Systemy Ochrony Zdrowia – Flashcards

Flashcards z notatek z wykładu o systemach ochrony zdrowia.

System ochrony zdrowia

Całość instytucji, ludzi, działań i środków finansowych, które są zaangażowane w utrzymanie, poprawę i przywracanie zdrowia ludności.

Placówki medyczne

Szpitale, przychodnie, kliniki, gabinety lekarskie.

Personel medyczny

Lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni, farmaceuci itd.

Finansowanie systemu ochrony zdrowia

Źródła środków na opiekę zdrowotną, np. składki zdrowotne, podatki, prywatne ubezpieczenia.

Instytucje zarządzające i regulujące system ochrony zdrowia

Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ w Polsce), WHO na poziomie międzynarodowym.

Pacjenci

Wszyscy korzystający z usług zdrowotnych.

Profilaktyka

Zapobieganie chorobom.

Diagnostyka

Wczesne wykrywanie chorób.

System oparty na modelu Beveridge'a

Model opieki zdrowotnej finansowany z publicznych funduszy, zazwyczaj przez opodatkowanie, a placówki medyczne są własnością państwa.

System oparty na modelu Bismarcka'a

Zakłada obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, które finansowane jest przez składki pracowników i pracodawców.

System oparty na modelu opieki zdrowotnej opartej na rynkach (Liberalny model)

Opieka zdrowotna jest głównie finansowana przez prywatne ubezpieczenia zdrowotne, a państwo ma ograniczoną rolę w zapewnieniu podstawowej opieki.

System oparty na modelu mieszanym

Część usług jest finansowana przez państwo, a część przez sektor prywatny.

Finansowanie z budżetu państwa w systemie Beveridge'a

Finansowany głównie poprzez opodatkowanie, opieka zdrowotna jest zapewniana bezpośrednio przez państwo.

Uniwersalność w systemie Beveridge'a

Każdy obywatel, niezależnie od statusu majątkowego, ma prawo do korzystania z opieki zdrowotnej.

Opieka zdrowotna jako prawo w systemie Beveridge'a

Opieka zdrowotna jest traktowana jako podstawowe prawo obywatelskie, a nie produkt, który można kupić.

Brak opłat przy świadczeniu usług w systemie Beveridge'a

Pacjenci nie płacą za usługi zdrowotne w momencie korzystania z nich.Finansowanie pochodzi z ogólnych podatków.

Zarządzanie przez państwo w systemie Beveridge'a

Wiele instytucji zdrowotnych, jak szpitale czy kliniki, jest własnością państwową.

Skupienie na profilaktyce i wczesnej interwencji w systemie Beveridge'a

Nacisk kładziony jest na zapobieganie chorobom oraz wczesne leczenie, które może pomóc zmniejszyć koszty długoterminowe.

Finansowanie systemu Beveridge’a (uwarunkowania ekonomiczne)

Kluczową kwestią jest finansowanie opieki zdrowotnej z budżetu państwa, co oznacza, że środki pochodzą głównie z podatków.

Równy dostęp w systemie Beveridge’a (uwarunkowania ekonomiczne)

System ten zapewnia równy dostęp do usług zdrowotnych, co pomaga w zmniejszeniu nierówności społecznych.

Optymalizacja kosztów w systemie Beveridge’a (uwarunkowania ekonomiczne)

Państwo jest głównym organizatorem i dostawcą usług zdrowotnych, co może prowadzić do efektywniejszego zarządzania zasobami.

Kryzysy finansowe w systemie Beveridge’a (uwarunkowania ekonomiczne)

W okresach kryzysów gospodarczych lub recesji może pojawić się problem związany z brakiem wystarczających środków na sfinansowanie publicznych usług zdrowotnych

Równość w dostępie w systemie Beveridge’a (uwarunkowania społeczne)

Każdy obywatel, niezależnie od swojego dochodu, ma dostęp do nieodpłatnej opieki zdrowotnej.

Sprawiedliwość społeczna w systemie Beveridge’a (uwarunkowania społeczne)

System ten wspiera ideę, że zdrowie jest prawem każdego obywatela, a nie towarem, który należy kupować.

Zadowolenie społeczne w systemie Beveridge’a (uwarunkowania społeczne)

Dzięki gwarantowanej opiece zdrowotnej, mieszkańcy często mają poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego, co wpływa na ich ogólny poziom zadowolenia z życia.

Rola państwa w systemie Beveridge’a (uwarunkowania polityczne)

System Beveridge’a zakłada silną rolę państwa jako głównego organizatora i finansującego system opieki zdrowotnej.

