produksiyon
tumutukoy sa pagsasama-sama ng mga input o salik upang makabuo ng produkto
salik ng produksiyon
It ang mga input na ginagamit sa paggawa ng produkto at serbisyo
LUPA
tumutukoy ang - sa ibabaw ng lupa at lahat na yamang narito. Sakop nito ang mga lupang pinatayuan ng pagawaan, tulay at daan, gayundin ang mga yamang mineral, yamang-tubig, at yamang-gubat.
Upa
ang tawag sa kita ng lupa
LAKAS-PAGGAWA
tumutukoy naman lakas ______ paggawa sa panahon at lakas na ginugugol sa proseso ng paggawa ng produkto.Itinuturing ng ilan ang lakas-paggawa bilang pinakamahalaga sa mga salik ng produksiyon.
Sahod
ng tawag sa kita ng lakas-paggawa.
KAPITAL
ang tawag sa mga durable good na ginagamit sa pagprodyus ng bagong produkto. Kabilang dito ang mga makina, gusali, sasakyan, kalsada, at tulay.
Interes
tawag sa kita ng kapital
ENTREPRENEURSHIP
ito ay tumutukoy ito sa pag-oorganisa sa ibang pang salik ng produksiyon, pagpapasiya kaugnay ng negosyo, pagpapasimula ng mga bagong proseso, at pananagot sa kalalabasan ng mga pasiya. Ginagampanan ng entreprenyur ang tungkuling ito sa produksiyon.
MGA KATANGIAN NG ISANG ENTREPRENYUR
Kahandaang magpakilala ng inobasyon.
kakayahang suriin at bigyang-kahulugan ang iba't - ibang pangyayari at hudyat mula sa pamilihan at kahandaang magpasiya batay rito.
Kahandaang batain ang resulta ng kaniyang mga pasiya sa negosyo.
Husay sa pag-oorganisa sa ibang mga salik ng produksiyon.
Tiwala sa sarili at ganap na commitment.
Production function
ito ay ang ugnayan ng dami ng input (salik ng produksiyon) at dami ng output. Inilalahad nito ang pinakamataas na antas ng produksiyon o dami ng output sa takdang dami ng salik ng produksiyon.
tatlong mahalagang konsepto sa production function
tatlong mahalagang konsepto:
Total product
Marginal product
Average Product
Total product
ito ay kabuuang dami ng output na magagawa gamit ang laang input.
Marginal product
ito ay isang partikular na input na tumutukoy sa karagdagang output na mapoprodyus sa bawat karagdagang yunit ng gayong input.
Average product
ito ay tumutukoy sa dami ng output para sa bawat yunit ng input
Law of diminishing returns o ceteris paribus
ito ay tumutukoy sa bawat karagdagang yunit ng input ay nagbibigay ng papaunting marginal product. Ibig sabihin ito ay hindi nagbabago ang ibang mga salik, ang karagdagang output mula sa bawat karagdagang yunit ng isang input ay bababa nang bababa habang nagdaragdag ng gayong salik.
Short run
ang panahon kung kailan maaaring baguhin ng bahay-kalakal ang produksiyon sa pamamagitan ng pagdaragdag ng mga variable input, ngunit hindi ang fixed input.
Variable Input
Lakas-paggawa at mga hilaw na sangkap
Fixed Input
Paggawaan at makinarya
Long run
ay tumutukoy naman sa sapat na panahon kung saan maaring madagdagan ang variable input maging ang mga fixed input.
RETURNS TO SCALE
Ito ay isang kaisipang na kung daragdagan ang lahat ng salik ng produksiyon at hindi ang iisang salik lamang ay magkakaroon din ng kaukulang pagbabago sa produksiyon.
Production function + Returns to scale = 3 posibilidad:
Constant returns to scale
Increasing returns to scale
Decreasing returns to scale
Constant returns to scale
palagay na sa sinusuri nating pagawaan ay dinoble ang lahat ng input. Kapag katulad ng pagtaas ng input ang pagtaas ng output. Halimbawa makikita ito sa pagdoble ng total product.
Decreasing returns to scale
Kapag mas mababa kaysa pagtaas ng input ang pagtaas ng output. Halimbawa, makikita ito sa pagtaas ngunit hindi pag-abot sa doble ng total input.
Increasing returns to scale
Samantala, kapag mas mataas naman kaysa pagtaas ng input ang pagtaas ng output. Halimbawa, makikita ito sa pagtaas ng total product nang higit sa doble.
COST OF PRODUCTION
to ay ang kabuuang gastos ng mg materyales na gagamitin para sa produksiyon. Kabilang na dito ang hilaw na materyales, bayad sa upa, sahod, at interes.
2 Uri ng Total Cost
Fixed cost at Variable cost
Fixed Cost
ito ang tawag sa mga gastusing hindi nagbabago kahit pa magbago ang dami ng output.
Variable Cost
ito ang tawag sa mga gastusing nagbabago kapag nagbago ang dami ng ouput
Tubo
ang tawag sa kita ng entreprenyur.
LAW OF DEMAND
ang inverse o magkasalungat na ugnayan sa pagitan ng presyo ng isang produkto at ang quantity demanded. tumataas ag presyo ng isang produkto, karaniwan ang dami ng gayong produkto na nais bilhin ng mga mamimili at bumababa.
Income Effect
liliit ang halaga ng kita ng mamimili dahil tumaas ang presyo ng isa sa mga pangangailangan niya
Substitution Effect
magiging mas kaaya-aya ang ibang pangangailangan ng isang mamimili kung ihahambing sa produktong tumaas ang presyo.
DEMAND SCHEDULE
Ito ay isang talahanayang nagpapakita sa dami ng produkto o serbisyo na nais at kayang bilhin ngmga mamimili sa iba't ibang presyo.
y - axis
presyo
x-axis
quantity demanded/supply
LAW OF SUPPLY
ang direct o positibong ugnayan sa pagitan ng presyo ng isang produkto at quantity supplied nito. Ayon dito, ceteris paribus, karaniwang tumataas ang quantity supplied ng isang produkto kapag tumataas ang presyo nito. Bumababa naman ang quantity supplied ng isang produkto kapag ang presyo nito ay bumababa rin.