HS2 Natuurlijke oorzaken climate change

Milankovic-variabelen (3)

Beschrijven variaties in

• De vorm van de baan van de aarde rond de zon

• De stand van de aardas

• De tollende beweging die de aardas maakt

Wat doen Milankovic-variabelen

Er voor zorgen dat (een deel van) de aarde meer of minder zonne-energie ontvangt waardoor een ijstijd of tussenijstijd getriggerd kan worden.

Door wat kon in het pleistoceen een ijstijd in gang worden gezet? (3)

• milankovic-variabelen

• Lage CO2-gehalte

• Verdeling van de continenten

Excentriciteit (definitie)

In welke mate de vorm van de aardbaan rond de zon afwijkt van een cirkel

Welke excentriciteit heeft een cirkel?

0

Wat is het effect van excentriciteit op de temperatuur?

Als de aarde verder van de zon ligt is de stralingsintensiteit lager en is er een groter verschil tussen winter en zomer.

Obliquiteit van de aarde (definitie)

Inclinatiehoek van de aardas ten opzichte van het vlak van de aardbaan

vlak van de aardbaan (synoniem)

eclypticavlak

Hoe kleiner de inclinatiehoek, wat dan? (obliquiteit)

Hoe kleiner de inclinatiehoek, hoe minder uitgesproken de seizoenen

Effect zomer: zomers zijn koeler doordat de zon minder hoog aan de hemel staat en dagen minder lang duren

Effect winter: de winters zijn milder doordat de zon hoger aan de hemel staat en dagen langer duren

Precessie

Verandering van de richting van de aardas, die een tolbeweging maakt met een periodiciteit van 23000 jaar.

Wat verandert er door de precessie?

Het tijdstip waar de aarde het dichtst bij de zon staat op dat tijdstip is het dan warmer

Zonneactiviteit (uitleg)

Hoge zonneactiviteit verhoogt de inkomende straling. Aan de oppervlakte van de zon ontstaan er zonnevlekken die elke 11 jaar terugkeren. Bij zonnevlekkenmaximum is het helderder maar dat heeft geen invloed op de temperatuur.

Wat wordt er uitgestoten bij een vulkaanuitbarsting

Gas en assen

Wat is het gevolg van meer uitgestoten asdeeltjes?

Ze zorgen voor afkoeling omdat ze het zonlicht tegenhouden. Zwaarste asdeeltjes vallen als eerst neer en fijnere asdeeltjes blijven enkele jaren in de lucht hangen

Welke gassen worden uitgestoten bij een vulkaanuitbarsting en wat is hun effect?

• waterdamp: geen effect

• Koolstofdioxide: houdt de warmte vast, het kan dus zorgen voor een wereldwijde opwarming als er veel wordt uitgestoten

• Zwavelhoudende gassen: Daaruit vormen sulfaataerosolen waardoor zonnestralen op de nevel worden teruggekaatst voor ze de aarde bereiken

Aerosool (definitie)

Miniscuul kleine druppels of stofdeeltjes die in de lucht een nevel vormen

Zaken van vulkaanuitbarstingen die invloed kunnen hebben op het klimaat (3)

• uitstoot van gassen en as

• Hoogte van de vulkanische uitstoot

• Geografische locatie van de vulkaan

Welke invloed heeft de hoogte van de vulkaan op het klimaat?

Hoe hoger vulkanische gassen in de atmosfeer terecht komen hoe meer effect het heeft. De trage uitwisseling tussen de lagen van de atmosfeer zorgt er voor dat as lang kan blijven hangen.

Welke invloed op het klimaat heeft de geografische locatie van een vulkaan.

In de tropen worden vulkanische gassen en as door luchtstromingen hoger gebracht, waardoor ze zich makkelijker kan verspreiden

Effecten van een supercontinent waarbij er veel droogte en extreme temperatuurschommeling is. (4)

• Afname tektonische plaatbewegingen/ vulkanische activiteit

• Afname concentratie koolzuurgas

• Oude oceanische platen zakten door dikheid weg en vormde er diepe oceaanbekkens wat leidde tot een verlaagde zeespiegel

• Ice House Earth

600m jaar geleden vormden alle zuidelijke continenten een supercontinent (naam + met wat ging dit gepaard)

Gondwana en ijstijd

Carboonpermglaciatie van Pangea

Afkoeling versterkt door opkomst landplanten aangezien deze CO2 omzetten in O2

Wat kende West-Europa ondanks de lage temperaturen in het perm

Tropisch klimaat omdat het in de buurt van de evenaar lag. Het tropisch klimaat in combinatie met moerasbossen in de kustgebieden zorgden voor de vorming van steenkool op het einde van het carboon.

Wat ging er allemaal gepaard bij Greenhouse Earth in het krijt? (4)

• Warme wereld met hoge concentraties broeikasgassen

• Continenten maximaal van elkaar verwijderd

• Verhoogde tektonische plaatbewegingen / vulkanische activiteit

• Jonge oceanen zijn ondiep waardoor er een hoge zeespiegel was

Invloed van ligging van de landmassa’s op het klimaat (uitleg)

Als er veel land ter hoogte van de polen is dan is er meer ijs wat het albedo-effect versterkt. De temperatuur op aarde zal dalen en groeien de ijskappen aan

Wat was het startsein voor de groei van de antarctische ijskappen? (2)

• Antarctica dat geïsoleerd kwam te liggen op de zuidpool

• Dalende CO2-concentraties

Groei van de ijskap van antarctica kwam door?

Tijdens het eoceen was er een zeestroming die van de evenaar naar de zuidpool liep en warm water aanvoerde. De vorming van de zeestraat tussen Antarctica en Zuid-Amerika wijzigde het patroon waardoor er een koude zeestroming was die de aanvoer van warm water blokkeert

Hoe ontstond de ijskap op het noordelijk halfrond?

De landmassa’s van Eurazië en Noord-Amerika kwamen dichter bij de Noord-pool te liggen