Polityka podatkowa w systemie Beveridge’a (uwarunkowania polityczne)

Wysoki poziom podatków niezbędny do finansowania systemu zdrowotnego może być trudny do zaakceptowania przez społeczeństwo, szczególnie w krajach, gdzie dominują poglądy wolnorynkowe.

Stabilność systemu w systemie Beveridge’a (uwarunkowania polityczne)

System opieki zdrowotnej może stać się przedmiotem sporów politycznych, zwłaszcza w sytuacji, gdy pojawiają się kontrowersje dotyczące jego efektywności, kosztów lub dostępności.

Publiczna opinia w systemie Beveridge’a (uwarunkowania polityczne)

Rządy muszą uwzględniać w swoich działaniach opinię publiczną i zapewniać, że system będzie działał efektywnie, aby uniknąć utraty poparcia.

System ochrony zdrowia Bismarcka

System ubezpieczeniowy, który został wprowadzony przez kanclerza Niemiec, Otto von Bismarcka, w drugiej połowie XIX wieku.

Finansowanie systemu Bismarcka

Ochrona zdrowia była finansowana przez obowiązkowe składki, które były odprowadzane przez pracowników oraz pracodawców.

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne w systemie Bismarcka

Każdy pracownik był zobowiązany do przystąpienia do systemu ubezpieczeń zdrowotnych.

Podział składek w systemie Bismarcka

Składki na ubezpieczenie zdrowotne były dzielone pomiędzy pracowników a pracodawców, co sprawiało, że system ten był finansowany z szerokiej bazy dochodów.

Niezależność ubezpieczycieli w systemie Bismarcka

Ubezpieczyciele (zwykle organizacje zawodowe lub towarzystwa ubezpieczeniowe) były niezależnymi organizacjami, które zbierały składki i zapewniały świadczenia zdrowotne.

Rewolucja przemysłowa (uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

W Niemczech w drugiej połowie XIX wieku prowadziły do wzrostu liczby pracowników w miastach. To z kolei stwarzało potrzebę stworzenia systemu zabezpieczenia społecznego.

Model ubezpieczeń (uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

Bismarck wprowadził model ubezpieczeń zdrowotnych, który opierał się na zasadzie obowiązkowości i współfinansowania.

Klasa robotnicza (uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

Wprowadzenie systemu ubezpieczeń zdrowotnych było odpowiedzią na rosnące problemy klasy robotniczej, która była narażona na choroby zawodowe, wypadki w pracy i brak dostępu do opieki zdrowotnej.

Strategia przeciwdziałania socjalizmowi (uwarunkowania polityczne systemu Bismarcka)

Wprowadzenie systemu ubezpieczeń zdrowotnych było również próbą przeciwdziałania rosnącym wpływom ruchów socjalistycznych.

Wzrost roli państwa (uwarunkowania polityczne systemu Bismarcka)

Wprowadzenie ubezpieczeń zdrowotnych wiązało się z rozwojem biurokracji państwowej, co zwiększyło kontrolę państwa nad życiem obywateli.

Dostępność i równość w systemie Bismarcka (współczesne zastosowanie modelu)

System zapewnia wszystkim obywatelom dostęp do opieki zdrowotnej na równych zasadach, niezależnie od ich sytuacji finansowej.

Elastyczność w systemie Bismarcka (współczesne zastosowanie modelu)

Ubezpieczyciele mogą konkurować o klientów, oferując różne plany i dodatkowe usługi.

Skuteczność w finansowaniu w systemie Bismarcka (współczesne zastosowanie modelu)

Dzięki połączeniu składek od pracowników i pracodawców, system jest stosunkowo stabilny finansowo.

Ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech (współczesne uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

W Niemczech system ochrony zdrowia opiera się na zasadzie obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (Gesetzliche Krankenversicherung, GKV).

Składki w Niemczech (współczesne uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

System jest finansowany głównie przez składki ubezpieczeniowe, które stanowią około 14-15% dochodów brutto obywateli.

Wydatki na opiekę zdrowotną w Niemczech (współczesne uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

Wydatki na zdrowie w Niemczech stanowią istotną część budżetu publicznego. Około 11-12% PKB przeznaczone jest na opiekę zdrowotną, co czyni Niemcy jednym z krajów o najwyższych wydatkach na zdrowie na świecie.

