🌱🧪 Biochemia - 🌱⚙️ Enzymy - 🔍📑 Specyficzność i klasyfikacja EC

Computer-friendly

🎯✨ Specyficzność kierunku działania polega na tym, że dany enzym katalizuje tylko jedną z wielu możliwych przemian chemicznych, jakim może ulegać dany związek chemiczny.

🧭🔄 Czym jest specyficzność kierunku działania? [1]

(zdefiniuj to pojęcie w kontekście wyboru drogi przemiany substratu)

🔍🎯 Podział specyficzności substratowej:

1. 🎯📏 Specyficzność absolutna.

2. 👥🏗 Specyficzność grupowa (szeroka).

🗂📍 Jakie są dwa główne rodzaje specyficzności substratowej? [2]

(wymień oba rodzaje specyficzności względem budowy substratu)

🥇🧬 Specyficzność absolutna cechuje enzym, który wiąże się i katalizuje przemianę tylko jednego, konkretnego substratu (np. ureaza rozkładająca wyłącznie mocznik).

🎯🧪 Na czym polega specyficzność substratowa absolutna? [1]

(podaj definicję tego rodzaju specyficzności)

🏗🧬 Specyficzność grupowa to zdolność enzymu do katalizowania reakcji całej grupy substratów, które posiadają to samo wiązanie chemiczne lub podobną strukturę (np. pepsyna rozbijająca różne wiązania peptydowe).

👥🧪 Na czym polega specyficzność substratowa grupowa? [1]

(wyjaśnij, jakie cząsteczki są rozpoznawane przez enzym w tym przypadku)

🏷🧬 Sposoby nazewnictwa enzymów:

1. 🗣🧬 Nazwa trywialna – krótka, często historyczna nazwa (np. ptialina, pepsyna), która nie informuje o typie reakcji.

2. 📚🧬 Nazwa systematyczna – precyzyjnie określa substrat i rodzaj katalizowanej reakcji, zawsze kończy się przyrostkiem -aza.

🏷📝 Jakie są dwa podstawowe sposoby nazewnictwa enzymów? [2]

(wymień rodzaje nazw stosowanych w biochemii i krótko je scharakteryzuj)

🔢🧬 System EC (Enzyme Commission) opisuje enzym kodem cyfrowym:

1. 📂🧬 Pierwsza cyfra: klasa główna (typ reakcji).

2. 📁🧬 Druga cyfra: podklasa (np. rodzaj grupy, na którą działa enzym).

3. 📄🧬 Trzecia cyfra: podpodklasa (np. rodzaj akceptora).

4. 🆔🧬 Czwarta cyfra: numer porządkowy enzymu w danej podpodklasie.

🔢🆔 Co oznaczają poszczególne cyfry w systematycznym numerze kodowym EC? [4]

(wymień po kolei znaczenie wszystkich czterech elementów kodu)

🛤✨ Polega na tym, że dany enzym katalizuje tylko jedną z wielu możliwych przemian chemicznych, jakim może ulegać dany związek chemiczny.

🧭🔄 Czym charakteryzuje się specyficzność kierunku działania enzymu?

(wyjaśnij, co decyduje o wyborze drogi przemiany związku chemicznego) [1]

1. 🎯📏 Specyficzność absolutna.

2. 👥🏗 Specyficzność grupowa (szeroka).

🔍🎯 Na jakie dwa główne rodzaje dzieli się specyficzność substratowa?

(wymień oba rodzaje) [2]

1. 🛡🧬 Cecha ta występuje, gdy dany enzym wiąże się i katalizuje przemianę tylko jednego, konkretnego substratu.

2. 🧪💊 Przykładem jest ureaza, która katalizuje wyłącznie rozkład mocznika.

🥇🧬 Czym cechuje się specyficzność substratowa absolutna?

(zdefiniuj to pojęcie i podaj przykład) [2]

1. 🔗🧬 Jest to zdolność enzymu do katalizowania reakcji całej grupy substratów posiadających to samo wiązanie chemiczne lub podobną strukturę.

2. 🥩✂ Przykładem jest pepsyna, która rozszczepia różne wiązania peptydowe w cząsteczkach białek.

🏗🧬 Na czym polega specyficzność substratowa grupowa (szeroka)?

(wyjaśnij mechanizm i podaj przykład) [2]

1. 🧬🔥 Oksydoreduktazy – katalizują reakcje utleniania i redukcji (przenoszenie elektronów).

2. 🧬🔄 Transferazy – katalizują reakcje przenoszenia grup funkcyjnych pomiędzy poszczególnymi związkami.

3. 🧬💧 Hydrolazy – katalizują rozkład wiązań chemicznych z udziałem cząsteczki wody.

4. 🧬✂ Liazy – katalizują niehydrolityczne rozrywanie wiązań (powstawanie wiązań podwójnych lub przyłączanie grup).

5. 🧬🌀 Izomerazy – katalizują przemiany wewnątrzcząsteczkowe (izomeryzację), zmieniając strukturę cząsteczki bez zmiany jej składu.

6. 🧬🔗 Ligazy (syntetazy) – katalizują tworzenie wiązań chemicznych podczas syntezy złożonych związków przy udziale energii z ATP.

📂🧬 Jakie jest sześć głównych klas enzymów według klasyfikacji IUBMB? [6]

(wymień wszystkie klasy w kolejności numerycznej i krótko opisz ich funkcję)

1. 📂🧬 Pierwsza liczba: klasa główna (oznacza typ katalizowanej reakcji).

2. 📁🧬 Druga liczba: podklasa (określa np. rodzaj utlenianej grupy lub typ przenoszonego fragmentu).

3. 📄🧬 Trzecia liczba: podpodklasa (grupuje enzymy według rodzaju akceptora lub konkretnej podgrupy substratów).
   
   

4. 🆔🧬 Czwarta liczba: numer porządkowy (indywidualny numer konkretnego enzymu w danej podpodklasie).

🔢🔍 Co oznaczają poszczególne cyfry w czteroliczbowym kodzie EC? [4]

(wyjaśnij znaczenie każdej z liczb tworzących numer klasyfikacyjny enzymu)

1. 📁🔥 Oksydoreduktazy – rodzaj utlenianej grupy w substracie (np. CH-OH lub CH-CH).

2. 📁🔄 Transferazy – rodzaj przenoszonej grupy (np. grupy aminowe lub fosforanowe).

3. 📁💧 Hydrolazy – typ wiązania chemicznego, które ulega rozkładowi (np. peptydowe, estrowe, glikozydowe).

4. 📁✂ Liazy – rodzaj wiązań podlegających rozerwaniu (np. C-C, C-N, C-O).

🔎📁 Co konkretnie określają podklasy (druga liczba kodu) dla wybranych klas enzymów? [4]

(podaj przykłady informacji kodowanych przez drugą cyfrę dla czterech pierwszych klas)

1. 🏷🧬 Część pierwsza: kończy się przyrostkiem -aza i określa typ katalizowanej reakcji.

2. 🏷🧪 Część druga: określa substrat (lub substraty rozdzielone dwukropkiem).

🖋🧬 Z jakich dwóch części składa się systematyczna nazwa enzymu? [2]

(opisz budowę pełnej nazwy systematycznej zgodnie z zaleceniami IUBMB)