Bài 2: Vấn đề cơ bản của triết học

Vấn đề cơ bản của triết học là gì?

Quan hệ giữa vật chất và ý thức, giữa tư duy và tồn tại

Mặt thứ nhất của vấn đề cơ bản của triết là gì?

Mặt bản thể luận

Mặt bản thể luận trả lời cho câu hỏi gì?

Trả lời cho câu hỏi: giữa vật chất và ý thức, cái nào có trước cái nào, cái nào quyết định cái nào

Mặt thứ hai của vấn đề cơ bản của triết là gì?

Mặt nhận thức luận

Mặt nhận thức luận trả lời cho câu hỏi gì?

Trả lời cho câu hỏi: con người có nhận thức được thế giới hay không

Theo Mác Lenin, mặt nào quyết định mặt nào?

Bản thể luận quyết định nhận thức luận

Lí do 1 của tại sao mối quan hệ giữa vật chất và ý thức lại là vấn đề cơ bản của triết học?

Thế giới gồm 2 lĩnh vực cơ bản: vật chất và ý thức.

Vấn đề cơ bản của TH là nghiên cứu mqh giữa 2 điều này.

Lí do 2 của tại sao mối quan hệ giữa vật chất và ý thức lại là vấn đề cơ bản của triết học?

Đây là nền tảng và điểm xuất phát để giải quyết những vấn đề còn lại.

Lí do 3 của tại sao mối quan hệ giữa vật chất và ý thức lại là vấn đề cơ bản của triết học?

Trường phái triết học nào cũng giải quyết mqh này.

Lí do 4 của tại sao mối quan hệ giữa vật chất và ý thức lại là vấn đề cơ bản của triết học?

Khi giải quyết mqh này, thế giới quan của các nhà triết học được thể hiện

Lí do 5 của tại sao mối quan hệ giữa vật chất và ý thức lại là vấn đề cơ bản của triết học?

Cơ sở để chia TH thành các trường phái khác nhau

Hai chủ nghĩa nào xuất hiện khi giải quyết mặt thứ nhất - bản thể luận

Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm

Chủ nghĩa duy vật là gì?

Trường phái cho rằng vật chất có trước, sinh ra và quyết định ý thức con người

Đặc điểm thứ nhất của CNDV?

Không thừa nhận quan điểm: thế giới là do thần sinh ra

Đặc điểm thứ hai của CNDV?

Liên hệ mật thiết với khoa học tự nhiên

CNDV chất phác là gì?

thế giới vật chất được sinh ra từ một hay một số chất cụ thể

CNDV siêu hình là gì?

thế giới vật chất là một cỗ máy khổng lồ trong đó các bộ phận tách rời và không phát triển

CNDV biện chứng là gì?

thế giới vật chất luôn vận động, phát triển. Vạn vật có mối liên hệ phổ biến.

Chủ nghĩa duy tâm là gì?

ý thức có trước, sinh ra và quyết định vật chất

Đặc điểm thứ nhất của CNDT?

liên hệ mật thiết với tôn giáo

Đặc điểm thứ hai của CNDT?

chống lại duy vật

CNDT khách quan là gì?

ý thức khách quan có trước (siêu nhiên như thần thánh), sinh ra và quyết định vật chất

CNDT chủ quan là gì?

ý thức chủ quan có trước (ý thức cá nhân), sinh ra và quyết định vật chất

Chủ nghĩa nhị nguyên là gì?

trường phái cho rằng vật chất và ý thức là hai bản nguyên (yếu tố đầu tiên) và tồn tại độc lập với nhau

Đặc điểm thứ nhất của CNNN?

Xóa ranh giới giữa duy vật và duy tâm

Đặc điểm thứ hai của CNNN?

Thuộc về CN duy tâm

Các trường phái nào xuất hiện khi giải quyết mặt thứ hai - nhận thức luận

Thuyết khả tri và thuyết bất khả tri

Thuyết khả tri là gì?

Con người có khả năng nhận thức thế giới vật chất và có theo nguyên tắc là có thể cả bản chất thế giới

Quan điểm của duy vật về thuyết khả tri?

nhận thức của con người là phản ánh thế giới vật chất

Quan điểm của duy tâm về thuyết khả tri?

nhận thức của con người là phản ánh ý thức → phủ nhận duy vật

Thuyết bất khả tri là gì?

con người không nhận thức được thế giới mà chỉ nhận thức được biểu hiện của thế giới ra bên ngoài (âm thanh, màu sắc, …)

Thuyết hoài nghi là gì?

nghi ngờ mọi tri thức mà con người đạt được và cho rằng con ng không thể đạt được chân lí khách quan

Mục đích của thuyết hoài nghi là?

không phải để phủ nhận tri thức con người mà nghi ngờ để tìm ra tri thức chân thực hơn

Nguyên tắc đầu tiên của phương pháp siêu hình là

Ở trạng thái cô lập: tách rời đối tượng ra khỏi các quan hệ được xem xét, coi các mặt đối lập có một ranh giới tuyệt đối

Nguyên tắc thứ hai của PPSH là

Nhận thức đối tượng ở trong trạng thái tĩnh và đồng nhất đối tượng ở trạng thái tĩnh nhất thời đó. Thừa nhận sự biến đổi về lượng. 

Nguyên nhân của sự biến đổi: nằm bên ngoài đối tượng.

Ý nghĩa của PPSH

Giải quyết các vấn đề liên quan tới cơ học cổ điển.

Mặt tiêu cực của PPSH

lúc mở rộng phạm vi khái quát sang giải quyết các vấn đề vận động thì pp này sai lầm bởi vì pp này chỉ có thể dùng trong một phạm vi nhất định

Nguồn gốc ra đời của chủ nghĩa duy tâm?

do 2 yếu tố: hạn chế của con người về nhận thức thế giới và do sự phân chia giai cấp trong xã hội

Vận động của tự nhiên và lịch sử là sự tha hóa từ sự vận động của ý niệm tuyệt đối là quan niệm của trường phái triết học nào?

quan niệm của duy tâm kq

Ý kiến “nguyên nhân cao hơn, hoàn thiện hơn với kết quả của nó” gắn liền với trường phái nào?

duy tâm khách quan

Hãy chọn quan điểm đúng cho chủ nghĩa DVBC?

thế giới thống nhất ở tính vật chất

Việc thừa nhận hay không sự thống nhất của thế giới có phải là sự khác nhau căn bản giữa duy tâm và duy vật hay không?

không

“Thay đổi về chất là thay đổi về lượng” là quan điểm của CNDVBC là đúng hat sai?

đúng

Biện chứng khách quan là như nào?

là biện chứng của bản thân thế giới v/c: các mối liên hệ, quy luật vận động, quy luật phát triển của tự nhiên, XH

Biện chứng chủ quan là như nào?

Là biện chứng của tư duy, tức sự phản ánh tính biện chứng của thế giới khách quan vào trong đầu óc con người dưới dạng: khái niệm, phán đoán, suy luận, phương pháp tư duy logic.

Một trong những mối quan hệ giữa biện chứng chủ quan và khách quan là như nào?

khách quan quyết định chủ quan

Biện chứng chủ quan có vai trò gì với khách quan?

BC chủ quan là sự phản ánh của khách quan

BC chủ quan có thể tác động ngược lại khách quan hay không?

có, BC chủ quan có thể tác động khách quan thông qua thực tiễn

Quan điểm toàn diện là như nào?

phải xem xét tất cả mối liên hệ đồng thời phân loại được vị trí vai trò của các mối liên hệ, đặt sự vật trong chính thể tổng thể và xem xét tất cả các mối liên hệ và các khâu trung gian của nó