Starzenie się społeczeństwa w Niemczech (współczesne uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

Starzejące się społeczeństwo generuje rosnącą liczbę pacjentów wymagających opieki geriatrycznej i przewlekłej.

Innowacje technologiczne i digitalizacja w Niemczech (współczesne uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

W Niemczech inwestują w nowoczesne technologie medyczne oraz digitalizację systemu ochrony zdrowia.

Zróżnicowanie regionalne w Niemczech (współczesne uwarunkowania ekonomiczne systemu Bismarcka)

Zmagania ze zróżnicowaniem regionalnym - w miastach jest łatwiejszy dostęp do nowoczesnych placówek medycznych i specjalistów, podczas gdy w obszarach wiejskich może brakować odpowiednich zasobów.

Ubezpieczenia zdrowotne (system oparty na ubezpieczeniach obowiązkowych i prywatnych) (współczesne uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

Ubezpieczenie zdrowotne obowiązkowe dla wszystkich mieszkańców, które realizowane jest przez tzw. kasy chorych.

Starzejące się społeczeństwo w Niemczech (współczesne uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

W Niemczech wzrost liczby osób starszych (szczególnie po 65. roku życia) oraz spadek liczby urodzeń stwarzają dodatkowe wyzwania dla systemu ochrony zdrowia.

Koszty opieki zdrowotnej w Niemczech (współczesne uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

Niemcy przeznaczyły około 11% swojego PKB na opiekę zdrowotną. Z tego powodu system jest pod stałym stresem związanym z zapewnieniem odpowiedniego finansowania oraz równocześnie kontrolą wydatków

Równość w dostępie do opieki zdrowotnej w Niemczech (współczesne uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

Różnice w dostępie do opieki zdrowotnej pomiędzy różnymi grupami społecznymi, zawodowymi i regionami wciąż są widoczne.

Zróżnicowanie regionalne w Niemczech (współczesne uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

Znaczne różnice w dostępności i jakości usług zdrowotnych w różnych częściach Niemiec.

Migracja i różnorodność kulturowa w Niemczech(współczesne uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

System ochrony zdrowia musi radzić sobie z wyzwaniami związanymi z zapewnieniem dostępu do opieki zdrowotnej dla osób z różnych grup etnicznych, o różnych językach i potrzebach zdrowotnych.

Zarządzanie zdrowiem publicznym i profilaktyka w Niemczech (współczesne uwarunkowania społeczne systemu Bismarcka)

W Niemczech rośnie rola działań prewencyjnych, takich jak promocja zdrowego stylu życia, programy szczepień, profilaktyka chorób przewlekłych, czy badania przesiewowe.

System Ubezpieczeń Zdrowotnych (GKV i PKV) w Niemczech (współczesne uwarunkowania polityczne systemu Bismarcka)

W Niemczech funkcjonują dwa główne modele ubezpieczeń zdrowotnych: GKV (Gesetzliche Krankenversicherung) – publiczne ubezpieczenie zdrowotne, które obejmuje większość obywateli.

Decentralizacja i rola landów w Niemczech (współczesne uwarunkowania polityczne systemu Bismarcka)

Niemiecki system ochrony zdrowia jest stosunkowo zróżnicowany pod względem regionalnym, ponieważ kompetencje w zakresie zdrowia są częściowo przekazane landom (województwom).

Społeczna odpowiedzialność i debata publiczna w Niemczech (współczesne uwarunkowania polityczne systemu Bismarcka)

Ochrona zdrowia jest uznawana za kluczowy element polityki społecznej. Z tego powodu, system ochrony zdrowia jest często przedmiotem debat politycznych.

Model Oparty na rynkach (model liberalny)

System opieki zdrowotnej Oparty na rynkach (model liberalny) charakteryzuje się tym, że opieka zdrowotna jest traktowana jako towar, który jest dostarczany przez prywatnych dostawców usług medycznych, a nie przez państwo.

Prywatna własność i prywatni dostawcy usług (Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Większość usług zdrowotnych jest świadczona przez prywatne szpitale, kliniki i lekarzy, którzy konkurują na rynku.

Płatności bezpośrednie (Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Pacjenci płacą za leczenie z własnych środków, często w formie opłat bezpośrednich za konsultacje, leczenie czy procedury.

Konkursy i konkurencja na rynku (Model Oparty na rynkach (model liberalny))

W tym modelu kluczową rolę odgrywa konkurencja, która ma na celu zwiększenie jakości usług i obniżenie ich ceny.

Zróżnicowany dostęp (Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Dostęp do wysokiej jakości opieki zdrowotnej często zależy od poziomu dochodów obywateli.

