KPWKP Lesson 5-6
Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino
Kakayahang Lingguwistiko o Gramatikal
· Natututo nang maayos ang isang tao
· Nauunawaan at nagagamit nito ang wika nang tama
Kakayahang Pangkomunikatibo
· Nagagamit nang wasto at tamang sitwasyon
· Maayos ang komunikasyon.
· Naihahatid ang tamang mensahe
· Magkaunawaan ang dalawang taong nag-usap
Dell Hathaway Hymes
· Hindi lang dapat magkaroon nang kakayahang lingguwistiko o gramatikal
· Nararapat ding malaman ang paraan ng paggamit ng wika
· Naisasagawa ito ayun sa kaniyang layunin
Higgs & Clifford, 1992
· Pantay na isaalang-alang ang pagtalakay sa mensahe na laman sa tekso at sa porma o kayarian nito
Dr. Fe Otanes, 2002
· Nakapokus ang paglinang sa wika sa kapakinabangang idudulot nito sa mag aaral
· Makipamuhay sa kanilang kapwa
· Upang sila ay makapaghanapbuhay
· Mapahalagahan ang kagandahan ng buhay
· Pangunahing mithiin sa pagtuturo ng wika ay makabuo ng isang pamayanang marunong, mapanuri, kritikal, at kapaki-pakinabang
Canale at Swain
· Kakayahang Gramatikal- Pagunawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya, morpolohiya sintaks semantika at gayundin ang mga tuntuning pang-ortograpiya
· Magamit ang kaalaman at kasanayan sap ag-unawa a pagpapahayag sa literal na kahulugan ng mga salita
Mungkahing Komponent ng Kakayahang Lingguwistiko o Kakayahang Gramatikal (Celce-Murcio, Dornyei, at Thurell, 1995)
· Sintaks- Pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan
· Moorpolohiya- Mahalagang bahagi na salita tulad ng iba’t ibang bahagi ng pananalita
· Leksiyon ( Mga salita o bokabularyo
· Ponolohiya (Palatunugan)
· Ortograpiya (Palabaybayan)
Kakayahang Lingguwistiko
· Kakayahan ng isang tao na gumawa o bumuo nang isang pangungusap na maayos at makabuluhan.
Kakayahang Komunikatibo
· Angkop na paggamit ng mga pangungusap batay sa hinihingi ng isang interaksyong sosyal.
Kakayahang Sosyolingguwistiko
· “Para sa epektibong komunikasyon nararapat iangkop ang wika sa sitwasyon.”
Mga dapat Isaalang-alang sa Epektibong Komunikasyon
· Kakayahang Sosyolingguwistiko- kakayahang gamitin ang wika nang may naangkop na panlipunang pagpapakahulugan para sa isang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon
S.P.E.A.K.I.N.G (Dell Hymes, 1974)
Mga mahahalagang Salik ng lingguwistikong interakson mayroong walo (8).
Setting
· Lugar o Pook
· Tumutukoy sa pakikipag-usap nang maayos sa lugar at sitwasyon
Participant
· Taong nakikipagtalastasan
· Kinakausap ( Sino-Sino ang mga kalahok sa sitwasyon?)
Ends
· Layunin o pakay ng paguusap
Act Sequence
· Daloy o takbo ng usapan
· Nararapat lamang na maging sensitibo sa takbo nang usapan.
· Mainit na usapan -> mapayapang pagtatapos
Keys
· Tono ng pakikipag-usap
· Pormal o di pormal
Instrumentalities
· Tsanel o Midyum
· Personal ba o messenger
Norms
· Paksa ng usapan
· Alamin kung saan tungkol ang usapan
· May mga sensitibong bagay na limitado lamang sa ating kaalaman
· Ganitong sitwasyon dapat ay suriin muna kung ang sasabihin natin ay tam aba o mali
· Paksang eklusibo ( Usapang matanda, pambabae, panlalaki)
Genre
· Nagsalaysalay, nakikipagtalo ba o nangangatwiran
· Iangkop ang uri ng diskursong gagamitin sa pakikipagtalastasan
· Minsan ay miskomunikasyon sa genre ay hindi nagkakaunawaan ang magkausap
Kakayahang Sosyolingguwistiko
· Ang Competence na kung saan may batayan at kaalaman ang isang tao sa wika at performance bilang wastong paggamit nito (Savignon, 1972)
· Pagsasaalang-alang ng isang tao sa ugnayan niya sa mga kausap, impormasyong pinag-uusapan at ang lugar ng pinaguusapan
· Isinasaalang-alang dito ang konteksyong soyal ng isang wika.
· Panlipunang pagpapakahulugan para sa isang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon
· Ang participant setting at norms ang dapat bigyan ng konsiderasyon ng isang tao may kakayahang sosyalingguwsitiko
· Ayon kay Fantini (2004) mga salikpanlipunang dapat isaalang-alang sa paggamit ng wika, ito ay ang ugnayan ng naguusap paksa lugar at iba pa
· Angkop na wika para sa hinihinging pagkakataon
· Maaring magkamili sa pagpili ng salitang paggamit na maaraing magbigay ng impresyon sa iyong kausap na siyay walang aglanag mayabang at naiiba
Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino
Kakayahang Lingguwistiko o Gramatikal
· Natututo nang maayos ang isang tao
· Nauunawaan at nagagamit nito ang wika nang tama
Kakayahang Pangkomunikatibo
· Nagagamit nang wasto at tamang sitwasyon
· Maayos ang komunikasyon.
