Pharmacology structures

Alfaxalone

anestheticum structureel verwant aan steroïden

3-alfa-OH groep en C-17 zijketen verstoren membraanstructuur, beta-OH groep zou inactief zijn

Acetylcholine

neurotransmitter

Catecholamine

vb. dopamine, adrenaline, noradrenaline

hormonen en neurotransmitters, reageren met receptor in de antiperiplanaire conformatie

Bemergide

antagonist Alfaxalone, structureel verwant aan barbituraten

analepticum en antagonist barbituraten

delta 16 -Alfaxalone antagonist

antagonist Alfaxalone

Propofol

anestheticum, dood van Michael Jackson

Thiopental

barbituraat, als inleiding op inhalatie-anesthesie, IV

Methohexital

barbituraat, anestheticum

Methoxyfluraan

meest toxische anestheticum, biotransformatie

methoxyfluraan > halothaan > enfluraan > isofluraan

Enfluraan

anestheticum, biotransformatie

methoxyfluraan > halothaan > enfluraan > isofluraan

Isofluraan

anestheticum, biotransformatie

bij ratten aangetoond dat + actiever is dan -

methoxyfluraan > halothaan > enfluraan > isofluraan

Halothaan

anestheticum, biotransformatie

methoxyfluraan > halothaan > enfluraan > isofluraan

Ketamine

analgetisch effect, toxisch lever, normale reflexen behouden

zuiver S-vorm alleen op de markt (esketamine)

Algemene structuur anesthetica

Ergotamine

bevat een indool, migraine

Methotrexaat

bevat een Pteridine, antitumoraal

Papaverine

bevat een isochinoline, spasmolyticum

Imipramine

antidepressivum, block reuptake van neurotransmitter

5-fluoruracil

antitumoraal, qua structuur gelijkend op uracil en thymine

Melarsoprol

organische arseenverbinding, trypanosoma-infecties

Dimercaprol

organische arseenverbidning, antidotum lewisiet (oorlogsgas)

Melphalan

antitumoraal, alkylerende verbinding, DNA alkyleren op N7 van guanine

cyclofosfoamide

alkylerende verbindingen, niet-specifieke prodrug, vorming fosforamide mosterd

Temozolomide

imidazotetrazine verbinding, oraal als chemotherapeuticum agressieve hersentumoren, DNA methylering

Parathion

fosforinsecticide, fosforylering, gemetaboliseerd tot actief paraoxon

Malathion

fosforinsecticide, fosforylering

Pralidoxime

antidoot fosforinsecticide, fosfaatgroep van enzym verwijderd

Orlistat

behandeling obesitas, inhibitor triacylglycerol lipase

covalent reversibel binden een serine residue enzym

Finasteride

Michael additie, inhibitor 5-alfa-reductase, remt omzetting van testosteron naar dehydrotestosteron

behandeling haarverlies en prostaathypertrofie

Vigabatrine

Michael additie, inhibitor GABA-transaminase, epilepsie

Clopidogrel

disulfide adducten, trombocytenaggregatieremmer, CYP2C19, P2Y12 receptor binden, irreversibele plaatjesinhibitie

oraal ingenomen zal 85% inactief worden

Prasugrel

disulfide adducten, trombocytenaggregatieremmer, snelle esterhydrolyse en CYP-afhankelijke stap

Omeprazol

disulfide adducten, protonpompinhibitor, remmen maagzuurproductie, tot actief sulfenamide, Cys813

zuiver S-vorm alleen op de markt (esmeprazol)

Ibrutinib

TCI, antikanker geneesmiddel, niet selectieve inhibitor van Burtons tyrosine kinase, tegen beta-cel maligniteiten

Neratinib

TCI, behandeling metastatische borstkanker, inhibitie HER, EGFR, ErbB-2

Ipratropium

muscarine antagonisten voor COPD, bindt aan muscarinereceptoren in lage nanomolair gebied, dissocieert snel van M3

Tiotropium

muscarine antagonisten voor COPD, bindt aan muscarinereceptoren met subnanomolaire affiniteit, dissocieren traag van M3

Aclidinium

muscarine antagonisten voor COPD, bindt aan muscarinereceptoren met subnanomolaire affiniteit, dissocieren traag van M3