Prywatne finansowanie opieki zdrowotnej (uwarunkowania ekonomiczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Główna część kosztów opieki zdrowotnej pokrywana jest z prywatnych źródeł – najczęściej poprzez ubezpieczenia zdrowotne, które są dobrowolne i często powiązane z zatrudnieniem.

Konkurencja rynkowa (uwarunkowania ekonomiczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Szpitale, przychodnie i ubezpieczyciele konkurują ze sobą o klientów. W teorii ma to prowadzić do lepszej jakości usług i efektywniejszego zarządzania kosztami.

Inwestycje i innowacje (uwarunkowania ekonomiczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Sprzyjają inwestycjom w technologie medyczne, nowoczesne terapie, badania kliniczne – tam, gdzie potencjał zysku jest największy.

Wysokie koszty opieki (uwarunkowania ekonomiczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Brak centralnej kontroli nad cenami usług może prowadzić do wzrostu kosztów leczenia i ograniczonej dostępności dla osób mniej zamożnych.

Nierówności w dostępie (uwarunkowania społeczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Sprzyja zróżnicowanemu dostępowi do usług zdrowotnych, zależnemu od statusu majątkowego i posiadania ubezpieczenia. Powstają duże różnice między grupami społecznymi.

Indywidualna odpowiedzialność za zdrowie (uwarunkowania społeczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Społeczeństwo liberalne promuje ideę, że każdy odpowiada za siebie, także za swoje zdrowie – poprzez styl życia, wykupienie ubezpieczenia itd.

Niska ingerencja państwa (uwarunkowania polityczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

Państwo pełni ograniczoną rolę – często skupia się jedynie na zapewnieniu minimum socjalnego (np. dla osób starszych, dzieci, niepełnosprawnych).

Spór ideologiczny (uwarunkowania polityczne Model Oparty na rynkach (model liberalny))

W krajach z takim systemem często dochodzi do politycznych debat o to, czy państwo powinno w większym stopniu interweniować w rynek zdrowia – temat ten bywa jednym z kluczowych punktów wyborczych.

System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym

Łączy elementy systemów publicznych i prywatnych. Obywatel ma dostęp do opieki zdrowotnej zarówno w ramach państwowego systemu opieki zdrowotnej, jak i prywatnych usług medycznych

Publiczna opieka zdrowotna (System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym)

Finansowana głównie przez państwo z budżetu publicznego lub przez składki ubezpieczeniowe.

Prywatna opieka zdrowotna (System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym)

Może być finansowana z własnych środków pacjenta, przez prywatne ubezpieczenia zdrowotne lub przez dodatkowe ubezpieczenia oferowane przez pracodawców.

Zróżnicowane finansowanie (System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym)

Pacjenci mogą korzystać zarówno z usług publicznych, które są zazwyczaj tańsze lub bezpłatne, jak i prywatnych, które mogą zapewniać szybszy dostęp do opieki, ale wiążą się z dodatkowymi kosztami.

Równowaga pomiędzy publicznym a prywatnym (System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym)

Celem jest zapewnienie szerokiego dostępu do opieki zdrowotnej przy jednoczesnym wsparciu sektora prywatnego, który może rozwiązywać problemy związane z przeciążeniem systemu publicznego.

Dostępność (System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym)

Połączenie elementów publicznych i prywatnych pozwala na szerszy dostęp do opieki zdrowotnej.

Elastyczność (System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym)

Obywatele mogą wybierać między systemem publicznym i prywatnym w zależności od swoich potrzeb i możliwości finansowych.

Skrócenie czasu oczekiwania (System ochrony zdrowia oparty na modelu mieszanym)

W przypadku przeciążenia publicznych placówek, osoby, które mogą sobie pozwolić na prywatną opiekę, mają szybszy dostęp do specjalistów i leczenia.

Ograniczone zasoby publiczne (Uwarunkowania ekonomiczne mieszanego systemu ochrony zdrowia)

Państwo często nie jest w stanie w pełni pokryć kosztów opieki zdrowotnej dla całej populacji, co prowadzi do konieczności zaangażowania sektora prywatnego.

Zróżnicowanie finansowania (Uwarunkowania ekonomiczne mieszanego systemu ochrony zdrowia)

Zwiększenie roli sektora prywatnego umożliwia większą elastyczność w finansowaniu (np. prywatne ubezpieczenia), ale może prowadzić do nierówności w dostępie.

