Ethiek
Yayoi Kusama 94jaar
Wat zie je
wat roept het op
wat vertelt het je
Wilsbekwaamheid
beslisbekwaam → patient is in staat tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake
wilsbekwaam → patient geeft blijk van de op zijn bevattingsvermogen afgestemde informatie te begrijpen naar de mate die voor die beslissing noodzakelijk is.
→ informatie betreft voorgenomen onderzoek/behandeling en verwachting gezondheidstoestand van patient en gevolgen van het nalaten van onderzoek/handeling
wilsbekwaamheid:
iemand moet begrijpen wat zijn belang is in deze situatie
de informatie is afgestemd op bevattingsvermogen van petient en gerelateerd aan de actuele vraag
niet alleen informatie over behandeling maar ook nut/belang ervan
voor de patient moet het helder zijn wat er gebeurt als er wel of niet behandeld/onderzocht word
wilsbekwaamheid is context-afhankelijk
risico-gerelateerde standaard (hoe hoger het risico, hogere eisen beslisbekwaamheid)
risico
beoordeling wilsbekwaamheid:
wat is de aanleiding om te twijfelen aan de wilsbekwaamheid van de patient?
welke waarde weegt het zwaarst?
zelfbeschikking
weldoen
is een gesprek met de patient mogelijk?
moet er een deskundige bijkomen?
zijn er alternatieven voor de behandeling/onderzoek?
beoordeling van de wilsbekwaamheid moet primair gericht zijn op het besluitvormingsvermogen en niet op de uitkomst van de beslissing
→ is de beslisvaardigheid goed? (niet: is de beslissing goed?)
leerdoelen
grote ethische dilemma’s en kleine ethiek verschil weten
kennen van begrip beslis bekwaamheid en Wilsbekwaam
hanteer ethische dilemma hoofdstuk 10
E-College benutten
Grote ethische dilemma’s :
euthanasie
abortus
reanimatie
genetische manipulatie (Screenen van down syndroom in de buik)
vrijheidsbeperking
Kleine ethiek
problemen van alledag met name in de relatie zorgverlener-zorgvrager/omgeving
in de psychiatrie
depressie, psychose etc
WAT VIND JIJ ER VAN?
Piet 56jaar
heeft chronische stemmingsstoornis en wil zijn bed niet uitkomen.
hij gaat naar de wc en je collega doet snel zijn kamerdeur op slot zodat hij niet meer terug kan in zijn bed.
paternalistische oplossing.
soms staat het in de zorgplan (met in overleg met piet)
MAG JIJ ER MEE BEMOEIEN?
Simon 19jaar
Opgenomen met een crisismaatregel wegens psychotisch gedrag.
Hjj is stil en teruggetrokken
Hij krijg bezoek van zijn vriendin van 45 die met hem in bed duikt.
WILSonBEKWAAMHEID
Gaat altijd om een situatie
je kan op ene zaak wilsbekwaam zijn en voor een andere zaak/situatie niet.
besluitvaardigheid beoordelen
het vermogen om keuze uit te drukken
het begrijpen van info die relevant is voor de beslissen over het onderzoek en/of de behandeling
het beseffen en waarderen van de betekenis van de info voor de eigen situatie
logisch rederen en het betrekken van informatie in et overwegen van behandelopties
WVGGZ
verplichte zorg
overnemen
dwingen
Assertieve zorg (ongevraagde zorg)
actief contact maken
onderhandelen
overhalen
Vrijwillige zorg (gevraagde zorg)
informeren
adviseren
overleggen
Hoe zit het hier..?
plaatje 1 (ouder met drank met kindje op de achtergrond) hulp zoeken
plaatje 2 (dakloze met 2 grote honden) geen hulp zoeken, hij is alleen dakloos
plaatje 3 (persoon in het hoekje in foetus stijl met schaduw finger pointing naar de persoon) kan psychose zijn of mishandeling
plaatje 4 (oud vrouw met kat maar heeft 2 verschillende schoenen) in gesprek gaan hoe het gaat of valpreventie
Goede zorg?
vertegenwoordigen van de ander?
