• Wat is innovatie?

• Innoveren is het introduceren van ‘nuttige’ vernieuwingen

• Nut = waardecreatie ->  zowel voor klant als bedrijf

• Waarde ≠ niet enkel over winst en omzet, maar ook over efficiënte processen, gebruiksgemak, snelheid,...

Een uitvinding is (nog) geen innovatie!

Een creatief proces is niet altijd even nuttig

Een uitvinding kan creatief en nuttig zijn, maar is niet noodzakelijk nuttig

Een innovatie is wel altijd nuttig

-> Innovatie omvat de exploitatie van nieuwe ideeën die succesvolle producten, diensten, processen of winstgevende business modellen kunnen voortbrengen

vb: Starbucks is innovatie

• Traditionele innovatieruimte

Je kunt innoveren:

• Product (of dienst-) innovatie

  • je biedt nieuwe goederen, diensten of producten aan

  • dit kan zowel het kernproduct zijn als aanvullende elementen

  • vb: Cowboy urban bike

  • klant kan geen verschil zien? -> kan je niet spreken van een succesvolle innovatie (zoals de BluRay vs de DVD)

  • Hoe komen tot product- of diensteninnovatie??

    • product goedkoper maken (bv. bij gsm’s)

    • product beter maken (bv. tv’s met gebogen schermen, suikervrije cola, wasmiddel dat nog beter wast met minder verbruik,..)

    • radicaal nieuw product maken dat totaal aan nieuwe behoeftes voldoet (bv. Airbnb, Uber, contactlenzen)

• Concept- vs. technologische productinnovatie

  • Een concept innovatie bedoelen we dat je bestaande technologieën gebruikt om een probleem slimmer op te lossen
    we noemen dit een concept innovatie omdat het uiteindelijk gaat om het bedenken van betere concepten om bestaande problemen op te lossen

    • bv. Too Good To Go

  • Een technologische innovatie daarentegen betekent het creëren van een technologie die nog nooit eerder door iemand anders is gemaakt

    • bv. Drones

  • Sommige start-ups doen beide, dus de lijn is vaak vervaagd

• Mark(e)t(ing)innovatie

  • bij een marketing innovatie bied je als organisatie je bestaande producten aanbieden aan nieuwe klantengroepen

  • Denk aan:

    • nieuwe doelgroepen: bv. elektrische fiets

    • segmentatie: je ontwikkelt productvarianten per soort klant: bv. Ladies at the Movies

    • vergelijkbare doelgroepen in ander gebied: bv. Amazon België

• Procesinnovatie

  • als je je proces innoveert, verbeter je de manier waarop een organisatie producten voortbrengt en aan de doelgroep aanbiedt

  • Dit kan door:

    • hetzelfde product tegen lagere productiekosten

    • producten maken die kwalitatief beter zijn

    • processen organiseren zodat ze sneller kunnen reageren op verandering van de vraag

  • Denk aan:

    • levering online bestelling via drones

    • automatiseren van aanvraag voor een lening

    • customer service via chatfunctie Whatsapp

-> Kinder Surprise is resultaat hiervan

-> Reverse Engineering (waarbij je iets uit elkaar haalt om te begrijpen hoe het in 

elkaar zit)

• Bedrijfsmodel (of organisatorische) innovatie

  • hierbij ga je vaak proces, product én markt tegelijk innoveren

    • denk aan Spotify, Uber, Airbnb, Bol.com

  • Manieren om je bedrijfsmodel te innoveren:

    • Personalisatie of maatwerk tegen lagere prijs: 3D-printing

    • Gesloten kringloop/circulaire economie: koffiegruis voor paddenstoelenkweek

    • Delen van bezittingen: Airbnb

    • Prijs gebaseerd op verbruik: Cambio autodelen

    • Samenwerking met partners: Bol.com = verkoopsplatform

    • Flexibele organisatie: Uber die prijs aanpast aan het tijdstip van bestelling

-> meer winst, meer omzet

-> Sputnik (makers WTFock) willen online-makers en traditionele tv-markt samenvoegen

De meest succesvolle innovaties combineren innovatie types!

• Waarom moet je innoveren?

• Sommige dingen van vroeger werken niet meer

• Als bedrijven niet innoveren, missen ze de markt aan de concurrenten
  
  

• Enige constante is verandering (!!) zowel qua aanbod, klanten, technologie, behoeftes,...

