Osteologia

Chrząstka szklista

• szkieletowa: podstawa procesów kostnienia (szkielet pierwotny u płodu), powierzchnię stawowe, część chrzęstna żeber

• pozaszkieletowa: chrząstki krtani (tarczowata, pierścieniowata, nalewkowate), tchawicy, oskrzeli, nosa

Chrząstka sprężysta

• Małżowina uszna

• Przewód słuchowy zewnętrzny

• Trąbka słuchowa

• Chrząstki krtani (nagłośniowa, rożowate, klinowate, ziarenkowate, wyrostki głosowe, szczyty chrząstek nalewkowatych)

• Małe oskrzela

Chrząstka włóknista

• Krążki międzykręgowe i międzyłonowe

• Łąkotki

• Miejsce przyczepu więzadła głowy kości udowej

Czynność osteoklastów (hormony)

Parathormon - stymuluje

Kalcytonina - hamuje

Połączenia ścisłe kości

• Więzozrosty: włókniste (kolagen), sprężyste, szwy (gładki/płaski/prosty, łuskowy, piłowaty/zębaty, wklinowanie)

• Chrząstkozrost: włóknisty i szklisty

• Spojenie łonowe (więzadła, krążek międzyłonowy)

• Kościozrost

Elementy niestałe stawów

• Więzadła stawowe

• Obrąbki stawowe (chrząstkowe przedłużenie panewki)

• Krążki stawowe (chrząstka włóknista w jamie stawowej)

• Łąkotki stawowe (częściowa przegroda jamy stawowej, półksiężycowata, klinowata)

• Fałdy maziowe (z tkanka tłuszczową)

• Kosmki maziowe

• Kaletki maziowe

• Trzeszczki (elementy kostne lub chrzęstne w ścięgnach mięśni, zmieniają kierunek działania siły mięśnia, np. rzepka)

Podział stawów

Jednoosiowe:

• Zawiasowe

• Obrotowe (promieniowo-łokciowy bliższy)

• Śrubowe (staw dolny głowy)

Dwuosiowe:

• Elipsoidalny/kłykciowy (staw promieniowo-nadgarstkowy) [zginanie, prostowanie, przywodzenie, odwodzenie, obwodzenie]

• Siodełkowy (staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka) [przywodzenie, odwodzenie, obwodzenie, przeciwstawianie, odprowadzanie]

Wieloosiowe:

• Kulisty wolny (ramienny)

• Kulisty panewkowy (biodrowy)

• Nieregularny (staw mostkowo-obojczykowy)

• Płaski (staw krzyżowo-biodrowy)

Długie połączenia kręgosłupa

• Więzadło podłużne przednie i tylne

• Więzadło nadkolcowe

• Więzadło karkowe

  + notatka

Krótkie połączenia kręgosłupa

• Połączenia międzykręgowe - łączą wyrostki stawowe

• Więzadła żółte - łączą łuki kręgów

• Więzadła międzypoprzeczne - łączą wyrostki poprzeczne

• Więzadła międzykolcowe - łączą wyrostki kolczyste

Więzadła połączenia krzyżowo-guzicznego

• Brzuszne

• Grzbietowe głębokie

• Grzbietowe powierzchowne

• Boczne

Połączenia kręgosłupa z czaszką

• staw górny głowy: 2 symetryczne stawy, potakiwanie, błona szczytowo-potyliczna przednia i tylna

• staw dolny głowy: 4 stawy, przeczenie, więzadło krzyżowe kręgu szczytowego, więzadło poprzeczne kręgu szczytowego (pęczki podłużne górne i dolne), więzadło wierzchołka zęba, więzadła skrzydłowate, błona pokrywająca

+ notatka

Połączenia żeber z kręgosłupem

• Staw głowy żebra: powierzchnia stawowa głowy żebra + dołek żebrowy kręgu powyżej i poniżej i krążka międzykręgowego, więzadło promieniste (od głowy żebra do boków trzonów kręgów) i śródstawowe (od grzebienia żebra do krążka międzykręgowego) głowy żebra

• Staw żebrowo-poprzeczny: 10 górnych żeber, guzek żebra + dołek żebrowy kręgu, więzadło żebrowo-poprzeczne (tył szyjki żebra → przód wyrostka poprzecznego), górne (grzebień szyjki żebra → dolny brzeg wyrostka poprzecznego), boczne (tył szyjki żebra + nasada wyrostka kolczystego i poprzecznego), więzadło guzka żebra (wierzchołek wyrostka poprzecznego + tył guzka żebra)

Więzadła połączenia żeber z mostkiem

• Promieniste mostkowo-żebrowe przednie i tylne

• Śródstawowe mostkowo-żebrowe (2 żebro)

