Pierwsza wolna elekcja

Pierwsze bezkrólewie

1572 - śmierć Zygiego Augusta

• rywalizacja między magnaterią a średnią szlachtą

KANDYDACI NA INTERREXA

• interrex - zastępca króla

• Jan Firlej - marszałek wielki koronny

  • otacza go magnateria

  • ogłosi interrexa

• Jakub Uchański - prymas

  • zbiera katolików

  • zostaje interrexem wg decyzji na zjeździe w Kaskach

• Mikołaj Sienicki i Jan Zamoyski

  • skupiali wokół siebie egzekucjonistów

w tym czasie konfederacje kapturowe - lokalne zjazdy szlachty; było bezpiecznie

• SEJM KONWOKACYJNY

  • bez króla

  • 2 stany sejmujące

Pierwszy sejm konwokacyjny - 1573

• w Warszawie

• zasady i miejsce wyboru króla

• rozwiązanie sporu między Firlejem a Uchańskim

• wybrano Warszawę over Lublin bo tam było więcej biednej szlachty

• elekcja viritim - każdy szlachcic może głosować

  • pomysł Jana Zamoyskiego

• królem może zostać każdy

  • tylko nie Polak xd

  • RON zróżnicowana etnicznie

Pierwsi kandydaci

ERNEST HABSBURG - cesarstwo

HENRYK WALEZY - Francja

IWAN IV GROŹNY - Moskwa

JAN WAZA - Szwecja

STEFAN BATORY* - Księstwo Siedmiogrodu

pacta conventa - indywidualne warunki wyboru kandydata

• np. Henio zgodził się na ślub z Anną Jagiellonką (do którego nie doszło) - “Si non iurabis, non regnabis”

Artykuły henrykowskie - 1573

• coś a la konstytucja

• postanowienia:

  • przywileje obowiązują

  • sejm walny raz na 2 lata na max. 6 tygodni

  • jak trzeba to sejm nadzwyczajny

  • rada senatorów

  • tron elekcyjny

  • wojna i polityka podlega sejmowi

  • gwarancja wolności sumienia i wyznania

  • możliwość detronizacji

• SEJMY NADZWYCZAJNE

  • konwokacyjny

  • elekcyjny

  • koronacyjny

  • rokoszowy

Panowanie Henia Walezego

1573 - 1574

• artykuły henrykowskie

• pacta conventa

  • ślub

  • pokój z Francją

  • flota morska

  • 100 studentów polskich

• nagle pusty tron francuski

  • Walezy prawowitym następcą

  • ucieka do Francji po cichu bo mu nie pozwolono wyjechać

  • ale nie zrzekł się korony

• 1575 - detronizacja Walezego

• kolejna elekcja xd