taalkundige begrippen (copy)

lexicale verandering

een verandering in de woordenschat

polyseem

een woord met 2 of meer betekenissen

fonetische verandering

verandering in klank

morfologische verandering

verandering van woordvorm

syntactische verandering

verandering in zinsstructuur

substraatwerking

woorden overnemen van een ander

metonymie

vergelijkende naamsveranding

metafoor

een onuitgesproken vergelijking

pars pro toto

een deel als geheel

totum pro parte

een geheel als een deel

melioratief

een betere betekenis aan iets geven

pejoratief

een slechtere betekenis aan iets geven

eufemisme

positiever woord voor iets negatief

pendant

verwaand

dermatoloog

huidspecialist

rancune

wrok

opponent

tegenspeler

unaniem

eensgezind

therapie

geneeswijze

surrogant

vervangmiddel

morbide

ziekelijk

ornitholoog

vogelspecialist

decimeren

op grote schaal doden

nepotisme

bevoordelen van vrienden

recidivist

iemand dat opnieuw voor hetzelfde veroordeeld wordt

prognose

voorspelling

periferie

rand van het gebied

tetralogie

roman in vier delen

pseudoniem

schuilnaam

kynoloog

hondenkenner

legitimeren

wettigen

lepra

melaatsheid

metropool

wereldstad

autoriteit

wettige macht

chauvinisme

overdreven vaderlandsliefde

condoleren

rouwbeklag betuigen aan

demissionair

aftredend

exposé

uiteenzetting

autoritair

zijn gezag doen gelden

gastronomie

kunst van eten en drinken

fictief

denkbeeldig

attent

oplettend

complex

1 samengesteld deel van 2 gebouwen

establishment

gevestigde orde

prioriteit

voorrang

elite

kleine groep van voorname

discipel

leerling

conform

overeenstemmend

polemiek

pennenstrijd

data

gegevens

medium

informatiedrager

nec plus ultra

tot hier toe en niet verder

in extenso

in zijn geheel

in extremis

in de laatste ogenblikken

ipso facto

noodzakelijkgewijs

a posteriori

achteraf beschouwd

stante pede

op staande voet

status quo

geen verandering in de stand van zaken brengen

a priori

van tevoren

referendum

volksstemming

criterium

maatstaf bij beoordeling

manu militari

gewapenderhand

persona non grata

ongewenst persoon

tabula rasa

onbeschreven blad

ad rem

ter zake

mens sana in corpore sano

een gezonde geest in een gezond lichaam

ad hoc

voor deze taak in het bijzonder

conditio sine qua non

noodzakelijke voorwaarde

lapsus linguae

verspreking

dura lex, sed lex

wet is wet

ad libitum

naar goedvinden

forenzen

pendelaars, mensen die buiten hun eigen woonplaats werken

improviseren

iets spelen dat op het ogenblik is bedacht

nestor

oudste persoon van een groep

onder de auspiciën

onder bescherming

transactie

handelsovereenkomst

prociduren

gang van zaken, manier waarop iets wordt afgehandeld

relicten

overblijfselen

unilateraal

eenzijdig

prognose

voorspelling

lustrum

feest om de 5 jaar

modale

doorsnee

familiaire

ongedwongen

resistent

immuun

riant

bijzonder gunstig/aantrekkelijk

epiloog

nawoord

expertise

onderzoek door een deskundige

gerpatrieerd

terugbrengen naar het vaderland

constitutioneel

in overeenstemming/ voortvloeiend met de grondwet

consorten/ konsoorten (nl)

soortgelijken, in ongunstige betekenis

kartel

samenwerking van een aantal producenten om concurrentie uit te sluiten

geriatrie

geneeskundetak gespcialiseerd in verzorging van bejaarde

humane

menselijk

primair

eerste

kwintessens

het wezenlijke, de essentie

fascisme

politiek systeem berust op nationalisme, autoriteit en onverdraagzaamheid

courant

geregeld gevraagd/ gebruikt daarom in voorraad

sporadisch

nu en dan

obligaat

verplicht

forfait

vast bedrag