Trình bày tác động của ô nhiễm đất đối với sức khoẻ cộng đồng

• Bệnh lây truyền theo phương thức người- đất- người

• Bệnh lây truyền theo phương thức động vật- đất- người

• Bệnh lây truyền theo phương thức đất người

Tác động của ô nhiễm đất đối với sức khoẻ cộng đồng

• Đặc điểm chung

1. Đa số các bệnh là bệnh gì??

2. Các tác nhân gây bệnh bền vững ở môi trường đất tuỳ thuộc vào gì ?.

• Cơ chế lây truyền

1. Các tác nhân gây bệnh đường ruột được đào thải từ đâu??

2. Trong đất, các tác nhân gây bệnh sống như nào

3. Con người tiếp xúc với tác nhân gây bệnh qua những con đường nào??

• Đặc điểm dịch tễ

1. Gặp ở lứa tuổi

2. Gặp ở cộng đồng nào

3. Có tính chất, quy luật chung hay không

• Các biện pháp dự phòng

1. Để hạn chế và giảm tỷ lệ mặc→. biện pháp dự phòng quan trọng nhất có tính quyết định là gì??

2. Các biện pháp phối hợp khác gồm

Bệnh lây truyền theo phương thức người đất người

• Đa số là các bệnh lây qua đường tiêu hóa như: lỵ trực khuNn, lỵ amip, thương hàn, một số loài giun sán (giun đũa, giun móc, giun xoắn), bệnh tả, một số virus đường ruột (bại liệt, ECHO).

• Các tác nhân gây bệnh này bền vững ở môi trường đất tùy thuộc vào tính chất của đất (độ Nm, pH, độ mùn) và điều kiện thời tiết khí hậu.- Ví dụ: phNy khuNn tả tồn tại trong đất 5-7 tháng, trực khuNn thương hàn 4-5 tuần.

• Đặc điểm chung

1. Đa số các bệnh là bệnh gì??

2. Các tác nhân gây bệnh bền vững ở môi trường đất tuỳ thuộc vào gì ?.

• Các tác nhân gây bệnh đường ruột được đào thải từ người bệnh, người lành mang tác nhân (phân, nước tiểu, chất nôn) trực tiếp vào đất mà không được xử lý hoặc xử lý không triệt để. Trong đất, các tác nhân tồn tại giữ nguyên bản chất gây bệnh (đa số các vi khuNn, virus) hoặc phát triển (trứng giun phát triển ở trong đất thành ấu trùng hoặc tiền ấu trùng). -

• Con người bị lây nhiễm tác nhân gây bệnh này xảy ra khi sinh hoạt (trẻ em ăn uống không rửa tay, chế biến thực phNm);; trong lao động sản xuất (bị mắc các bệnh giun móc, giun mỏ) hoặc qua các vật trung gian truyền bệnh mang vào thức ăn (ruồi, gián, chuột).

• Cơ chế lây truyền

1. Các tác nhân gây bệnh đường ruột được đào thải từ đâu??

2. Trong đất, các tác nhân gây bệnh sống như nào

3. Con người tiếp xúc với tác nhân gây bệnh qua những con đường nào??

• Gặp ở mọi lứa tuổi tùy thuộc vào khả năng tiếp xúc với đất nhiễm bNn, mức độ nhiễm bNn của đất ở nơi sinh sống nhưng thường gặp với tỷ lệ mắc bệnh cao ở trẻ em và người già...-

• Các bệnh dịch này có tỷ lệ mắc cao ở các cộng đồng có điều kiện vệ sinh thấp kém (thiếu nước sạch, thiếu nhà tiêu hợp vệ sinh), nghèo đói, trình độ học vấn thấp, các phong tục, tập quán phản vệ sinh còn tồn tại (sử dụng phân tươi, cầu tiêu, ao cá, ăn gỏi thịt cá).-

• Các bệnh dịch trên có chung tính chất, quy luật dịch bệnh đường tiêu hóa, đó là có thể bùng phát gây dịch lớn, thường gặp vào mùa xuân hè.

• Các bệnh dịch trên cũng thường gặp ở các cộng đồng có nhận thức vệ sinh kém, ý thức thái độ không đúng về vệ sinh trong sinh hoạt hằng ngày.

• Đặc điểm dịch tễ

1. Gặp ở lứa tuổi

2. Gặp ở cộng đồng nào

3. Có tính chất, quy luật chung hay không

+ Để hạn chế và giảm tỷ lệ mắc các bệnh lây truyền từ người qua đất sang người, biện pháp dự phòng quan trọng nhất có tính quyết định là quản lý và xử lý triệt để chất thải của người trên cơ sở khoa học vệ sinh.

+ Ngoài ra, các biện pháp phối hợp là:

➢ Tuyên truyền, giáo dục sức khỏe môi trường

➢ Cải thiện cung cấp nước sạch

➢ Nâng cao nhận thức của mọi người, mọi cộng đồng trong bảo vệ môi trường sống

• Các biện pháp dự phòng

1. Để hạn chế và giảm tỷ lệ mặc→. biện pháp dự phòng quan trọng nhất có tính quyết định là gì??