· Naihahatid ang tamang mensahe
· Magkaunawaan ang dalawang taong nag-usap
Dell Hathaway Hymes
· Hindi lang dapat magkaroon nang kakayahang lingguwistiko o gramatikal
· Nararapat ding malaman ang paraan ng paggamit ng wika
· Naisasagawa ito ayun sa kaniyang layunin
Higgs & Clifford, 1992
· Pantay na isaalang-alang ang pagtalakay sa mensahe na laman sa tekso at sa porma o kayarian nito
Dr. Fe Otanes, 2002
· Nakapokus ang paglinang sa wika sa kapakinabangang idudulot nito sa mag aaral
· Makipamuhay sa kanilang kapwa
· Upang sila ay makapaghanapbuhay
· Mapahalagahan ang kagandahan ng buhay
· Pangunahing mithiin sa pagtuturo ng wika ay makabuo ng isang pamayanang marunong, mapanuri, kritikal, at kapaki-pakinabang
Canale at Swain
· Kakayahang Gramatikal- Pagunawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya, morpolohiya sintaks semantika at gayundin ang mga tuntuning pang-ortograpiya
· Magamit ang kaalaman at kasanayan sap ag-unawa a pagpapahayag sa literal na kahulugan ng mga salita
Mungkahing Komponent ng Kakayahang Lingguwistiko o Kakayahang Gramatikal (Celce-Murcio, Dornyei, at Thurell, 1995)
· Sintaks- Pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan
· Moorpolohiya- Mahalagang bahagi na salita tulad ng iba’t ibang bahagi ng pananalita
· Leksiyon ( Mga salita o bokabularyo
· Ponolohiya (Palatunugan)
· Ortograpiya (Palabaybayan)
Kakayahang Lingguwistiko
· Kakayahan ng isang tao na gumawa o bumuo nang isang pangungusap na maayos at makabuluhan.
Kakayahang Komunikatibo
· Angkop na paggamit ng mga pangungusap batay sa hinihingi ng isang interaksyong sosyal.
Kakayahang Sosyolingguwistiko
· “Para sa epektibong komunikasyon nararapat iangkop ang wika sa sitwasyon.”
Mga dapat Isaalang-alang sa Epektibong Komunikasyon
· Kakayahang Sosyolingguwistiko- kakayahang gamitin ang wika nang may naangkop na panlipunang pagpapakahulugan para sa isang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon
S.P.E.A.K.I.N.G (Dell Hymes, 1974)
Mga mahahalagang Salik ng lingguwistikong interakson mayroong walo (8).
Setting
· Lugar o Pook
· Tumutukoy sa pakikipag-usap nang maayos sa lugar at sitwasyon
Participant
· Taong nakikipagtalastasan
· Kinakausap ( Sino-Sino ang mga kalahok sa sitwasyon?)
Ends
· Layunin o pakay ng paguusap
Act Sequence
· Daloy o takbo ng usapan
· Nararapat lamang na maging sensitibo sa takbo nang usapan.
· Mainit na usapan -> mapayapang pagtatapos
Keys
· Tono ng pakikipag-usap
· Pormal o di pormal
Instrumentalities
· Tsanel o Midyum
· Personal ba o messenger
Norms
· Paksa ng usapan
· Alamin kung saan tungkol ang usapan
· May mga sensitibong bagay na limitado lamang sa ating kaalaman
· Ganitong sitwasyon dapat ay suriin muna kung ang sasabihin natin ay tam aba o mali
· Paksang eklusibo ( Usapang matanda, pambabae, panlalaki)
Genre
· Nagsalaysalay, nakikipagtalo ba o nangangatwiran
· Iangkop ang uri ng diskursong gagamitin sa pakikipagtalastasan
· Minsan ay miskomunikasyon sa genre ay hindi nagkakaunawaan ang magkausap
Kakayahang Sosyolingguwistiko
· Ang Competence na kung saan may batayan at kaalaman ang isang tao sa wika at performance bilang wastong paggamit nito (Savignon, 1972)
· Pagsasaalang-alang ng isang tao sa ugnayan niya sa mga kausap, impormasyong pinag-uusapan at ang lugar ng pinaguusapan
· Isinasaalang-alang dito ang konteksyong soyal ng isang wika.
· Panlipunang pagpapakahulugan para sa isang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon
· Ang participant setting at norms ang dapat bigyan ng konsiderasyon ng isang tao may kakayahang sosyalingguwsitiko
· Ayon kay Fantini (2004) mga salikpanlipunang dapat isaalang-alang sa paggamit ng wika, ito ay ang ugnayan ng naguusap paksa lugar at iba pa
· Angkop na wika para sa hinihinging pagkakataon
· Maaring magkamili sa pagpili ng salitang paggamit na maaraing magbigay ng impresyon sa iyong kausap na siyay walang aglanag mayabang at naiiba