• Zonder innovatie krijg je geen nieuwe industrieën (denk aan Nintendo en de game-industrie)

• Het verandertempo is de afgelopen jaren enorm toegenomen (in tegenstelling tot de levensduurte van sommige producten (zoals je gsm))
  -> opportuniteit voor meer verkoop

• Het overlevingsvermogen van je bedrijf hangt af van tempo waarmee je vernieuwt

• Globalisering creëert zowel een kans als een noodzaak om te innoveren

Sommige grote bedrijven zijn heel recent

• Google: 1998

• Bol: 1999

• Tesla: 2003

• Spotify: 2006

• Zalando: 2008

• Hellofresh: 2011

Nokia: ooit marktleider qua gsm-hardware, nu grote speler in netwerkinfrastructuur

• Waarom innovaties falen bij bedrijven:

• ‘Innoveren is niet nodig’: succes vaak grootste barrière voor verandering
  Toch moet soms investeren in innovaties die een eind maken aan je huidige werkzaamheden, zoals Delhaize nu doet met thuislevering of automerken met autodelen

• Angst voor verandering: innovatie is ook creatieve destructie
  Denk aan de filmindustrie die Netflix vreesde, en nu rechtstreeks films voor het platform maakt

• Geen risico’s durven nemen: er zijn soms duizenden ideeën nodig om een commercieel succes te produceren!

• Geregeerd door de waan van de dag: hoeveel middelen wil en kan je vrijmaken om morgen succesvol te zijn?

• Waarom innovaties falen bij de consument:

• Loss aversion: we denken graag in winst en verlies, of voordelen opwegen tegen nadelen
  Weddenschap 50% kans om te verliezen en 50% kans om te verliezen, nee
  €1 voor kraslot met kans om 1 miljoen te winnen, ja

-> situatie voordelig = 2 of 3 keer groter dan nadeel

• Endowment effect: we waarderen als consumenten de producten en diensten die we al bezitten meer dan de producten die we niet bezitten
  Waarderen bezit veel meer dan nog niet-bezitten, omdat deze onzeker zijn

• Status quo bias: vaak willen nieuwe product niet eens en klampen liever vast aan de huidige situatie

• Innoveren = toekomstdenken

-> hierbij breng je systematisch in kaart wat in de toekomst zou kunnen gebeuren of nodig is. Deze inzichten gebruik je vervolgens voor je organisatie of bedrijf.

Doen door:

• inspelen op het heden: start vanuit het heden, inventariseer mogelijke ontwikkelingen en onderzoek de gevolgen hiervan (bv. auto productie)

• de toekomst zelf vorm geven: na het vaststellen van een gewenst toekomstbeeld bepaal je wat er nodig is om deze toekomst te realiseren en ontwikkel je een plan dat de brug vormt van het heden naar de gewenste toekomst

Toekomstdenken is NIET louter voorspellen zoals een dame met een glazen bol

• HOE in de toekomst denken?

1. Trendanalyse: het ontdekken van patronen in het verleden en die doortrekken naar de toekomst

2. Scenarioanalyse: het bepalen van de te verwachten gevolgen van diverse mogelijke toekomstige situaties

3. Literatuuranalyse: het in kaart brengen van de kennis over een onderwerp of het bepalen van de onderwerpen waarover veel wordt gepubliceerd

4. Patentanalyse: in kaart brengen van kennis, maar dan toegespitst op patenten of octrooien

5. Technologische roadmap: het identificeren van noodzakelijke technologieën om gewenste producten of diensten te kunnen aanbieden - soms wil je wel innoveren, maar is de technologie ervoor (nog) niet beschikbaar

Trendonderzoek & trendmapping

• Wat is een trend?

- Hype

• = een verschijnsel dat binnen korte tijd razend populair wordt door middel van veel media-aandacht (en daarna ook even snel weer verdwijnt)

• wordt altijd bewust in gang gezet of gevoed, door middel van …….

• is goed verdienbaar maar je moet wel op tijd zijn

• na 2-4 maanden is hype vergeten

vb. Speelgoed

vb. Events (Harry Potter forbidden forest experience)

- Rage/fad

• = een verschijnsel dat binnen korte tijd razend populair wordt ONDANKS de media-aandacht

• er komt nauwelijks tot geen reclame aan te pas, het ontstaat gewoon

• de belangstelling is van korte duur, maar wel enorm groot bij een grote groep mensen

• je doet eraan mee omdat je het leuk vindt of omdat je erbij wil horen

• rages ontstaan vaak onder invloed van groepsdruk/kuddegedrag, maar soms ook onbewust

vb. Mode

- Trend

• grote verschil zit in de duur: trends duren vaak minimaal 1 jaar

• trends laten sporen na in onze maatschappij: ze geven richting aan ons gedrag en veranderen langzaam onze normen en waarden