• Żebrowo-mieczykowe

Więzozrosty łopatki

• Więzadło kruczo-barkowe

• Więzadło poprzeczne łopatki górne (nad wcięciem) i dolne (boczny brzeg grzebienia → tylny brzeg panewki stawowej)

Staw mostkowo-obojczykowy (więzadła)

Z krążkiem stawowym

• Międzyobojczykowe

• Żebrowo-obojczykowe

• Mostkowo-obojczykowe przednie i tylne

Staw barkowo-obojczykowy (więzadła)

Z krążkiem stawowym

• Barkowo-obojczykowe

• Kruczo-obojczykowe = więzadło czworoboczne + więzadło stożkowate

Staw ramienny (więzadła)

• Kruczo ramienne

• Obrąbkowo-ramienne górne, środkowe i dolne

• Ścięgna mięśni tworzą więzadła czynne, stożek rotatorów: ścięgna mięśni nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, podłopatkowego i obłego mniejszego

Staw łokciowy (stawy składowe)

• Ramienno-łokciowy

• Ramienno-promieniowy

• Promieniowo-łokciowy bliższy

Staw łokciowy (więzadła)

• Poboczne promieniowe: kość ramienna → (otacza kość promieniową) → kość łokciowa

• Poboczne łokciowe: kość ramienna → kość łokciowa

• Pierścieniowate kości promieniowej: kość łokciowa → (dookoła kości promieniowej) → kość łokciowa

• Czworokątne: kość łokciowa → kość promieniowa

Połączenia kości przedramienia

• Staw promieniowo-łokciowy bliższy

• Błona międzykostna przedramienia (ze struną skośną u góry, guzowatość kości łokciowej o pod guzowatością kości promieniowej)

• Staw promieniowo-łokciowy dalszy

Wyniosłość promieniowa nadgarstka jest utworzona przez:

Guzek kości łódeczkowatej i czworobocznej większej

Wyniosłość łokciowa nadgarstka jest wytworzona przez:

Kość grochowatą i haczyk kości haczykowatej

Między wyniosłością promieniową i łokciową nadgarstka znajduje się:

Troczek zginaczy (zamyka bruzdę nadgarstka w kanał nadgarstka)

Zawartość kanału nadgarstka:

• Nerw pośrodkowy

• Ścięgno mięśnia zginacza długiego kciuka + pochewka

• 4 ścięgna mięśnia zginacza palców powierzchownego i głębokiego + pochewka

• Ścięgno mięśnia zginacza promieniowego nadgarstka

• (Końcowy odcinek tętnicy towarzyszącej nerwowi pośrodkowemu)

Staw promieniowo-nadgarstkowy (budowa i więzadła)

główka: powierzchnie nadgarstkowe kości łódeczkowatej, księżycowatej i trójgraniastej

panewka: ¾ to powierzchnia nadgarstkowa kości promieniowej i ¼ to krążek stawowy przyczepiony do wyrostka rylcowatego kości łokciowej

• Więzadło poboczne promieniowe i łokciowe nadgarstka

• Więzadło dłoniowe promieniowo-nadgarstkowe i łokciowo-nadgarstkowe

• Więzadło grzbietowe promieniowo-nadgarstkowe

• Więzadło łukowate dłoniowe i grzbietowe nadgarstka

Kanał zasłonowy (ograniczenia i zawartość)

Góra: bruzda zasłonowa

Przód: guzek zasłonowy przedni

Tył: guzek zasłonowy tylny

Dół: wolny, górny brzeg błony zasłonowej

Zawartość: VAN zasłonowe

Więzadła stawu krzyżowo-biodrowego

• k-b brzuszne

• k-b grzbietowe: krótkie (do kolca biodrowego tylnego górnego) i długie (do kolca biodrowego tylnego dolnego)

• k-b międzykostne (między guzowatościami)

• biodrowo-kędźwiowe: wyrostki poprzeczne L4 i L5 → tył grzebienia biodrowego, powierzchnia wewnętrzna kości biodrowej i powierzchnia górna części bocznej kości krzyżowej

Więzozrosty miednicy

• więzadło krzyżowo-guzowe: kolce biodrowe tylne → brzeg boczny kości krzyżowej → 2 górne kręgi kości guzicznej

  (wzdłuż przyśrodkowego brzegu gałęzi kości kulszowej biegnie jest o pasmo tzn. wyrostek sierpowaty, on + gałąź kości kulszowej = rowek z naczyniami sromowymi wewnętrznymi i nerwem sromowym → otwór kulszowy mniejszy → dół kulszowo-odbytniczy)

• więzadło krzyżowo-kolcowe: brzeg boczny dolnej części kości krzyżowej i górne kręgi guziczne → kolec kulszowy

Otwór kulszowy większy (ograniczenia)

