Celmembraan, Diffusie, Osmose en Transport

Hoofdonderwerpen

1. Bouw van de Celmembraan

   • Bestaat uit een dubbele fosfolipidenlaag (vetrijk).

   • Fosfolipiden:

     • Vetachtige stoffen

     • Hydrofiele (wateraantrekkende) kop

     • Hydrofobe (waterafstotende) staart

     • Hydrofobe staarten vormen een vetlaag die water tegenhoudt

   • Flexibiliteit van de celmembraan

   • Cholesterol stabiliseert het membraan

   • Suikers en vetten functioneren als signaalmoleculen (glycoproteïnen en glycolipiden).

2. Eiwitten in de Celmembraan

   • Receptoreiwitten (glycoproteïnen): vangen signalen uit de omgeving.

   • Kanaaleiwitten: belangrijk voor transport van stoffen.

   • Suikers (polysachariden) essentieel voor celherkenning.

3. Diffusie

   • Definitie: Verspreiding van een stof in lucht of vloeistof.

   • Voorbeelden:

     • Thee in heet water, geurverspreiding

   • Concentratieverschillen zorgen voor beweging van stoffen.

4. Osmose

   • Definitie: Diffusie van water naar lagere concentratie waterdeeltjes.

   • Voorbeelden: Vochtopname bloed, vochtafvoer via urine.

   • Osmose noodzakelijk voor planten, vacuolen nemen water op.

5. Begrippen bij Osmose

   • Osmostische waarde: hogere waarde = meer opgeloste stoffen.

   • Isotoon: geen nettoverplaatsing water.

   • Hypertone: cel verliest water.

   • Hypotone: cel neemt water op, mogelijk "ontploffen".

6. Actief Transport

   • Energie nodig om stoffen tegen concentratiegradient in te verplaatsen.

   • Eiwitpoorten gebruiken ATP voor transport.

7. Endocytose en Exocytose

   • Niet door eiwitpoorten of diffusie.

   • Endocytose: stoffen de cel binnen

   • Exocytose:

Bouw van de Celmembraan

• Bestaat uit een dubbele fosfolipidenlaag (vetrijk) die de cel beschermt en een scheiding creëert tussen de interne en externe omgeving van de cel.

Fosfolipiden:

• Vetachtige stoffen

• Hydrofiele (wateraantrekkende) kop

• Hydrofobe (waterafstotende) staarten

• Hydrofobe staarten vormen een vetlaag die water tegenhoudt, wat de cel beschermt tegen ongewenste stoffen.

• Flexibiliteit van de celmembraan wordt beïnvloed door cholesterol, dat stabiliteit biedt.

• Suikers (glycoproteïnen en glycolipiden) functioneren als signaalmoleculen.

Eiwitten in de Celmembraan

• Receptoreiwitten (glycoproteïnen): vangen signalen uit de omgeving.

• Kanaaleiwitten: essentieel voor transport van stoffen in en uit de cel.

• Suikers (polysachariden) zijn belangrijk voor celherkenning.

Diffusie

• Definitie: Verspreiding van een stof in lucht of vloeistof, aangedreven door concentratieverschillen.

• Voorbeelden: Thee in heet water, geurverspreiding.

Osmose

• Definitie: Diffusie van water naar lagere concentratie waterdeeltjes.

• Voorbeelden: Vochtopname door bloed, vochtafvoer via urine.

• Belangrijk voor planten; vacuolen nemen water op.

Begrippen bij Osmose

• Osmostische waarde: hogere waarde = meer opgeloste stoffen.

• Isotoon: geen nettoverplaatsing van water.

• Hypertone: cel verliest water.

• Hypotone: cel neemt water op, mogelijke zwelling.

Actief Transport

• Vereist energie om stoffen tegen concentratiegradient in te verplaatsen.

• Eiwitpoorten gebruiken ATP voor transport.

Endocytose en Exocytose

• Niet door eiwitpoorten of diffusie.

• Endocytose: stoffen de cel binnen.

• Exocytose: stoffen verlaten