Chum Caitlín Maude an dán seo.
Rugadh í i Ros Muc i 1941.
Bhain sí céim amach sa Gaeilge.
Foilsíodh ‘Dánta’ i 1984.
Úsáideann an file pearsantú sa dán. Tá sí ag caint linn trí mhéann an ainmhí.
Is meafar é an cur síos ar an ainmhí (nuair a bhí sé saor agus nuair atá sé i ngéibheann) do shaol an fhile.
Ba shaol iontach ag an bhfile mar aisteoir agus amhránaí freisin.
Is tagairt í an líne ‘crainnte na coille’ do na sluaite nuair a bhí sí ar stáitse.
Ach nuair a d’eirigh sí tinn le hailse, mhothaigh sí ar nós ainmhí i ngéibheann.
Is tagairt í an líne ‘crann aonraic’ don athrú mór, brónach seo.
Ní raibh sluaite móra os a comhair, níl aon dochtúir nó altra ann anois.
I véarsa a haon, faightear íomha soiléir don ainmhí.
Déanann an file cur síos ar an gcinéal saoil a bhí ag an ainmhí.
Bhí an t’ainmhí sna teochrasa in áit dhuchás.
B’ainmhí saor álainn cumhachtach, néamhspleach agus bródúil é.
Bhí saol iontach agus sona ag ain ainmhí.
Tá codarsnacht ollmhór le feiceáil i vearse a dó nuair a chuirtear an t-ainmhí in áit mí-oiriúnach dó.
I véarsa a dó, faightear íomha iomlán difriúl don ainmhí.
Déanann an file cur síos ar an gcinéal saoil atá ag an ainmhí.
Níl an t-ainmhí ina áit dhucháis, tá sé i ngéibheann.
Is ainmhí éadochasach, uaigneach, ainmhí atá in ísle brí. Tá leadrán air mar gheall ar an easpa saoirse atá aige.
Feictear an chodarsnacht idir ‘crainnte na coille’ i véarsa a haon agus an ‘crann aonraic’ i véarsa a dó. Léiríonn sé an difríocht mhór agus brónach idir an dá chinéal saoil a bhí agus atá ag an ainmhí sa dán seo.