Starzejące się społeczeństwo (Uwarunkowania społeczne mieszanego systemu ochrony zdrowia)

Rosnące zapotrzebowanie na usługi medyczne, szczególnie w zakresie chorób przewlekłych i opieki długoterminowej, wymusza rozbudowę różnych form opieki – zarówno publicznej, jak i prywatnej.

Nierówności społeczne (Uwarunkowania społeczne mieszanego systemu ochrony zdrowia)

Istnieje ryzyko, że osoby o niższych dochodach będą mieć ograniczony dostęp do prywatnej opieki zdrowotnej, co może pogłębiać nierówności zdrowotne.

Świadomość zdrowotna (Uwarunkowania społeczne mieszanego systemu ochrony zdrowia)

Wzrost świadomości wpływa na większe wymagania wobec systemu, co skłania do korzystania z prywatnych usług w razie niewydolności publicznych.

Model polityki zdrowotnej państwa (Uwarunkowania polityczne mieszanego systemu ochrony zdrowia)

Kierunek reform zdrowotnych (np. prywatyzacja, komercjalizacja usług) zależy od aktualnej ideologii rządzącej partii (np. liberalnej vs socjalnej).

Średniowiecze i czasy nowożytne (Historia systemu ochrony zdrowia w Polsce)

W Polsce opieka zdrowotna była domeną kościoła i zakonów. Powstawały szpitale przy klasztorach, które oferowały podstawową opiekę chorym i ubogim.

W XIX wieku, zwłaszcza pod zaborami

Rozwój systemu ochrony zdrowia w Polsce (XIX wiek)

W Polsce - II Rzeczpospolita (1918–1939)

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, w Polsce rozpoczęto budowę systemu ochrony zdrowia. Wprowadzono prawo dotyczące ubezpieczeń zdrowotnych

Okres PRL (1945–1989)

W 1950 roku wprowadzono powszechne ubezpieczenie zdrowotne, co oznaczało, że opieka zdrowotna stała się dostępna dla wszystkich obywateli, finansowana z budżetu państwa.

Po 1989 roku – transformacja systemu ochrony zdrowia

Po 1989 roku, po upadku PRL i przejściu do demokracji, Polska rozpoczęła gruntowną reformę systemu ochrony zdrowia.

Współczesność - Ochrona Zdrowia w Polsce

Dzisiaj system ochrony zdrowia w Polsce jest mieszany, z dominującą rolą publicznego systemu opieki zdrowotnej finansowanego przez NFZ, ale także z rosnącym znaczeniem sektora prywatnego.

Publiczne finansowanie systemu ochrony zdrowia (Uwarunkowania ekonomiczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

System ochrony zdrowia w Polsce jest w dużej mierze finansowany ze środków publicznych, głównie z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).

Prywatne ubezpieczenia zdrowotne i płatności: (Uwarunkowania ekonomiczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

Obok systemu publicznego, rośnie rola prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych i płatności za usługi medyczne.

Demografia i starzenie się społeczeństwa (Uwarunkowania ekonomiczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

Starzejące się społeczeństwo Polski stanowi poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia.

Polska zmaga się z niedoborem personelu medycznego

Problem braku personelu medycznego (Uwarunkowania ekonomiczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

Innowacje technologiczne i koszty leczenia

Wprowadzenie nowych technologii medycznych i leczenia wiąże się z dużymi kosztami (Uwarunkowania ekonomiczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

Ewentualne zmiany w strukturze organizacyjnej systemu (Uwarunkowania ekonomiczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

W systemie ochrony zdrowia w Polsce należy do nich m.in. decentralizacja systemu ochrony zdrowia, zwiększenie roli samorządów w zarządzaniu placówkami zdrowotnymi czy wprowadzenie systemów zarządzania opartych na wynikach.

Wydolność systemu i czas oczekiwania na usługi (Uwarunkowania ekonomiczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

Długie kolejki do specjalistów oraz na zabiegi chirurgiczne to problem, który znacząco wpływa na dostępność i jakość opieki zdrowotnej.

Zmiany w strukturze zawodów medycznych (Uwarunkowania społeczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

Współczesne wyzwania w systemie ochrony zdrowia obejmują również zmiany w strukturze zawodów medycznych.

Zachowania zdrowotne i profilaktyka (Uwarunkowania społeczne systemu ochrony zdrowia w Polsce)

Społeczna edukacja zdrowotna oraz promocja zdrowia, a także profilaktyka chorób cywilizacyjnych, stają się priorytetem w polityce zdrowotnej.