natuurwetenschappen

Chromosomen

Zijn de dragers van de erfelijke eigenschappen. Tijdens de celdeling zijn ze als X-vormige staafjes waarneembaar

Chromatide

Dit is de helft of 1 beentje van een chromosoom

Gen

Het stukje DNA dat informatie bevat voor 1 erfelijke eigenschap

Homologe chromosomen

Deze gelijkaardige chromosomen vormen samen één paar, waarbij 1 chromosoom afkomstig is van de vader en de andere van de moeder. Zij dragen dezelfde erfelijke eigenschappen

Diploïde cellen (2n)

Zoals lichaamscellen (huidcellen,…); zij bevatten gepaarde homologe chromosoomsets = 46 chromosomen in totaal

Haploïde cellen (n)

Zoals zaadcel of eicel; zij bevatten ongepaarde chromosoomsets = 23 chromosomen in totaal

Karyogram

Is een afbeelding van alle chromosomen van een organisme, zoals deze te zien zijn onder een microscoop

Geslachtschromosomen

Of X en Y, zijn de chromosomen die de geslachtskenmerken bepalen bij de mens

Lichaamschromosomen

Of autosomen, zijn de chromosomen die de lichaamskenmerken bepalen bij de mans

Mitose

Ongeslachtelijke voortplanting, waarbij het erfelijke materiaal niet verandert tijdens de celdeling (46 chromosomen→ 46 chromatiden)

Meïose

Geslachtelijke voortplanting, waarbij het erfelijk materiaal halveert tijdens de celdeling (46 chromosomen→ 23 chromosomen)

Gameten

Voortplantingscellen (zaadcel & eicel, stamper & stuifmeel, …)

Zygote

Bevruchte eicel

Geslachtsdimorfisme

Wanneer er een duidelijk verschil bestaat tussen mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen of geslachten

Oestrogeen

Door dit hormoon ontwikkelt het meisje secundaire geslachtskenmerken en ontwikkelt zich het slijmvlies van de baarmoeder

Progesteron

Dit hormoon stimuleert de cellen in het baarmoederslijmvlies tot afscheiding van voedingstoffen. Bovendien heeft het een remmende werking op de vorming van FSH en LH en blijft daardoor de menstruatie uit

LH

Luteïniserend hormoon. Stimuleert de ontwikkeling van geel lichaam

FSH

Follikel stimulerend hormoon. Stimuleert de ontwikkeling van een rijpe eicel of follikel

Menstruatie

De weefselafbraak die gepaard gaat met maandelijkse bloedingen of maandstonden

Menopauze

Vindt meestal plaats vanaf de leeftijd van 40 jaar, wanneer de rijping van eicellen bij de vrouw stopt

hCG

Zwangerschapshormoon dat de menstruatiecyclus doorbreekt

Placenta (= moederkoek)

Orgaan waarin de bloedvaten van de moeder en het embryo ( en nadien de foetus) heel dicht bij elkaar liggen l, zodat er stofuitwisseling kan plaatsvinden

Stamcellen

Zijn bijzondere cellen die zich oneindig kunnen blijven delen, maar kunnen ook veranderen in alle andere mogelijke cellen

Embryo

De fase van bevruchte zygote tot 8 weken oude vrucht

Foetus

De fase in de ontwikkeling van een ongeboren kind vanaf 8 weken oud tot aan de bevalling