HISTOLOGIA JAMA USTNA

Z jakich elementów składa się górna część przewodu pokarmowego?

Jama ustna i jej wyposażenie (wargi, język, gruczoły ślinowe małe i duże, narząd zębowy i
jego rozwój) oraz gardło.

Opisz budowę części środkowej wargi

Część środkowa wargi zbudowana jest z mięśni szkieletowych, tworzących mięsień okrężny
ust, ułożonych głównie okrężnie wokół ust.

Co unaczynia ozębną?

Unaczynienie ozębnej pochodzi od tętnic zębowych, tętnic wyrostka zębodołowego oraz od
tętnic dziąsłowych.

Opisz budowę zębodołu

Zębodół ma ścianę, na którą składają się wyrostki zębodołowe żuchwy i szczęki. Wyrostki
zębodołowe buduje położona obwodowo kość zbita, a w ich wnętrzu znajduje się kość
gąbczasta. Blaszka wewnętrzna kości zbitej zawiera liczne kanały odżywcze (Volkmanna) i
wbudowane w nią są włókna kolagenowe ozębnej (Sharpeya), które mocują ząb w zębodole.
Pomiędzy beleczkami kości gąbczastej znajduje się szpik kostny.

Wymień części wargi

Warga zbudowana jest z części skórnej, części śluzowej i części środkowej.

Do jakiej grupy brodawek należą brodawki nitkowate?

Brodawki nitkowate należą do brodawek mechanicznych języka.

Jaki nabłonek pokrywa część ustną gardła?

Część ustna gardła pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim

Jakie brodawki występują na powierzchni grzbietowej języka?

brodawki nitkowate, brodawki grzybowate,
brodawki okolone i brodawki liściaste

Wymień elementy nieorganiczne zębiny?

Elementy nieorganiczne zębiny to głównie fosforany wapnia występujące w postaci
kryształów dwuhydroksyapatytów, które odkładane są w procesie wapnienia w obszarach
zwanych kalkosferytami. Oprócz nich w skład zębiny wchodzą węglany oraz śladowe ilości
jonów magnezu, potasu, żelaza i chloru.

Wymień twarde części zęba

Do twardych części zęba zaliczane są zębina, szkliwo i cement.

Gdzie występują brodawki liściaste?

Brodawki liściaste występują na brzegach powierzchni grzbietowej tylnej części języka

Czym są linie Ebnera?

Linie Ebnera są również określane jako linie przyrostowe. Występują one ze względu na
stopniowe wapnienie zęba. Widoczne są na przekroju podłużnym zęba

Gdzie występuje linia neonatalna? Jaka jest jej funkcja?

Linia neonatalna widoczna jest na zębach mlecznych. Oddziela ona warstwę zębiny powstałej
w życiu płodowym od zębiny wytworzonej po urodzeniu.

Jakie gruczoły występują w błonie śluzowej właściwej dna jamy ustnej?

Występują gruczoły podjęzykowe mniejsze (5-20) oraz gruczoły podjęzykowe większe (2).
Razem tworzą one śliniankę podjęzykową.

Do jakiej grupy brodawek należą brodawki okolone?

Brodawki okolone należą do brodawek zmysłowych (smakowych)

Jaki nabłonek pokrywa podniebienie miękkie?

Podniebienie miękkie pokrywa nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący

17. Gdzie znajdują się brodawki nitkowate?

Brodawki nitkowate znajdują się na całej powierzchni grzbietowej języka.

18. Co znajduje się w kanalikach zębiny

W kanalikach zębiny znajdują się wypustki zębinowe odontoblastów (włókna Tomesa) i
włókna nerwowe bezrdzenne. Pustą przestrzeń kanalików wypełnia płyn tkankowy.

19. Gdzie znajdują się brodawki grzybowate?

Brodawki grzybowate występują na grzbiecie oraz na brzegach języka

20. Opisz budowę anatomiczną zęba

Ząb składa się z korony, szyjki i korzenia.

21. Gdzie występują i czym są plamki Fordyce’a?

Plamki Fordyce’a występują w okolicach kącików ust części śluzowej wargi. Są to pojedyncze
gruczoły łojowe.

22. Wymień miękkie części zęba

Do miękkich części zęba zaliczana jest tylko miazga zęba

Kiedy następuje wyrzynanie zębów mlecznych?

*brak odpowiedzi w dostępnych mi podręcznikach i prezentacji zakładu, jeżeli chodzi o
ząbkowanie to jest to 6. miesiąc życia*

24. Jak zbudowana jest czerwień wargowa?

Czerwień wargowa nie posiada żadnych wytworów skórnych. Jest to cienki nabłonek
wielowarstwowy płaski, przez który prześwitują naczynia krwionośne przbiegające w obrębie
brodawek łącznotkankowych. Zawiera ona liczne zakończenia nerwowe.

25. Jaki nerw odpowiada za ruchy żucia?

Mięśnie żucia unerwione są gałęzią nerwu trójdzielnego

26. Jakie więzadła mocują ząb w zębodole?

Ząb w zębodole jest mocowany za pomocą więzadła pierścieniowatego zęba, więzadła
skośnego, wiązadła wierzchołkowego i więzadła promienistego.

27. Czym są włókna Ebnera?

Włókna Ebnera to włókna kolagenowe występujące w zębinie. Zbudowane są z kolagenu typu
I oraz fosfoprotein – fosforyn.

