🌱🧪 Biochemia - 🌱⚙️ Enzymy - 🧩♨️ Koenzymy Transferaz i Trawienie

Computer-friendly

🧬🔋 Kwas foliowy (folacyna) jest prekursorem koenzymu THF (tetrahydrofolianu).

• 🧬 Przenosi on grupy jednowęglowe, takie jak grupy metylowe czy formylowe.

💊🧬 Czym jest THF i jaką funkcję pełni? [2]

(podaj nazwę witaminy-prekursora oraz transportowaną grupę)

🧬🧱 Biotyna (witamina H) uczestniczy w kluczowych reakcjach karboksylacji.

• 🧬 Służy jako specyficzny przenośnik cząsteczki dwutlenku węgla (CO₂​).

🥚🧬 Jaką rolę pełni biotyna w metabolizmie? [2]

(podaj nazwę witaminy oraz rodzaj transportowanej cząsteczki)

🧬⚡ Difosfotiamina (DPT lub TPP) powstaje w organizmie z witaminy B1 (tiaminy).

• 🧬 Jest niezbędna w procesach oksydacyjnej dekarboksylacji α-ketokwasów, na przykład pirogronianu.

🥩🧬 Za co odpowiada pirofosforan tiaminy (TPP)? [2]

(podaj nazwę witaminy B1 oraz rodzaj katalizowanej reakcji)

🧬🔓 Koenzym A (CoA) jest biologicznie aktywną pochodną kwasu pantotenowego.

• 🧬 Pełni funkcję uniwersalnego przenośnika grup acylowych, w tym najważniejszej grupy acetylu.

🔑🧬 Czym jest koenzym A (CoA) i co transportuje? [2]

(podaj nazwę witaminy-prekursora oraz przenoszoną grupę)

⚡🧬 ATP (adenozynotrifosforan) w reakcjach katalizowanych przez transferazy pełni rolę donora grup fosforanowych (reakcje fosforylacji).

🔋🧪 Jaka jest rola ATP jako koenzymu transferaz? [1]

(określ przenoszoną przez ten związek grupę chemiczną)

🧬💉 Wodorkobalamina (pochodna witaminy B12) jest niezbędnym kofaktorem dla specyficznych grup enzymów.

• 🧬 Uczestniczy w skomplikowanych reakcjach izomeryzacji oraz metylacji, na przykład przy syntezie metioniny.

🧬🧪 Czym charakteryzuje się koenzym B12? [2]

(podaj nazwę witaminy oraz przykładowy proces, w którym bierze udział)

😋🍽 Procesy trawienne w początkowych odcinkach przewodu pokarmowego obejmują:

1. 🧬👅 Amylaza ślinowa (ptialina) – obecna w jamie ustnej, odpowiada za wstępny rozkład skrobi.

2. 🧬🤢 Pepsyna – wydzielana w żołądku w formie pepsynogenu, inicjuje trawienie białek.

🍽🧬 Jakie główne enzymy trawienne wydzielane są w jamie ustnej i żołądku? [2]

(wymień po jednym enzymie dla każdego z tych miejsc)

🧬🏭 Trzustka wydziela do dwunastnicy zestaw potężnych enzymów:

1. 🧬🍞 Amylaza trzustkowa.
   
   

2. 🧬🧴 Lipaza trzustkowa.

3. 🧬🥩 Proteazy, takie jak trypsyna oraz chymotrypsyna.

4. 🧬✂ Nukleazy.

🏥🧬 Jakie enzymy wchodzą w skład soku trzustkowego? [4]

(wymień cztery główne grupy enzymów trzustkowych)

1. 🧬💊 THF (tetrahydrofolian) jest biologicznie aktywną formą witaminy zwanej kwasem foliowym (folacyną).

2. 🧬💊 THF pełni funkcję przenośnika grup jednowęglowych, takich jak grupy metylowe, formylowe czy metylenowe.

🌿🧬 Czym jest THF i jaką funkcję pełni?

(podaj nazwę prekursora witaminowego oraz rodzaj przenoszonej grupy) [2]

1. 🧬💊 Biotyna (znana jako witamina H lub witamina B7) uczestniczy w procesach karboksylacji.

2. 🧬💊 Biotyna służy jako specyficzny przenośnik cząsteczki dwutlenku węgla (CO₂​).

🥚🧬 Jakie jest znaczenie biotyny w metabolizmie?

