Biologie vwo 4 H3

genotype

de informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een individu

fenotype

alle waarneembare eigenschappen

modificatie

verandering van het fenotype

aangeboren afwijking

gebeurt in de baarmoeder (fenotype)

erfelijke ziekte

doorgegeven aan jou via ouders (genotype)

chromosomen

46 langgerekte draden in de celkern.

karyotype

rangschikking van chromosomen

gen

deel van chromosoom dat de informatie voor een of meer erfelijke eigenschappen bevat

DNA

twee ketens in een dubbele spiraal opgerold in eiwitmoleculen. bestaat uit nucleotiden. bevindt zich in de celkern, mitochondriën en bladgroenkorrels

nucleotiden

fosfaatgroep, desoxyribose en stikstofbase

genoom

al het DNA in een cel

DNA-sequentie

specifieke volgorde van de stikstofbasen in een gen

allelen

variaties in DNA-sequentie voor verschillende vormen van een gen voor een bepaalde eigenschap

locus

plaats van een bepaalde gen

homozygoot

2 allelen voor een eigenschap zijn gelijk in het chromosomenpaar

heterozygoot

de allelen zijn niet gelijk

drager

je draagt het recessieve allel, maar het komt niet tot uiten door de aanwezigheid van een dominant allel

onvolledig dominant

het recessieve allel komt toch eenbeetje tot uiting

intermediair

beide allelen zijn dominant, dus komen beide tot uiting in een mix. (rood + wit = roze)

codominantie

ze komen beide tot uiting. (rood + wit = rode en witte stippen)

recombinatie

herverdelen van erfelijke eigenschappen. vindt plaats door meiose en geslachtelijke voortplanting. zorgt voor genetische variatie

monohybride kruising

kruising waarbij gelet wordt op de overerving van 1 eigenschap

X-chromosomaal

genen die alleen in het X-chromosoom voorkomen

dihybride kruisingen

er wordt gelet op de overerving van 2 eigenschappen

letale factoren

allel dat in homozygote toestand geen levensvatbare cel of individu oplevert

gekoppeld genen

twee genenparen liggen in hetzelfde chromosomenpaar. gekoppelde overerving

mitochondriaal DNA

krijg je alleen via de eicel

nature

aanleg

nurture

opvoeding