28. Jakie komórki tworzą zębinę?

Zębina utworzona jest z komórek zębinotwórczych – odontoblastów.

29. Jaką część błony śluzowej jamy ustnej nazywamy dziąsłem?

Dziąsło jest częścią błony śluzowej otaczającą szczęki zębów i pokrywającą wyrostki
zębodołowe.

30. Z którego listka zarodkowego rozwija się szkliwo?

Szkliwo powstaje z ektodermy

31. Opisz cement komórkowy

Cement komórkowy pokrywa cement bezkomórkowy od ok. 1/3 wysokości korzenia. Zaczyna
powstawać w okresie wyrzynania zęba. Zawiera nieregularnie rozmieszczone cementocyty
(odpowiadają one osteocytom w kościach) oraz cementoblasty, które wytwarzają włókna
własne, które są ułożone równolegle do powierzchni zęba. Odżywiany jest on za pomocą
dyfuzji od ozębnej.

32. Opisz budowę części śluzowej wargi

Część śluzowa wargi składa się z błony śluzowej pokrytej grubym nabłonkiem
wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym. Blaszka właściwa błony śluzowej zbudowana
jest z tkanki łącznej luźnej, która wytwarza nieliczne i niewysokie brodawki. Leżą w niej
gruczoły wargowe, a w okolicy kącików ust plamki Fordyce’a.

33. Z jakiego listka zarodkowego powstaje cement?

Cement rozwija się z mezenchymy

34. Jakie jest pochodzenie miazgi zęba?

Miazga zęba ma pochodzenie mezenchymalne

35. Jakie występują rodzaje cementu?

Występują 2 rodzaje cementu – cement bezkomórkowy (pierwotny, włóknisty) i cement
komórkowy (wtórny)

36. Wymień elementy narządu zębowego?

Na narząd zębowy składają się ząb oraz przyzębie (ozębna, dziąsło i wyrostek zębodołowy)

37. Gdzie występuje śluzówka żująca?

Śluzówka żująca występuje w obrębie dziąseł i podniebienia twardego

38. Jaki nabłonek pokrywa śluzówkę żującą?

Śluzówka żująca jest pokryta przez nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący

39. Z jakich komórek powstaje szkliwo?

Szkliwo jest wytworem komórek nabłonkowych – ameloblastów (adamantoblastów)

40. Jaka jest funkcja komórek I typu kubków smakowych?

Komórki I typu kubków smakowych pełnią funkcję podporową, a w pobliżu ich szczytowej
powierzchni znajdują się ziarna wydzielnicze, których wydzielina, wydostająca się do otworka
smakowego, jest bogata w GAG

Jak zbudowany jest cement bezkomórkowy? Kiedy powstaje?

Cement bezkomórkowy zbudowany jest ze zwapnionej istoty podstawowej oraz gęsto
ułożonych włókien kolagenowych (włókien Sharpeya). Powstaje on przed wyrżnięciem zęba.

42. Z jakiego listka zarodkowego powstaje zębina?

Zębina powstaje z mezenchymy

43. Jakie brodawki zaliczane są do brodawek mechanicznych?

Do brodawek mechanicznych zaliczane są brodawki nitkowate

44. Jaką funkcję pełnią komórki typu III kubka smakowego?

Komórki typu III kubka smakowego pełnią funkcję receptorową

45. Czym jest błona Nasmytha?

Błona Nasmytha nazywana jest inaczej oszkliwiem. Chroni ona ząb przed próchnicą, jest
odporna na działanie kwasów i zasad, stanowi barierę mechaniczną dla bakterii. Z wiekiem
stopniowo się ściera

46. Czym jest złącze nabłonkowe?

Złącze nabłonkowe to ścisłe połączenie między powierzchnią zęba a nabłonkiem dziąsła.
Utworzone jest ono za pomocą licznych półdesmosomów. Pełni ono funkcję pierwszej linii
obrony przed drobnoustrojami

47. Wymień tkanki łączne ozębnej i ich funkcje

Tkanka łączna włóknista zwarta o układzie regularnym tworzy aparat więzadłowy zęba i
zapewnia umocowanie zęba w zębodole. Tkanka łączna luźna zawiera różne komórki,
naczynia krwionośne oraz nerwy i pełni funkcję metaboliczną

48. Z jakiego listka zarodkowego powstaje ozębna?

Ozębna powstaje z mezodermy

49. Jakie brodawki zaliczane są do brodawek smakowych?

Do brodawek smakowych zaliczane są brodawki grzybowate, brodawki okolone i brodawki
liściaste

50. Gdzie występuje śluzówka wyścielająca?

Śluzówka wyścielająca występuje w obrębie warg, policzków, podniebienia miękkiego, dolnej
powierzchni języka i dna jamy ustnej.

51. Jaki nabłonek pokrywa śluzówkę wyścielającą?

Śluzówka wyścielająca pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim
nierogowaciejącym

52. Jakie warstwy komórek występują w miazdze zęba?

W miazdze zęba występują 3 warstwy komórek – warstwa odontoblastów, warstwa
pododontoblastyczna ubogokomórkowa Weila i warstwa bogatokomórkowa (miazga
właściwa).

53. Do jakich brodawek językowych uchodzą przewody wyprowadzające gruczołów von Ebnera?

Przewody wyprowadzające gruczołów von Ebnera uchodzą do brodawek okolonych