Homoseksualiteit

Gr. homoseksualiteit normaler - intellectuele Rom. verderfelijke invloed Gr. cultuur & niet Rom.

niemand tegen seksuele omgang slaven - ook prostitués (speciale dag eraan gewijd)

seks met puer no go

contact Gr. cultuur (bakermat pederastie)→ chique Grieks gedragen → populairder (hoge kringen)

publieke opinie fel tegen → wet ertegen → nauwelijks toegepast & overal genegeerd

“normaal” → man actief en penetrerend, vrouw passief en gepenetreerd

mannen passief → veracht → Catullus - Aurelius → pathicus, Furus → cinaedus

zolang actief → homoseksueel gedrag acceptabel - ook tolerantie verwijfd gedrag mannen

prominente figuren geruchten passief homoseksueel - Gallias Caesar subegit, Nicomedes Caesarem

Catullus hem → cinaedus, mollis- mietje

ook andere keizers - but claudius (Nero huwelijk met mannen, soms man soms vrouw spelen)

342 → Constantinus & Constans passieve homoseksualiteit verboden - straf castratie

390 Theodosius I passieve homoseksuele prostitués bordelen → levend verbrand

haat homoseksualiteit ← Christendom - tegen seksualiteit niet voor voortplanting - aanstootgevend & ongeoorloofd

Catullus → liefde Lesbia- Pseudoniem Clodia → femme fatale - veel gedichten hoogtepunt Lat. literatuur

→ mannen concurrenten/vijanden → seksueel abnormaal afschilderen

→ sommige gedichten heel grof vol seksuele vunzigheid → uithalen

→ 8 gedichten Juventus

• bezingt schoonheid, ogen

• beklaagt grillig gedrag ← als vriend afgewezen

• zelfde emotionele betrokkenheid Lesbia

• onzekerheid Catullus - minder macho-Romein

H4.3a: inleiding bij Catullus

Catullus, een poeta novus

Gaius Valerius Catullus (84-54 v.Chr) niet veel leven bekend

• uit aristocratie Verona → Rome (opleiding afronden)

→ geboeid door literatuur → leven eraan wijden → aansluiten bij neoteroi / poetae novi

• velen ook uit noord italië

• alleen werk catullus bewaard gebleven

• meesten geen interesse politieke carrière → volledig wijden aan dichtkunst

• geïnspireerd Alexandrijnse poëzie (3e & 2e eeuw v.Chr belang. cult. centrum Gr. wereld)

  • bibliotheek trok schrijvers aan (Callimachus belang.)

  • traditie breken zeer lange epen schrijven

  • experimenteren kortere zorgvuldig opgebouwde gedichten - aandacht voor detail centraal

  • poeta doctus intrede → in poëzie ingewikkelde mythologische, historische, geografische details verwerken

- koppeling dichter en vakman overnemen

- wachtwoord: doctrina

- in poezie → op de hoogte werk voorgangers & streven geleerde perfectie

Catullus vernieuwend → zijn lyrische poezie persoonlijk karakter

• mengeling spontaniteit, persoonlijke ervaringen, emoties & technische perfectie, geleerdheid

Lesbia

Catullus verliefd op Lesbia - 25 gedichten

naam miss. hommage Sappho → voor wie grote bewondering en gedicht van nabootsen

Clodia

• 1 van zusters volkstribuun Publius Clodius

• getrouwd met Q. Metellus Celer ( na preatorschap 63 v.Chr. → Gallia Cisalpina besturen)

• tijdens man weg en toen terug → veel gepraat immoreel gedrag clodia (toen dood gerucht vergiftigd)

• daarna kort verhouding M. Caelius Rufus (bekende redenaar) → beschuldigen vergiftiging maar vrijgesproken

• niet zeker of Lesbia (aangeduid met puella en Clodia 10 + Catullus - volgens sommigen L. fictief)

catullus knap complexiteit liefde onder woorden brengen & 1e in Eur. Lit. samenhangende verzameling gedichten obsessie 1 vrouw

ook 8 gedichten Juventus (ook niet zeker of echt)

tot. 116 gedichten

Biografische gegevens

alleen weinig dingen uit eigen gedichten te weten

• 57 jaar naar klein-azië (Turkije) lid cohors C. Memmius (bestuurder Bithynië) (verrijking niet gelukt)

