sociologie h7 Max weber

Wat is volgens Weber de “kapitalistische geest”?

Een mentale houding van gedisciplineerd werken, sober leven en winst herinvesteren,
gemotiveerd door religieuze plicht, vooral in het calvinisme.

Waarom is volgens Weber het protestantisme cruciaal voor het ontstaan van het kapitalisme?

Omdat het calvinisme arbeid zag als roeping, ascese binnen de wereld promootte,
en onzekerheid over predestinatie leidde tot systematische levensdiscipline

Wat bedoelt Weber met ‘binnenwereldse ascese’?

Een sobere, zelfgedisciplineerde levensstijl binnen het dagelijks werkleven,
niet om te ontsnappen aan de wereld, maar om God te dienen via arbeid.

Wat is volgens Weber het effect van predestinatie op het gedrag van calvinisten

Omdat ze niet zeker wisten of ze uitverkoren waren,
gingen ze sober en gedisciplineerd leven om via hun levensstijl tekenen van uitverkiezing te zoeken.

Waarom past de puriteinse ethiek goed bij de kapitalistische economie?

Omdat ze ijver, spaarzaamheid, herinvestering en systematisch leven promoot,
waardoor ze een “morele motor” werd voor het kapitalisme.

Hoe verschilt het calvinisme van hindoeïsme in hun houding tegenover werk?

Calvinisme ziet werk als een religieuze roeping,
terwijl het hindoeïsme je positie ziet als bepaald door karma → verandering is niet nodig.

Waarom leidde het confucianisme (elitereligie china) volgens Weber niet tot kapitalisme?

Omdat het de nadruk legt op harmonie, traditie en stabiliteit,
niet op persoonlijke roeping, arbeidsethos of ascese.

Waarom bestudeert Weber andere wereldreligies in zijn vergelijkend onderzoek?

Om te verklaren waarom de kapitalistische geest niet in China, India of het jodendom ontstond,
en om aan te tonen dat het protestantisme een unieke combinatie bood van ethiek en rationalisering.

Het calvinisme leidde tot binnenwerelds ______________.

ascetisme

In het hindoeïsme bepaalt het concept __________ je positie in het kastenstelsel.

karma

Volgens Weber verklaart het ______________ waarom mensen gingen handelen zoals in het kapitalisme.

wereldbeeld

Weber vond geen kapitalistische geest in het _______________, omdat het gericht was op harmonie, niet op arbeid

confucianisme

In het jodendom was er wel rationalisering, maar geen binnenwereldse ____________.

ascese

In zijn tekst Vorbemerkung verklaart Weber de moderniteit door het proces van ______________.

rationalisering

Wat is volgens Weber een belangrijk gevolg van de calvinistische predestinatieleer?
A. Mensen gingen genieten van het leven
B. Mensen probeerden hun uitverkiezing te verdienen
C. Mensen gingen zich rationeel en sober gedragen
D. Mensen werden atheïstisch

C. Mensen gingen zich rationeel en sober gedragen

Wat is het verschil tussen binnenwereldse en buitenwereldse ascese volgens Weber?

• Binnenwereldse ascese = sober en gedisciplineerd leven in de gewone wereld, bv. werken uit plicht (protestantisme)

• Buitenwereldse ascese = zich afzonderen van de wereld, bv. kloosterleven, meditatie (boeddhisme, katholicisme)

Wat is een kenmerk van buitenwereldse ascese?
A. Werken in de wereld als religieuze plicht
B. Opgaan in werelds succes
C. Onthouding van de wereld via afzondering
D. Spaarzaam leven in het kapitalisme

C. Onthouding van de wereld via afzondering ✅

Kapitalistische geest

Innerlijke houding van hard werken, sparen en discipline; arbeid is een morele plicht.

Ascetisme

Levensstijl van soberheid, zelfbeheersing en afzien van genot.

Binnenwerelds ascetisme

Religieuze soberheid in het dagelijks leven: werken, sparen, geen luxe (bv. calvinisten).

Buitenwerelds ascetisme

Afscheid nemen van de wereld, bv. kloosterleven of meditatie buiten de maatschappij.

Confucianisme

Chinese elitefilosofie gericht op orde, traditie en harmonie, niet op verandering.

Taoïsme

  Chinese volksreligie, spontaan en magisch, weinig rationele ethiek.

Mandarijnen

Chinese ambtenaren, geselecteerd via examens op basis van Confucianistische teksten.

Kastensysteem

Religieus gelegitimeerde hiërarchie in India, bepaald door geboorte en karma.

Theodicee

Religieuze rechtvaardiging van lijden of ongelijkheid: “Waarom laat God dit toe?