(wymień nazwę witaminy oraz rodzaj transportowanej cząsteczki) [2]

1. 🧬💊 DPT (lub TPP - pirofosforan tiaminy) to aktywny kofaktor powstający z witaminy B1 (tiaminy).

2. 🧬💊 DPT jest niezbędny w reakcjach oksydacyjnej dekarboksylacji α-ketokwasów, na przykład w przemianie pirogronianu.

🥖🧬 Za co odpowiada pirofosforan tiaminy (DPT/TPP)?

(podaj nazwę witaminy oraz proces, w którym bierze udział) [2]

1. 🧬💊 Koenzym A (CoA) jest kluczową pochodną witaminy określanej jako kwas pantotenowy.
   
   

2. 🧬💊 Koenzym A funkcjonuje jako uniwersalny przenośnik grup acylowych, w tym najpowszechniejszej grupy acetylowej.

🔑🧬 Jaką funkcję pełni koenzym A (CoA)?

(podaj nazwę witaminy-prekursora oraz typ przenoszonej grupy) [2]

🧬💊 ATP (adenozynotrifosforan) w reakcjach katalizowanych przez transferazy służy jako donor grup fosforanowych w procesie fosforylacji.

🔋⚡ Jaka jest rola ATP w reakcjach transferaz?

(wyjaśnij, jaką grupę chemiczną oddaje ta cząsteczka) [1]

1. 🧬💊 Witamina B12 (aktywna jako kobalamina) jest kofaktorem niezbędnym dla działania specyficznych enzymów metabolicznych.

2. 🧬💊 Witamina B12 bierze udział w skomplikowanych reakcjach izomeryzacji oraz metylacji, na przykład podczas syntezy metioniny.

💊🧬 Czym charakteryzuje się koenzym B12?

(podaj nazwę witaminy oraz rodzaje katalizowanych reakcji) [2]

👄💧 W ślinie występuje:

• 🧬 Amylaza ślinowa (ptialina), która rozpoczyna hydrolizę wiązań glikozydowych w skrobi.

🧪👄 Jakie enzymy trawienne występują w ślinie? [1]

(wymień nazwę enzymu i jego funkcję)

🤢🧬 W soku żołądkowym znajdują się:

1. 🧬🥩 Pepsyna – enzym z grupy endopeptydaz, który zapoczątkowuje trawienie białek.

2. 🧬🧴 Lipaza żołądkowa – hydrolizuje wiązania estrowe w zemulgowanych tłuszczach (np. z mleka).

🧥🤢 Jakie główne enzymy trawienne znajdują się w soku żołądkowym? [2]

(wymień nazwy enzymów i ich rolę)

🏭🧬 W soku trzustkowym do dwunastnicy wydzielane są:

1. 🧬🍞 Amylaza trzustkowa – kontynuuje hydrolizę skrobi do mniejszych fragmentów.
   
   

2. 🧬🧴 Lipaza trzustkowa – odpowiada za zasadnicze trawienie tłuszczów przy udziale soli żółciowych.

🥯🏭 Jakie enzymy trawiące cukry i tłuszcze wchodzą w skład soku trzustkowego? [2]

(podaj nazwy enzymów i ich funkcję)

🏭🥩 Trzustka wydziela zestaw potężnych proteaz:

1. 🧬✂ Trypsyna oraz chymotrypsyna.
   
   

2. 🧬✂ Elastaza.

3. 🧬✂ Karboksypeptydazy.

✂🏭 Jakie enzymy proteolityczne (trawiące białka) są wydzielane przez trzustkę? [3]

(wymień trzy grupy enzymów/proteaz)

🧬🍭 W rąbku szczoteczkowym jelita cienkiego znajdują się:

1. 🧬🥛 Laktaza.

2. 🧬🍬 Sacharaza.
   
   

3. 🧬🍞 Maltaza.
   
   

4. 🧬🍞 Izomaltaza.

🥛🍭 Jakie disacharydazy znajdują się w soku jelitowym? [4]

(wymień enzymy kończące rozkład dwucukrów)

🧬⛓ Proces trawienia w jelicie cienkim kończą:

1. 🧬🥩 Aminopeptydazy i dipeptydazy – rozkładające fragmenty białek do wolnych aminokwasów.

2. 🧬🧬 Nukleotydazy i nukleozydazy – rozkładające kwasy nukleinowe.

⛓🧬 Jakie enzymy kończące trawienie białek i kwasów nukleinowych występują w jelicie cienkim? [2]

(wymień dwie główne grupy enzymów)