A Beslissen vanuit het perspectief van de persoon waar het omgaat
B Dat perspectief verkennen en meenemen in de beslissingen
Yayoi Kusama 94jaar
Wat zie je
wat roept het op
wat vertelt het je
Wilsbekwaamheid
beslisbekwaam → patient is in staat tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake
wilsbekwaam → patient geeft blijk van de op zijn bevattingsvermogen afgestemde informatie te begrijpen naar de mate die voor die beslissing noodzakelijk is.
→ informatie betreft voorgenomen onderzoek/behandeling en verwachting gezondheidstoestand van patient en gevolgen van het nalaten van onderzoek/handeling
wilsbekwaamheid:
iemand moet begrijpen wat zijn belang is in deze situatie
de informatie is afgestemd op bevattingsvermogen van petient en gerelateerd aan de actuele vraag
niet alleen informatie over behandeling maar ook nut/belang ervan
voor de patient moet het helder zijn wat er gebeurt als er wel of niet behandeld/onderzocht word
wilsbekwaamheid is context-afhankelijk
risico-gerelateerde standaard (hoe hoger het risico, hogere eisen beslisbekwaamheid)
risico
beoordeling wilsbekwaamheid:
wat is de aanleiding om te twijfelen aan de wilsbekwaamheid van de patient?
welke waarde weegt het zwaarst?
zelfbeschikking
weldoen
is een gesprek met de patient mogelijk?
moet er een deskundige bijkomen?
zijn er alternatieven voor de behandeling/onderzoek?
beoordeling van de wilsbekwaamheid moet primair gericht zijn op het besluitvormingsvermogen en niet op de uitkomst van de beslissing
→ is de beslisvaardigheid goed? (niet: is de beslissing goed?)
leerdoelen
grote ethische dilemma’s en kleine ethiek verschil weten
kennen van begrip beslis bekwaamheid en Wilsbekwaam
hanteer ethische dilemma hoofdstuk 10
E-College benutten
Grote ethische dilemma’s :
euthanasie
abortus
reanimatie
genetische manipulatie (Screenen van down syndroom in de buik)
vrijheidsbeperking
Kleine ethiek
problemen van alledag met name in de relatie zorgverlener-zorgvrager/omgeving
in de psychiatrie
depressie, psychose etc
WAT VIND JIJ ER VAN?
Piet 56jaar
heeft chronische stemmingsstoornis en wil zijn bed niet uitkomen.
hij gaat naar de wc en je collega doet snel zijn kamerdeur op slot zodat hij niet meer terug kan in zijn bed.
paternalistische oplossing.
soms staat het in de zorgplan (met in overleg met piet)
MAG JIJ ER MEE BEMOEIEN?
Simon 19jaar
Opgenomen met een crisismaatregel wegens psychotisch gedrag.
Hjj is stil en teruggetrokken
Hij krijg bezoek van zijn vriendin van 45 die met hem in bed duikt.
WILSonBEKWAAMHEID
Gaat altijd om een situatie
je kan op ene zaak wilsbekwaam zijn en voor een andere zaak/situatie niet.
besluitvaardigheid beoordelen
het vermogen om keuze uit te drukken
het begrijpen van info die relevant is voor de beslissen over het onderzoek en/of de behandeling
het beseffen en waarderen van de betekenis van de info voor de eigen situatie
logisch rederen en het betrekken van informatie in et overwegen van behandelopties
WVGGZ
verplichte zorg
overnemen
dwingen
Assertieve zorg (ongevraagde zorg)
actief contact maken
onderhandelen
overhalen
Vrijwillige zorg (gevraagde zorg)
informeren
adviseren
overleggen
Hoe zit het hier..?
plaatje 1 (ouder met drank met kindje op de achtergrond) hulp zoeken
plaatje 2 (dakloze met 2 grote honden) geen hulp zoeken, hij is alleen dakloos
plaatje 3 (persoon in het hoekje in foetus stijl met schaduw finger pointing naar de persoon) kan psychose zijn of mishandeling
plaatje 4 (oud vrouw met kat maar heeft 2 verschillende schoenen) in gesprek gaan hoe het gaat of valpreventie
Goede zorg?
vertegenwoordigen van de ander?
A Beslissen vanuit het perspectief van de persoon waar het omgaat
B Dat perspectief verkennen en meenemen in de beslissingen