2. Các biện pháp phối hợp khác gồm

• Đặc điểm chung

1. Con người chỉ bị lây nhiễm khi và chỉ khi

2. Đất cũng đóng vai trò trong lây truyền dịch bênhj

3. Các tác nhân gây bệnh có thể tồn tại trong đất từ vài tuần→ vài tháng, vài năm phụ thuộc vào gì??

• Cơ chế lây truyền

1. Nguồn bệnh là gì, tác nhân là gì→ VD

2. Không xử lý và chôn lấp đúng quy tắc vệ sinh

3. Điều kiện chuồng trại không vệ sinh

• Đặc điểm dịch tễ học

1. Mọi người đều có cảm nhiễm với tác nhân gây bệnh này vì sao?

2. Bệnh thương gặp ở những đối tượng nào

3. Các bệnh dịch này phát tán như nào, có tính chất mùa không?

• Các biện pháp dự phòng

1. Áp dụng biên pháp đặc hiệu là

2. Đối vói công tác y tế→ vs mt, vs chuồng trại, các bp bảo hộ cá nhân

3. Dự phòng chủ động

Bệnh lây truyền theo phương thức động vật- đất - người

• Con người có thể bị lây nhiễm khi và chỉ khi ngẫu nhiên rơi vào chu trình dịch của động vật, đến con người là ngõ cụt – người bệnh không có khả năng lây cho người khác. Ví dụ điển hình là dịch cúm gà – cúm A H5N1.

• - Đất cũng đóng vai trò trong lây truyền dịch bệnh này. VD các bệnh: xoắn khuNn vàng da do Leptospira, bệnh than, viêm da do giun từ chó mèo, cúm A H5N1, một số virus gây bệnh khác như lở mồm long móng ở trâu, bò, bệnh dại, dịch hạch...-

• Các tác nhân gây bệnh trên có thể tồn tại ở trong đất, bụi từ vài tuần (Leptospira), đến vài tháng, vài năm (trực khuNn than, Rickettsia) tùy thuộc vào tính chất, thành phần của đất.

• Đặc điểm chung

1. Con người chỉ bị lây nhiễm khi và chỉ khi

2. Đất cũng đóng vai trò trong lây truyền dịch bênhj

3. Các tác nhân gây bệnh có thể tồn tại trong đất từ vài tuần→ vài tháng, vài năm phụ thuộc vào gì??

+ Nguồn bệnh là động vật bị ốm, bệnh, chết. Tác nhân gây bệnh tồn tại ở động vật tùy thuộc vị trí cảm nhiễm, vị trí đào thải tác nhân mà lây truyền trực tiếp qua người. Ví dụ, người chăn nuôi, giết mổ súc vật bệnh, ăn thức ăn từ súc vật bệnh.

+ Khi tác nhân gây bệnh được đào thải ra môi trường không được xử lý, chôn lấp đúng quy tắc vệ sinh, các tác nhân sẽ tồn tại ở trong đất, bụi. Con người tiếp xúc với đất trong sinh hoạt, trong sản xuất, hoặc qua các vật trung gian con người có thể mắc các bệnh này.

+ Khi vật nuôi, chăn thả ở điều kiện chuồng trại không vệ sinh, vật nuôi cũng tiếp xúc với đất bNn và bị lây nhiễm bệnh.

• Cơ chế lây truyền

1. Nguồn bệnh là gì, tác nhân là gì→ VD

2. Không xử lý và chôn lấp đúng quy tắc vệ sinh

3. Điều kiện chuồng trại không vệ sinh

+ Mọi người đều có cảm nhiễm với các tác nhân gây bệnh này, do vacxin thường chỉ tiêm cho động vật, vật nuôi và chỉ tiêm cho người hoặc điều trị dự phòng khi có nghi ngờ lây nhiễm. Bệnh thường gặp ở những người có tiếp xúc với vật nuôi (nông dân, công nhân nông trường, lò giết mổ), cũng có thể gặp ở những người thăm dò địa chất, các nhóm du lịch sinh thái nơi có các ổ dịch bệnh hoang dã.

+ Các bệnh này thường lẻ tẻ, tản phát quanh năm không có tính chất mùa, tuy nhiên có thể bùng phát dịch hoặc đại dịch lớn. Người ta cho rằng đại dịch cúm A H5N1 lan truyền từ châu lục, quốc gia này sang châu lục, quốc gia khác là do các đàn chim dư cư.

• Đặc điểm dịch tễ học

1. Mọi người đều có cảm nhiễm với tác nhân gây bệnh này vì sao?

2. Bệnh thương gặp ở những đối tượng nào

3. Các bệnh dịch này phát tán như nào, có tính chất mùa không?

+ Để dự phòng các dịch bệnh từ động vật qua đất tới người, thường áp dụng biện pháp đặc hiệu là kiểm dịch và phòng dịch thú y.

+ Đối với công tác y tế, cần chú ý tới vệ sinh môi trường nói chung, vệ sinh chuồng trại, các biện pháp bảo hộ lao động khi tiếp xúc với động vật.

+ Dự phòng chủ động bằng vacxin chỉ áp dụng khi có chỉ định dịch tễ học.

• Các biện pháp dự phòng

1. Áp dụng biên pháp đặc hiệu là

2. Đối vói công tác y tế→ vs mt, vs chuồng trại, các bp bảo hộ cá nhân

3. Dự phòng chủ động