Przód: wcięcie kulszowe większe

Tył: więzadło krzyżowo-guzowe

Góra: Kolec biodrowy tylny dolny i brzeg boczny kości krzyżowej

Dół: więzadło krzyżowo-kolcowe i kolec kulszowy

Otwór kulszowy mniejszy (ograniczenia)

Przód: wcięcie kulszowe mniejsze

Tył: więzadło krzyżowo-guzowe

Góra: więzadło krzyżowo-kolcowe i kolec kulszowy

Dół: guz kulszowy

Błona zasłonowa

• niecałkowicie zamyka otwór zasłonowy

• przyczep mięśni zasłaniaczy (wewnętrznego i zewnętrznego)

Więzadło pachwinowe

• zgrubiałe włókno rozcięgnowe mięśni skośnych i poprzecznego brzucha

• od zewnątrz to bruzda pachwinowa

• kolec biodrowy przedni górny → guzek łonowy

• część włókien → grzebień kości łonowej tworząc więzadło rozstępowe

• część włókien w połowie → wyniosłość biodrowo-łonowa tworząc więzadło biodrowo-grzebieniowe

• pod i za więzadłem pachwinowym jest rozstęp wspólny: przyśrodkowo - rozstęp naczyń i bocznie - rozstęp mięśni

Płaszczyzny miednicy

• wchodu: wzgórek → góra spojenia łonowego

• próżni: krążek międzykręgowy S2-S3 → połowa spojenia łonowego

• cieśni: wierzchołek kości krzyżowej → dół spojenia łonowego

• wychodu: wierzchołek kości guzicznej → dół spojenia łonowego

Sprzężenie miednicy

• anatomiczna = wymiar prosty płaszczyzny wchodu

• prawdziwa = wzgórek → tył spojenia łonowego

• przekątna = szczyt wzgórka → dół spojenia łonowego

Kąt pochylenia miednicy

65

Więzadła stawu biodrowego

• biodrowo-udowe: kolec biodrowy przedni dolny i góra panewki → pasmo poprzeczne do krętarza większego, a pasmo podłużne do krętarza mniejszego

• kulszowo-udowe: tył panewki → krętarz większy

• łonowo-udowe: kość łonowa → krętarz mniejszy

te więzadła wysyłają część włókien do warstwy okrężnej: obejmuje szyjkę kości udowej → kolec biodrowy przedni dolny

• więzadło głowy kości udowej: oba końce powierzchni księżycowatej i więzadło poprzeczne panewki → dołek

Łąkotki stawu kolanowego

• przyśrodkowa: pole międzykłykciowe przednie i tylne

• boczna: przód guzka międzykłykciowego bocznego i tylne powierzchnię guzków międzykłykciowych piszczeli

Więzadła zewnątrzstawowe kolana

• rzepki: guzowatość piszczeli → przód i boki rzepki

• troczki rzepki: brzęki rzepki → kłykieć piszczeli

• poboczne piszczelowe TCL: nadkłykieć przyśrodkowy kości udowej → przyśrodkowa część brzegu nadpanewkowego

• poboczne strzałkowe FCL: nadkłykieć boczny kości udowej → głowa strzałki

• podkolanowe skośne: kłykieć boczny kości udowej → torebka włóknista stawu → ścięgno mięśnia półbłoniastego i powieź mięśnia podkolanowego

• podkolanowe łukowate: kłykieć boczny kości udowej → głowa strzałki (jako troczek więzadła łukowatego)

• przednio-boczne: kłykieć boczny kości udowej → boczny kłykieć piszczeli i łąkotka

Więzadła wewnętrzstawowe kolana

• krzyżowe przednie ACL: wewnętrzna powierzchnia kłykcia bocznego kości udowej →pole międzykłykciowe przednie piszczeli

• krzyżowe tylne PCL: wewnętrzna powierzchnia kłykcia przyśrodkowego kości udowej →pole międzykłykciowe tylne piszczeli

• łąkotkowo-udowe przednie i tylne: tylny róg łąkotki bocznej → PCL → wewnętrzna powierzchnia kłykcia przyśrodkowego kości udowej

• poprzeczne kolana: łączy łąkotki z przodu

Zatoka stępu (ograniczenia i zawartość)

Ograniczenia:

• bruzda kości skokowej

• bruzda kości piętowej

Zawartość:

• więzadło skokowo-piętowe przednie i międzykostne

• tkanka tłuszczowa

• kaletka zatoki stępu

• gałąź zatoki stępu od tętnicy grzbietowej stopy

Więzadła stawu skokowo-goleniowego

• przyśrodkowe/trójgraniaste: część piszczelowo-łóżkowa, -skokowa przednia, -piętowa, -skokowa tylna

• skokowo-strzałowe przednie i tylne

• piętrowo-strzałkowe

Najważniejszy element stabilizujący sklepienie podłużne stopy

Pionowe ustawienie kości skokowej na piętowej