scheikunde 6.2

Samenvatting Voedingsstoffen

Voedingsstoffen zijn stoffen in je voeding die je lichaam nodig heeft voor energie, opbouw en bescherming. Er zijn verschillende soorten voedingsstoffen, elk met hun eigen functie.

1. Koolhydraten: Wat zijn ze en wat is hun functie?

Koolhydraten bestaan uit de elementen koolstof, waterstof en zuurstof. Bekende koolhydraten zijn glucose (C₆H₁₂O₆) en sacharose (C₁₂H₂₂O₁₁). Ze worden ook wel suikers of sachariden genoemd. Glucose wordt direct door het lichaam opgenomen en gebruikt als brandstof voor je cellen. De verbranding van glucose levert energie op die je nodig hebt om te bewegen en je lichaam op temperatuur te houden.

2. Vetten en oliën: Wat zijn ze en wat is hun functie?

Vetten zijn opgebouwd uit glycerol en vetzuren. Ze kunnen verzadigd of onverzadigd zijn:

* Verzadigde vetten komen vooral uit dierlijke producten en zijn vaak ongezonder.

* Onverzadigde vetten zitten vooral in plantaardige oliën en zijn gezonder.

Vetten leveren veel energie en dienen ook als brandstof. Daarnaast beschermen ze organen, helpen ze bij de opname van vetoplosbare vitamines en vormen ze een isolatielaag onder de huid.

3. Eiwitten: Wat zijn ze en wat is hun functie?

Eiwitten (proteïnen) zijn opgebouwd uit aminozuren. Ze zijn vooral belangrijk als bouwstof voor het lichaam: voor de opbouw van cellen, spieren, enzymen en hormonen. Als het lichaam onvoldoende koolhydraten en vetten krijgt, kunnen eiwitten ook als brandstof worden gebruikt.

4. Vezels, vitamines en mineralen: Wat is hun functie?

* Vezels zijn onverteerbare stoffen uit plantaardige voeding. Ze zorgen voor een goede darmwerking en bevorderen de stoelgang.

* Vitamines zijn nodig in kleine hoeveelheden voor een goede werking van het lichaam. Bijvoorbeeld:

* Vitamine C voor je weerstand,

* Vitamine D voor botopbouw.

* Mineralen zijn anorganische stoffen zoals calcium (voor sterke botten) en ijzer (voor zuurstoftransport in het bloed). Ze spelen een rol in veel lichaamsprocessen.

5. Wat geeft de energiewaarde van voedsel aan?

De energiewaarde geeft aan hoeveel energie een voedingsmiddel levert. Deze energie wordt gemeten in kilojoules (kJ) of kilocalorieën (kcal). Op etiketten van voedingsmiddelen zie je vaak hoeveel energie, vet, koolhydraten en eiwitten erin zitten. Dit helpt bij het kiezen van een gebalanceerd dieet.

---

Extra: Superfoods

Superfoods bevatten veel vitamines, mineralen en antioxidanten. Ze zouden extra goed zijn voor je gezondheid, maar wetenschappelijk bewijs hiervoor is vaak beperkt. Een gevarieerd dieet met veel groenten en fruit is voldoende en vaak gezonder dan te veel focussen op "superfoods".

---