Kaarten: Antropologische thema's van de hedendaagse filosofie - begrippen | Quizlet

metafysica

zijnsleer

verwondering

beginsel van de filosofie

intuïtie

methode van filosofie

logica

redeneerkunde

epistemologie

kennisleer

ethiek

zedenleer

sciëntisme

overtuiging dat de methoden van de natuurwetenschappen de enige bron zijn van echte kennis over eender welk onderwerp

wiskundige methode en mechanische oorzaken

2 pijlers van het succes van de wetenschappelijke revolutie

mechanisering

het systematisch vervangen van doeloorzaken door mechanische oorzaken

teleologie

studie van de doelgerichtheid

Aristoteles

vieroorzaken leer bedenker

formele doeloorzaak

wat is het

materiële doeloorzaak

wat is het materiaal waaruit het object bestaat

bewerkstelligende doeloorzaak

wie heeft het object gemaakt

finale doeloorzaak

waar dient het object voor

antinomie van het oordeel (Kant)

enerzijds doen wij enkel beroep op mechanische oorzaken, anderzijds doen wij ook nog beroep op doeloorzaken aangezien organismen inwendige doelen vervullen

reproductie, stofwisseling, behoud

3 types van inwendige doelen (antinomie van het oordeel)

evolutieleer

evolutie door natuurlijke selectie

transmutationisme/-formisme

afstammingstheorie

schaarste en reproductief overschot, variatie, variatie is deels erfelijk

3 uitgangspunten van natuurlijke selectie

reproductief overschot

te veel voortplanting voor de hoeveelheid voeding en plaats er is op de wereld

variatie

verschil tussen individuen van dezelfde soort

variatie is deels erfelijk

variatie kan worden overgedragen van ouders op nakomelingen

principe van behoud

synoniem van natuurlijke selectie

adaptatie

een eigenschap van een organisme, die in een bepaalde omgeving ervoor zorgt dat een organisme een groter aantal levensvatbare nakomelingen kan voortbrengen dan organismen die die eigenschap niet hebben

essentialisme (Plato en Aristoteles)

consensus dat er een essentie is binnen levende wezens

the argument from design

argument dat vertrekt vanuit de vaststelling dat er goed ontwerp is leidt tot de conclusie dat god bestaat

premisse 1 (the argument from design)

er is klaarblijkelijk ontwerp (design)

premisse 2 (the argument from design)

als er een design is, dan ook een ontwerper (designer)

kritiek eerste premisse

doelgerichtheid is soms gruwel en doelmatigheid is niet zo efficiënt

kritiek tweede permisse

probleem van eindeloze regressie

probleem van eindeloze regressie

we zullen nooit een finale verklaring kunnen geven voor die laatste ontwerper

natuurtheologie

natuur is zo verfijnd dat ze we moet ontworpen zijn door een goddelijk wezen

a posteriori

achteraf beschouwd

a priori

vooraf beschouwd

trial and error (mutaties)

er zijn veel mutaties die nergens toe dienen

rudiment

niet meer tot ontwikkeling komend orgaan

mutatie

zorgen voor verandering, gaat vooraf aan selectie

dualisme

lichaam is iets anders dan geest

materialisme

lichaam is geest

methodische twijfel (Descartes)

als ik niet 100% zeker ben, dan kan ik niet aannemen dat het waar is

autoriteit, zintuigen, buitenwereld, wiskunde

vier dingen waar Descartes over twijfelt (methodische twijfel)

ik denk dus ik ben

(volgens Descartes) de enige zekerheid

substantie

een moeilijk woord voor "een ding", iets wat eigenschappen heeft

substantiedualisme

bewustzijn verschilt op substantiële manier van materie

onbetwijfelbaarheid van de geest en geest is ondeelbaar/niet-ruimtelijk

twee argumenten dat geest en materie van elkaar verschillen

principe van identiteit

twee dingen met (alle) dezelfde eigenschappen zijn hetzelfde, twee dingen met verschillende eigenschappen zijn verschillend

probleem van andere geesten

omdat geesten niet publiek toegankelijk zijn, kunnen we nooit zeker zijn van de geest van anderen

