Persoonsvorm

• De persoonsvorm geeft aan het:

  • aantal personen (enkelvoud of meervoud);

  • de persoon/ personen (1^e, 2^e, of 3^e persoon)

  • de tijd (tegenwoordige of verleden tijd).
    

• Je vindt de persoonsvormen door de tijd van de zin veranderen; die dat verandert zijn de persoonsvormen.

• De vormen van tegenwoordige tijd werkwoorden zijn:

  • stam (‘ik’, en ‘… je/ jij’);

  • stam + t (‘je/ jij’, ‘hij/ zij/ het’)

  • hele ww (‘we/ wij’, ‘jullie, ze’)

• We gebruiken het ‘t kofschip x’ voor verleden tijd werkwoorden.

• De vormen van verleden tijd werkwoorden zijn:

  • stam + te/ ten (als het laatste letter van the ‘infinitief - en’ eindigt met: t, k, f, s, c, h, p, en x)

  • stam + de/ den (als het laatste letter van the ‘infinitief - en’ eindigt NIET met: t, k, f, s, c, h, p, en x)

  • werkwoord verandering (wanneer het is een onregelmatige/ sterke werkwoorden)

• Een Engelse werkwoord heeft het zelfde regels als een Nederlandse werkwoord (stam, stam + t, infinitief, stam + te/ ten, stam + de/ den)

Overige werkwoordsvormen

• Als het werkwoord is geen persoonsvorm, gebruiken we:

  • infinitief = hele werkwoord (wanneer de PV is de hulp werkwoorden ‘kunnen’, ‘willen’ of ‘zullen’, of als er staat de ‘te’ voor het);

  • gebiedende wijs = stam (wanneer het wordt gebruikt als een bestelling en als er zijn geen OW, en het kan ook de eerst WW van een zin zijn).

  • onvoltooid deelwoord = infinitief + d (wanneer de actie is NIET voltooid/ klaar, en je kan dit zien wanneer er zijn twee WW die gebeurde op dezelfde moment);

  • voltooid deelwoord = ge (mis/ ve/ be/ ont) + stam + t/ d/ en (wanneer de actie is voltooid/ klaar, en je kan dit zien wanneer een HWW in de zin staat).

    • Je gebruikt ‘-t’ of ‘-d’ wanneer de VT eindigt op‘-te’ of ‘-de’; je gebruik ‘-en’ wanneer de WW is een sterke-WW.

• Je kun ook van een voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord maken door ‘-e’ na te zetten (maar niet bij“een …”).

  • Als een ZN staat voor de VD/ WW, gebruik je BN.

    • Voorbeeld: gepoot → gepote; besteed → bestede

• Wanneer een WW heeft een voorzetsel (bv: inzaaien), gaat de VZ achter het WW het bij PV (zaait in); en bij VD zet je de ‘-ge’ tussen de VZ en WW (ingezaaid)

• Engelse werkwoorden gebruiken dezelfde regels (maar bij OD en BN moet laten je de ‘uitgans-e’)

Lastige gevallen in de werkwoordspelling

• Is het werkwoord een persoonsvorm?

  • Ja: tegenwoordige tijd (PVTT) of verleden tijd (PVVT).

  • Nee: infinitief, gebiedende wijs, onvoltooid deelwoord (OD), voltooid deelwoord (VD) of bijvoeglijk naamwoord (BN).

Klinkerverandering in de verleden tijd bij sterke WW

• Bij een sterke WW, veranderde de klinkers de WW bij de verleden tijd.

  • ‘ui‘ → ‘oo’.

    • Voorbeeld: ruiken → rook;

  • ‘i‘ → ‘o’.

    • Voorbeeld: zingen → zongen;

  • ‘e’ → ‘a’.

    • Voorbeeld: eten → at;

  • ‘ie‘ → ‘oo’.

    • Voorbeeld: kiezen → koos;

  • ‘ij‘ → ‘ee’.

    • Voorbeeld: rijden → rood;