Fysostigmine

pKa = 7,9, inhibeert acetylcholinesterase bij pH 5,9, inhibitie daalt tot 20% bij pH 10

base, meest rechtse N heeft hoogste potency en is meest basisch

Procaïne

lokaal anestheticum, dipolaire interacties met ester carbonylgroep, NH2 belangrijk (elektrongevend substituent)

Procaïnamide

minder anesthetische activiteit, amide resonantie in competitie met resonantie-effect aromatisch amine, anti-aritmica

Fenylbutazone

bevordert excretie urinezuur (jichtbehandeling)

pKa = 4,5, actief in anionvorm, neg. lading aan OH

Sulfinpyrazone

blokkeert reabsorptie van urinezuur in tubuli, jichtbehandeling

pKa = 2,8, 20x actiever dan fenylbutazone, neg. lading aan OH

Sulfomethoxazool

antibacterieel, NH zal ioniseren

farmacokinetiek afhankelijk van niet-geïoniseerde vorm en farmacodynamiek van geïoniseerde vorm

Fenytoïne

epilepsy, IV bij pH 12 (99,98% geïoniseerd), pKa = 8,3

propyleenglycol en ethanol toegevoegd om oplosbaarheid te verbeteren

Cellulose acetaat ftalaat (CAP)

enterische omhulling gelullen en tabletten, resistent tegen maagzuur, sterk oplosbaar in mild alkalisch milieu darmen

Tetracycline

verschillende H-bruggen

Methylsalicylaat

behandeling spierpijnen, zwak antibacterieel

fenolfunctie minder beschikbaar door intramoleculaire H-brug

Methyl p-hydroxybenzoaat

antibacterieel, bewaarmiddel actiever door vrije fenolfunctie

Morfine

starre analoog van Met-enkefaline, pijnstiller, uit papaverolie

mu-receptor, H-binding en van der waals

Apomorfine

starre analoog van dopamine, pijnstiller

Deutetrabenazine

Bioisoster, H vervangen door D, meer stabiel, halfwaardetijd omhoog

Formoterol

bioisoster van adrenaline, beta2-receptor agonist, astma

OH kan niet meer gemetaboliseerd worden, stabieler

antidepressiva bioisosters

O = doxepine

CH2 = amitriptyline

S = dosulepine

Olanzapine

bioisoster van clozapine, neuropetica

benzeenring vervangen door een thiofeen, verlies van Cl

AMPA

bioisoster van Glutaminezuur, glutamaat receptor agonist

carboxylgroep van glutamaat vervangen door een 3-OH-5-methyl-4-isoxazool

Ezetimide

bioisoster van SCH 4861, cholesterol absorptie blokker, in vivo 50x potenter

blokkering niet productieve en pre-activatie van productieve metabolisme

Rofecoxib

bioisoster van celecoxib, Merck in 1999

COX2-inhibitor

valdecoxib

bioisoster van celecoxib, Pfizer 2001

COX2-inhibitor

celecoxib

Pfizer in 1998, COX2-inhibitor

Losartan

EXP7711 bioisoster, angiotensine II receptor antagonisten

carboxylgroep vervangen door tetrazolring, neg. bij fysiologische pH

Cisatracurium

spierverslapper

asymmetrisch stikstofatoom, tetraalkylammoniumgroep

Butylscopolamine

buikkrampen

asymmetrische stikstofatomen, tetraalkylammoniumgroep

Sofosbuvir

behandeling hepatitis C, prodrug, omgezet door hydrolasen in lever naar vrije monofosfaat

asymmetrisch fosforatoom

Tenofovir alafenamide

behandeling HIV, prodrug, omgezet door hydrolasen in lever naar fosfonaat

asymmetrisch fosforatoom

Armodafinil

behandeling narcolepsie bij mensen die onvoldoende reageren op rilatine, R-enantiomeer van Modafinil

asymmetrische zwavelatomen

Vancomycine

AB, bevat 2 gecholeerde fenylgroepen die niet vrij draaibaar zijn door rigide macrocyclische structuur

behandeling MRSA infecties

Enprostil

prostaglandin EP3 receptoragonist, bevat een alleengroep, axiale chiraliteit

Ibuprofen

NSAID, S is actief

significant verschil in farmacologische activiteit tussen 2 enantiomeren, maar ene wordt in lichaam omgezet tot actieve door isomerase

