Open systeem
vrij uitwisselen van materie en energie met de omgeving.
Gesloten systeem
uitwisseling van enkel energie met omgeving
Geïsoleerd systeem
geen uitwisseling van zowel energie als materie
Inwendige energie U
energie die al op voorhand aanwezig is in de materie. Het is de totale energie aanwezig in een stof en de som van alle vormen van potentiële en kinetische energie.
Potentiële energie
kernenergie, roosterenergie, bindingsenergie,…
Kinetische energie
deeltjes bewegen en bezitten kinetische energie door hun snelheid en beweging.
Reactie-energie
dit is het verschil in inwendige energie tussen reactieproducten en reagentia. Deze wordt uitgedrukt in Joule J.
Activeringsenergie
initiële energiestoot die nodig is om reacties van bepaalde spontane processen op gang te brengen.
Exotherme proces
proces waarbij warmte wordt afgegeven aan de omgeving.
Endotherm proces
proces waarbij warmte uit de omgeving wordt opgenomen.
Eerste hoofdwet van de thermodynamica
elke uitwisseling van energie met de omgeving gaat gepaard met een equivalente verandering van inwendige energie van het systeem. De totale energie van het geïsoleerd systeem is constant.
Enthalpie
energie die als energie en arbeid kan vrijkomen
Reactie-enthalpie of reactieverandering
Het verschil tussen de hoeveelheid enthalpie in de reagentia voordat de reactie plaatsvindt en de hoeveelheid enthalpie in de reactieproducten na afloop van de reactie.
Gedwongen processen of niet-spontane processen
vinden plaats onder invloed van uitwendige drijfveer die permanent aanwezig is tijdens het proces.
Zelfonderhoudende processen of spontante processen
hebben geen uitwendige drijfveer nodig, maar wel andere inwendige drijfveren zoals activeringsenergie.
Entropie S
parameter die de wanorde van een systeem beschrijft.
Tweede hoofdwet van de thermodynamica
de totale entropie in het universum wordt steeds groter.
Chemisch botsingmodel
botsingtheorie of theorie van het geactiveerd complex
Effectieve botsingen
botsende deeltjes beschikken over voldoende kinetische energie en de onderliggende oriëntatie is goed. De botsingen leiden tot een chemische reactie.
Elastische botsingen
botsingen die niet voldoende kinetische energie hebben en geen goede onderliggende oriëntatie hebben.
Geactiveerd complex
wordt ontstaan door effectieve botsingen en is een overgangstoestand waarbij de oude bindingen nog niet volledig verdwenen zijn, en de nieuwe bindingen nog niet volledig gevormd zijn.
Reactiesnelheid v
de snelheid waarbij een chemische reactie gebeurt.
Gemiddelde reactiesnelheid v
de vermindering van de stofhoeveelheid van de reagentia of toename van de stofhoeveelheid van de reactieproducten per tijdseenheid en per volume-eenheid.
Katalysator
stof die de reactiesnelheid beïnvloedt, zonder zelf aan de reactie deel te nemen.
Positieve katalysator
Zorgt ervoor dat de benodigde activeringsenergie daalt waardoor de minimale kinetische energie ,die nodig is voor een botsing, kleiner wordt.
Negatieve katalysator
Zorgt ervoor dat de benodigde activeringsenergie stijgt waardoor de minimale kinetische energie, die nodig is voor een effectieve botsing, groter wordt.
Homogene katalyse
De katalysator reageert in één van de tussenstappen, om dan terug vrij te komen in een daaropvolgende stap. De katalysator bevindt zich in dezelfde fase als de reagentia.
Heterogene katalyse of contactkatalyse
de katalysator fungeert als ontmoetingsplaats voor de reagentia. De katalysator en de reagensmoleculen bevinden zich in verschillende fases.
Snelheidswet van Guldberg en Waage of wet van de massawerking
de ogenblikkelijke reactiesnelheid is RE met het product van de concentraties van de reagerende stoffen. Hierdoor moet elke concentratie tot een macht verheven worden waarvan de exponent gelijk is aan de coëfficiënt van het overeenstemmende deeltje in de reactievergelijking.
Globale of totale orde van een reactie
som van alle machten in snelheidsvergelijking
Éénstapsreactie
de reagentia worden via een geactiveerd coplex onmiddellijk omgezet in reactieproducten.
Meerstapsreactie
reactie waarbij het reactiemechanisme uit verschillende elementaire stappen bestaat. De reactievergelijking geeft enkel de begin-en eindtoestand van het proces weer.
Aflopende reacties
reacties die doorgaan tot minstens één van de reagentia volledig is weg gereageerd.
Evenwichtsreacties
reacties die niet aflopend zijn en nooit stilvallen. De reacties verlopen beide omkeerbaar en onvolledig.
Dynamische evenwichtstoestand
toestand bij evenwicht waarbij de reagentia en reactieproducten voortdurend met elkaar reageren met dezelfde snelheid.
Evenwichtsconstante K
constante voor een bepaalde evenwichtsreactie ( bij bepaalde temperatuur)
Homogeen evenwichtssysteem
enkel stoffen waarvan de concentratie kan veranderen plaatsen we in de breuk. Dit zijn stoffen die in een homogene toestand aanwezig zijn.
Omzettingsgraad
verhouding van de omgezette stofhoeveelheid van een bepaald reagens bij evenwicht tot de omgezette stofhoeveelheid ervan indien het een aflopende reactie is.
Rendement
procentuele uitdrukking van de omzettingsgraad
Principe van Le Chatelier Van ’t Hoff of het chemisch traagheidsbeginsel
Bij verstoring van het evenwichtssysteem wordt de verstoring altijd tegengewerkt via tijdelijke overheersing van één van beide reacties tot de evenwichtstoestand is bereikt.