Segregatie

Scheidingsmechanisme: groepen worden sociaal of ruimtelijk afgezonderd van elkaar.

Magie

Uitleg van gebeurtenissen via bovennatuurlijke krachten in plaats van rationele oorzaken.

Taoïsme

chinese volksreligie, gericht op natuur, spontaniteit, magie. Helemaal GEEN rationeel wereldbeeld, Past niet bij kapitalistische geest

Wat is samsara in het hindoeïsme

De cyclus van wedergeboorten; je wordt telkens opnieuw geboren tot je bevrijd wordt.

Wat bepaalt je volgende geboorte in het hindoeïsme?

Je karma – de som van je goede en slechte daden

Waarom leidt het hindoeïsme niet tot kapitalistische geest volgens Weber?

Omdat karma en het kastensysteem sociale ongelijkheid verklaren én rechtvaardigen.
Mensen accepteren hun lot → geen drang tot verandering.

Wat is sociale mobiliteit?

De mogelijkheid om van sociale ladder te veranderen (bv. van arm naar rijk)

Waarom verhindert het kastensysteem sociale mobiliteit?

je positie is bepaald door je geboorte en karma → je moet je rol aanvaarden.

Wat is de relatie tussen karma, kaste en arbeid in India?

Je wordt geboren in een bepaalde kaste door je karma,
en je moet je rol aanvaarden zonder streven naar economische vooruitgang.

Leidt protestantisme tot een kapitalistische geest?

Ja, via binnenwereldse ascese en arbeid als roeping.

Welke vorm van ascese hoort bij het protestantisme volgens Weber?

Binnenwereldse ascese.

Leidt het hindoeïsme tot een kapitalistische geest?

Nee,karma en kasten zorgen voor acceptatie van ongelijkheid, geen motivatie tot vooruitgang.

Wat voor ascese heeft het hindoeïsme volgens Weber?

Buitenwereldse ascese (streven niet naar wereldse verandering, blijven in hun kast)

Leidt confucianisme tot een kapitalistische geest?

Nee , nadruk op harmonie, orde en traditie → geen werk als morele plicht.

Welke vorm van ascese hoort bij confucianisme volgens Weber?

Geen echte ascese

Leidt het jodendom tot een kapitalistische geest?

Nee, wel rationeel denken, maar geen systematische ascese of herinvestering.

Wat is de Vorbemerkung en waarom is die belangrijk in het werk van Weber?

De Vorbemerkung is de inleiding op Webers godsdienstsociologie.
Hij stelt daarin de vraag waarom de moderne, rationele wereld (wetenschap, kapitalisme, bureaucratie) is ontstaan in het Westen.
Weber verklaart dat door een uniek Westers proces van rationalisering

Wat is volgens Weber de rode draad in de ontwikkeling van het Westen?
A. Secularisatie
B. Rationalisering
C. Religieuze revoluties
D. Economische overheersing

B. Rationalisering

Waarom is de Vorbemerkung belangrijk voor het begrijpen van Webers religieonderzoek?

A. Ze toont hoe religie macht uitoefent
B. Ze toont dat religie niet meer belangrijk is
C. Ze plaatst religie in het bredere kader van rationalisering
D. Ze verklaart waarom religie tot revolutie leidt

C. Ze plaatst religie in het bredere kader van rationalisering

Wat onderzoekt Weber in de Vorbemerkung?
A. Waarom religie verdwijnt uit de samenleving
B. Waarom het kapitalisme moreel fout is
C. Waarom de moderne wereld in het Westen ontstond
D. Waarom bureaucratie niet werkt

C. Waarom de moderne wereld in het Westen ontstond ✅

Wat bedoelt Weber met de "kapitalistische structuur"?

Het economische systeem dat draait om rationele organisatie van arbeid, winstmaximalisatie, boekhouding en vrije markten. Dit ontstaat door rationalisering.

Wat is de "geest van het kapitalisme" volgens Weber?

Een culturele mentaliteit of ethiek die waarden als hard werken, spaarzaamheid, discipline en plichtsbesef centraal stelt. Ontstaan onder invloed van het protestantisme.

Wat is het verschil tussen de kapitalistische geest en de structuur?
:

Geest = ethische mentaliteit (cultureel)

Structuur = economisch systeem (rationeel georganiseerd)

Hoe heeft het protestantisme de geest van kapitalisme beïnvloed?

Door de nadruk op arbeid als roeping, sober leven en morele plicht tot productiviteit, wat mensen stimuleerde om rationeel en doelgericht te werken.

Wat maakt rationeel kapitalisme uniek volgens Weber?

Het is systematisch, gebaseerd op berekening, en ondersteund door bureaucratische instellingen zoals fabrieken, banken en administraties.