  • graf broer buurt Troje bezoeken

  • thuiskomst villa Sirmio (gardameer) gedicht

H4.5a: inleiding bij Petronius

Petronius

schrijver Satyricon hoogstwaarschijnlijk Gaius Petronius Arbiter

vertrouweling Nero → bekend uit Annales van Tacitus (beschrijving Nero’s leven)

Petronius arbiter elegantiae → minister van genot (Nero amuseren) → erudiete en luxueuze levensstijl

beschuldigd omgang samenzweerder tegen Nero → forced suicide - epicureïsche manier & dood natuurlijk laten lijken

ipv in testament vleierijen - schanddaden keizer opschrijven → opsturen

Inhoud Satyricon

fragmentarische overlevering roman - setting Zuid-Italië

1e groep fragmenten → amoureuze verwikkelingen verteller Encolpius en vriend Ascyltos om jonge Giton )--> uitgenodigd rijke vrijgelatene Trimalchio

na diner dichter Eumolpus ontmoeten (ook op giton) en vertelt ondeugende Efebe van pergamum

Ascyltos uitgeschakeld → rest zeereis → vechtpartij → opgelost → Eumolpus vertelt oa weduwe van Ephese

schipbreuk overleven → Croton, ZItalië → Encolpius verleid door Circe - Priapus moment suprême in de steek laten → door priesteres Priapus onder handen genomen

Roman

satyricon in traditie hellenistische roman

• lange verzonnen verhalen met stereotypen

  • liefdesverhalen jongen meisje gescheiden

  • na avonturen herenigd (reizen, schipbreuk, schijndood, proces)

  • geïdealiseerde werkelijkheid (hoge afkomst en hoogstaand karakter)

satyricon belevenissen wel zo maar niet

• liefdespaar jongen meisje - 3 mannen

• niet hoogstaand - eerder ontrouw en onkuis

• geen hereniging liefdespaar

Titel

Satyricon → (verhalen uit) het land van de saters (s opgewonden volgelingen Bacchus)

→ roman gaat over wellustelingen profiteurs en lichte vrouwen - onderkant maatschappij (bedrog, geweld, seks centraal)

doet denken aan menippeïsche satire (afwisseling proza en poëzie en moralistische doeleinden) 1e wel 2e niet

LAATSTE STUKJE BLZ 128 LEZEN

H4.5a: inleiding bij Horatius

Leven

Quintus Horatius Flaccus

• geboren Venusia - vader vrijgelaten slaaf

• thuis niet breed - vader alles aan doen talenten ontwikkelen → naar Rome verhuizen

• 20 jaar → naar Athene - filosofie studeren - contact filosofie Epicurus, Stoa (terug in gedichten)

- horen moord Caesar → aansluiten Brutus → officier zijn leger

na nederlaag bij philippi (42) → terug naar Rome → erfgoed vader in beslag genomen

→ als scriba bij quaesitor zijn geld verdienen

raakte bevriend met Vergilius → kwam in contact met Meacenas (vriend gunsteling augustus, rijke beschermer kunsten en wetenschappen) → introduceerde Hor. aan Aug.→ vriendschap

aanbod secretaris afwijzen - onafhankelijkheid bewaren

dichtkunst in dienst verwezenlijken idealen rust en vrede

33 → van Maecenas landgoed met personeel cadeau - vivo et regno - zorgen weg

Werk

1. 2 boeken satiren / sermones - fouten en dwaasheden Rom. samenleving met spot aan de kaak stellen

2. epoden / Iambi - navolging Archilochus - uitlaatklep eigen gevoelens onbehagen en rancune

3. 4 boeken oden / carmina - korte lyrische gedichten over allerlei onderwerpen - navolging Gr. lyrici (Alcaeus, Sappho)

• liefdesgedichten, wijn- en tafelliederen, vaderlands- en oorlogsgedichten, lentegedichten, hymnen en moraliserende verzen

4. 2 boeken epistulae - satire maar niet zo scherp

• laatste brief De arte poetica - lang gedicht grondregels dichtkunst beschreven