en koolzuur of kooldioxide aan de lucht afgeven.

Waarom hebben onze lichaamscellen zuurstof nodig

voor de verbranding van voedingsstoffen (suiker, vet, eiwit), waarbij kooldioxide ontstaat en energie (ATP, adenosine triphosphaat) vrijkomt

perfussie

normale longcirculatie

ventilatie

tijdige verversing van de alveolaire lucht door de adembewegingen

diffusie

goede gasuitwisseling over de alveolocapillaire membraan (opname van O2 in bloed en afgifte van koolzuurgas aan de buitenwereld

wat is hoesten

een explosieve uitademing (tot 150 km per uur) via de mondholte
na opbouw van een thoracale druk met gesloten epiglottis en stemspleet en contractie van alle expiratiespieren.

Waarvoor zorgt hoesten

reiniging van de luchtwegen en is dus een normaal verdedigings-mechanisme.

twee soorten hoest

• produktieve hoest met als doel prikkelende stoffen, slijm, ... uit de luchtwegen te verwijderen

• droge prikkelhoest waarbij de luchtwegen overgevoelig zijn en geen fluimen geproduceerd
  worden

waarom niezen we

neusslijmvlies wordt geprikkeld

Dyspnee

kortademigheid (het gevoel hebben dat je niet goed kan ademen)

Orthopnee

Mensen hebben last om in de nacht plat te liggen en zo te ademen -> moet recht(er) liggen

Stridor

Een normale ademhaling verloopt onhoorbaar.

Inspiratoire stridor

lawaai bij het inademen (soort gefluit) -> bv bij valse kroep

Expiratoire stridor

bij astma (spieren helemaal in de luchtwegen die moeten werken -> moet normaal nie)

Cheyne-Stoke-ademhaling

een vlugge ademhaling met een regelmatige opeenvolging van apnee, hypopnee, hyperpnee, hypopnee, apnee, hypopnee, hyperpnee, ...

Kussmaul-ademhaling

- continue hyperpnee (zeer diepe gelijkmatige ademhaling) bij verzuring of acidose van het lichaam waarbij de extra diepe ademhaling de acidose tracht te verbeteren door extra koolzuur af te voeren

Hyperventilatiesyndroom

continue hyperpnee (bv. door psychische stress, ...)

Cyanose

blauw verkleuring van huid en slijmvliezen (centrale cyanose van gelaat, tong en lippen of perifere cyanose)

clubbing

Verdikken van de eindkoortje van de vingers (trommelstokvingers) en het bolworden van de nagels (horlogeglasnagels) bij chronische longaandoeningen met chronische hypoxemie en weefselhypoxie

Palpatie

Slijmen in de luchtwegen

Percussie

Doktor klopt op zijn eigen vingers om hol geluiden te horen en die afgrenzen met vocht/vast weefsel?

VAG

vesiculair adem geruis

wheezing

eindlucht wegjes zitten de vast dicht- bij bronchusobstructie

Ronchi

-reutels

slijm in luchtwegen-bij chronische bronchitis

Demping

vocht -> je hoort minder goed het ademgeruis- bij pleurauitstorting

Auscultatie

zelfde gekraak als je op sneeuw stapt -> bv bij longontsteking of vochtcollectie(als het bij beide longen kraakt)

Bloedgas-analyse

Hiermee kan men op arterieel bloed (A. Radialis, A. Femoralis) een gestoorde gasuitwisseling

pH

zuurtegraad

PaO2

arteriële zuurstofspanning

PaCO2

arteriële koolzuurspanning

Zuurstofsaturatie

% hemoglobine dat geladen is met zuurstof, rond 95

B.A.L (afkorting)

Broncho alveolaire lavage

Broncho alveolaire lavage

is een longspoeling via een bronchoscoop waarbij de longen gespoeld worden met een zoutwateroplossing.

Tomografie

seriedoorsnee-onderzoek

Pulmonaire angiografie

Bloedvaten nakijken a.d.h.v. kleurstof in het bloed te spuiten

CT

computertomografie-scanning

perfusiescan

door intraveneus toegediende radio-actieve Technetium en

ventilatiescan

na inhalatie van radioactief Xenon of Krypton

diffusiecapaciteit

het vermogen van de zuurstof in de longblaasjes om het bloed te bereiken

Peakflowmeter

Patiënt blaast en bolletje verplaats -> kan je zien hoeveel lucht ze kunnen uitblazen (in 1 sec) - 3 maal blazen

Spirograaf/spirometer

Hiermee kunnen statische en dynamische longvolumes gemeten worden - Knijper op neus dus alle lucht komt in door ademhaling beweging

COPD

Chronische bronchitis en Longemfyseem

Copnograaf

gebruikt de eigenschap dat CO2 infrarood licht absorbeert

Rhinoscopie

kijk onderzoek waar je in de neus kijkt

Bronchoscopie

kijken door de luchtwegen naar de longen

Invasief onderzoek

Hierbij wordt er ook een scope ingebracht maar via een insnijding of incisie

Thoraxoscopie

long operatie via borstholte -> pleurholte bereiken (thoracoscopie via incisie tussen 2 ribben)

Mediastinoscopie

kijkoperatie in de ruimte rond de luchtpijp -> via incisie boven het borstbeem of sternum

Mucoviscidose

Erfelijke stoornis (chromossom 7, autosomaal recessief) - Er wordt visceus slijm gevormd door de slijmklieren en deze taaie mucus zal neerslaan in de afvoerwegen en zo de organen beschadigen - Meest voorkomende autosomaal recessieve stoornis in blanke bevolking -

CFTR

cystic fibrosis transmembrane conductance regulator -> iets gaat fout met deze productie Iets mis met het zoutgehalte

zweettest

Nu via hielprik - Vroeger via elektroden- Zoutgehalte is 2-5x hoger bij muco patiënten

arteriële hypercapnie

toegenomen PaCO2 of respiratoire acidose

hypoxemie

gedaalde PaO2

weefselhypoxie

waardoor de weefsels overschakelen op een anaerobe stofwisseling met melkzuur als eindproduct -> metabole acidose.

Oorzaken alveolaire hyponoventilatie

resorptie-atelectase of longcollaps - compressie-atelectase of longcollaps - gestoorde functie van het ademcentrum - dysfunctie van de ademhalingsspieren - pathologie van de thoraxwand

Symptomen alveolaire hypoventilatie

hypoxemie (te weinig zuurstof in het bloed)

hypercapnie (oplopen van koolzuur)

Mengvorm astma en COPD

A.C.O

waarvoor staat a.c.o.

Astma COPD Overlap