Thalidomide (softenon)

tegen ochtendmisselijkheid, geven aangeboren afwijking

actieve enantiomeer door lichaamseigen proces omgezet naar inactief/schadelijk enantiomeer (S)

5-F-8-OH-DPAT

studies naar 5HT1A serotoninereceptor

S is een antagonist van de receptor en R is een partiële agonist

Propranolol

S vorm is meest actieve vorm

Noradrenaline

R is de actieve vorm

Temazepam

bekomen door oxidatie van diazepam, prochiraal, sp3 gehybridiseerd

oxyfenylbutazon

verkregen door uit fenylbutazon door CYPs, prochiraal door verliezen intern spiegelvlak, OH aan ring toegevoegd

Monoethyltartraat

hydrolyse van 1 ethylester van meso-diethyltartraat, prochiraal, verliezen van spiegelvlak

L-DOPA (dihydroxyphenylalanine)

behandeling van parkinson, productie van dopamine, prodrug

herkennen enkel de L, waardoor D niet gebruikt wordt

Mianserin

tetracyclisch antidepressiva, als racemisch mengsel

S verantwoordelijk voor werking metabolisatie door hydroxylering, R is toxischer en metabolisatie door N-demethylering

Diethylstilboestrol

niet steroïde verbinding reageert met oestrogene receptor

trans-vorm is actiever, omdat interatomaire afstand tussen 2 hydroxylgroepen analoog is als bij oestradiol.

Ceftizoxime

antibacterieel, Z-isomeer is meest actief

Prontosil

initieel als rode kleurstof, antibacterieel, prodrug

dubbele binding tussen N gaat kapot, trans en cis

Tolrestat

cis en trans - rotameer, aldose reductase inhibitor

enkelvoudige binding heeft dubbele-bindings-karakter

Diazepam

7-ringstructuur, benzodiazepine, 2 conformaties

propylbenzilylcholine mosterd

inactiveren van muscarinereceptoren, vergelijken van relatieve efficiëntie muscarine agonisten

affiniteitsmerking

8-OH-DPAT

selectieve ligand van 5-HT1A receptor, via fotolyse omgezet tot actieve carbenen en nitrenen

foto-affiniteitsmerking

E-64

epoxide probe, natuurlijke inhibitor cysteïne proteasen

elektrofiele epoxide groep die reageert met nucleofiele thiolgroep enzym

acyloxymethyl ketonen (AOMKs)

keton probe, cysteïne proteasen

cysteïne anion reageert met ketongroep, uiteindelijk vorming stabiel thiomethyl keton adduct

ubiquitine probe

cysteïne proteasen

probes kinases gebaseerd op ATP- of ADP-analogen

ATP-verbinding met elektrofiele groep aan gamma-fosfaatgroep met biotinegroep

labelen 75% van gekende humane kinases

beta-glycosidasen

2 geconserveerde carboxylaatresiduen in actieve bindingsplaats

hydrolyse geeft een suikersubstraat en actief enzym

2-fluorosuikers

irreversibele beta-glycosidase inhibitoren, grijpen aan t.h.v. vorming van covalente glycosylenzym intermediair

Fluoresceïne isothiocyanaat

fluorescentiemerking

BODIPY FL

fluorescentiemerking

Naloxone

competitieve antagonist morfine, 90% van structuur is hetzelfde

antagonisten bij lage dosis en agonisten bij hoge dosis

Atropine

competitieve antagonist van acetylcholine, structuur acetylcholine is volledig terug te vinden

cAMP

cyclisch adenosinemonofosfaat, second messenger

uit ATP door adenylaatcyclase, bindt met sub-eenheid R proteïnekinase enzym

cGMP

cyclisch guaninemonofosfaat, second messenger

uit GTP door guanylaatcyclase, via Ca2+ als third messenger

11-cis-retinal

gebonden aan geprotoneerd lysine via een schiffse base, in intramebraan gedeelte omgeven door rhodopsine segmenten

all-trans retinal

omgezet wanneer foton rhodopsinereceptor bereikt uit 11-cis retinal, dissocieert van proteïne