probleem van substantiedualisme

de causale relatie tussen lichaam en geest

qualia

subjectieve ervaringen

eliminativistisch fysicalisme

mentale fenomenen bestaan niet

reductionistisch fysicalisme

mentale fenomenen bestaan wel, ze stemmen overeen met mentale processen

floristontheorie

theorie die verklaarde waarom sommige stoffen brandbaar waren en anderen niet

theodicee

trachten god vrij te pleiten van schuld voor het lijden in de wereld

menselijk perspectief vs goddelijk perspectief, lijden als keerzijde van goed

twee manieren van theodicee

intrinsiek (lijden)

lijden op zich is waardevol

extrinsiek (lijden)

lijden als middel tot iets anders

relatief (lijden)

wordt lijden nog wel ernstig genomen

absoluut (lijden)

wat met lijden vlak voor de dood

masochisme

genot van leed

paradox van de tragedie

onverklaarbaar plezier dat toeschouwers van tragedie beleven

the experience machine

stel dat de mogelijkheid bestaat om je aan te sluiten aan een machine die permanent genot geeft

pessimisme

leven als een kwelling zien

anti-natalisme

morele plicht om zich niet voor te planten

zijn-tot-de-dood

mens-zijn, we bestaan tot op het moment dat we niet meer bestaan

demarcatie

afbakening

pseudowetenschap

datgene wat niet-wetenschappelijk is

onjuist, geen observatie, geen verifieerbaarheid

drie mogelijke (problematische) oplossingen voor demarcatieprobleem

creationisme

scheppingsleer

radiësthesie

kwaadaardige stralen kunnen ziekten veroorzaken

wiener kreis

wetenschappers en filosofen die samenkwamen in Wenen

demarcatieprobleem

probleem dat het moeilijk is om wetenschap van pseudowetenschap af te scheiden

logisch positivisme

iets is pas wetenschappelijk als het ofwel logisch te benaderen is ofwel empirisch vaststelbaar is

verificatie

principe van bevestiging

falsificatie

principe van weerlegging

niet wetenschappelijk omdat het niet ontkracht kan worden

mening van Popper over psychoanalyse

corroboratie

versterking van hypothese/theorie door bevestiging observaties en experimenten

telekinese

voorwerpen van afstand kunnen bedienen

dogmatisch vs. kritisch

vasthouden aan je eigen theorieën vs kritisch zijn ten opzichte van je eigen theorieëen

paradigma

onderliggend denkkader in een bepaalde periode dar de wetenschap stuurt

incommensurabiliteit

onderling niet te vergelijken

prescriptief

zegt hoe wetenschap zich moet gedragen (Popper)

descriptief

beschrijft hoe wetenschap in verleden gewerkt heeft (Kuhn)

anomalie

structurele afwijking

relativisme

waarde van kennis altijd in belangrijke mate relatief ten opzichte van het paradigma waarin die kennis geproduceerd wordt

interne consistentie

geen tegenspraak in de wetenschap

intelligent design

laatste gedaante van creationisme, aanvaarding evolutie maar zien hier geen blind proces in

ad hoc-hypothesen

een kleine subhypothese waardoor de verworven data de licht herwerkte hypothese niet meer falsifiëren

observatie

empirisch vaststellen met zintuigen

correlatie

verband tussen x en y dat proportioneel (symmetrisch) is

causaliteit

verband tussen x en y van oorzaak en gevolg (assymetrisch)

constante co junctie

x is universeel gebonden met y

temporele prioriteit

x gaat vooraf aan y

contiguïteit

x en y zijn spatio-temporeel aangrenzend

deductie

alle bonen uit de zak zijn wit. deze bonen zijn wit. alle bonen uit de zak zijn wit

inductie

deze bonen komen uit de zak. deze bonen zijn wit. alle bonen uit de zak zijn wit

probleem van inductie

we hebben geen zekerheid van de conclusie

theoriegeladen observaties

interesse door theorieën/verwachtingen en theoretische interpretaties

onderdeterminering van de theorie

wanneer we observaties doen leiden deze niet automatisch naar één bepaalde theorie

wetenschappelijk realisme

wetenschap beschrijft de werkelijkheid zoals die echt is (=verklaring succes wetenschappen)