• trends zijn ontwikkelingen of evoluties in de tijd: ze geven een richting aan waarin iets zich beweegt (het gaat niet enkel om wat je doet of draagt)

• het onderscheid is niet eenvoudig: je kan immers pas met zekerheid zeggen of iets een hype of een trend is geweest als je terugkijkt

-> Trends gaan over meer dan alleen mode

-> Ze kunnen emotioneel zijn, intellectueel zijn, zelfs spiritueel

vb. Tinder: draait om constante verbinding en sociale bevrediging online (in de datingwereld) - deze trend duurt al langer dan de app bestaat

Trends zijn nooit alleen maar:

• een product

• locatiegebonden

• opgelegd of een verplichting

• persoonlijk

• een vorm, smaak of kleur

Trends hebben ook niks te maken met hipsters

Bootcut jeans zijn een rage, maar volgen de nostalgia-trend

• Soorten trends:

-> afhankelijk van:

• snelheid & duurtijd

• impact

• (samenhang)

• Megatrends

  • Maatschappelijke trends: ze veranderen een samenleving en zelfs de hele wereld

  • Gemiddelde duur: 10-20 jaar

  • Er groeit een generatie op voordat de gevolgen zichtbaar en voelbaar zijn

  • Ze hangen samen met elkaar en beïnvloeden elkaar (tegentrends!)

  • Voorbeelden:

    • Globalisation

    • Nostalgia <-> digitalisation

    • Mobility

    • Urbanisation

    • Social networking <-> social not-working

    • …

• Macro/mesotrends

  • Consumententrends

  • Gemiddelde duur: 5-10 jaar

  • Zijn het gevolg van een maatschappelijke trend

  • Veranderen consumenten: ze zorgen ervoor dat je je bewust wordt van een behoefte (die je daarvoor misschien nog niet had)

  • Voorbeelden:

    • Big data

    • AI

    • Autonoom rijden

    • Gamification

    • Plant Based

    • Germophobia

    • …

• Microtrends

  • Markttrends

  • Trends op productniveau

     dienstniveau

     marktniveau

• Komen plots en verdwijnen snel: succes en duur is moeilijk te voorspellen

• Voorbeelden:

  • maaltijdboxen

  • E-step

  • Eco Hotels

  • De pantytafel

  • …

Trends komen samen in een Trendpiramide

-> van mega -> naar macro -> naar micro

vb.

Megatrend: maatschappelijk - Globalisering

Macrotrend: consumententrend - Aziatisch eten

Microtrend: markttrend - Ramen

• Wanneer kan een hype een trend worden?

• Zijn de verwachtingen realistisch?

• Is er de afgelopen tijd een enorme toename in aandacht geweest?

• Zijn de voordelen van de technologie verondersteld of bewezen?

• Zijn alle relevante stakeholders even enthousiast over de trend?

Bij realistische verwachtingen, een geleidelijke toename in aandacht, bewezen voordelen en involvement van alle stakeholders is de kans aanzienlijk groter dat de hype een trend wordt

• Voorbeeld trends

• Authenticiteit

• Fashion

• Micro Trend: Pure Beauty / No Make-up

• Mesotrend: The need for real, Your body as a temple

• #Nofilter

• No more retouching

• New Normal (norm recalibration)

• Redefining normal (huidskleuren)

• Bewust consumeren

• Deel inkomst naar goede doelen

• Pant

• Anti-logo

Hoe worden trends ontdekt of verspreid?

• Wat is trendwatching?

• trendwatching is de expertise van observeren, verbanden ontdekken en patronen herkennen in een steeds sneller evoluerende samenleving

• trends spelen op alle niveaus van de samenleving en het vereist inzicht om de juiste trends aan de juiste doelgroep te koppelen in functie van de doelstellingen of organisatie van een merk

• een trendwatcher is iemand die in een vroeg stadium kan detecteren of een trend zich ontwikkelt
  ook door onderzoek naar trends uit het verleden en het heden om een uitspraak te maken over een mogelijk komende trend (toekomstscenario’s of futuring)
  Iemand die weet wat er speelt in de samenleving,ook wel futuroloog genoemd

• via kranten, nieuws en andere bronnen op de hoogte zijn van wat er speelt, werken vaak samen met de nieuwsbronnen
  rapporteren hun bevindingen en wanneer verkregen informatie geordend en geanalyseerd is, wordt er betekenis aan gegeven
  resulteert vaak in het trendrapport of trendboek: beschrijving van wat er in de samenleving speelt, de stemming in de samenleving

• Trendwatching is dus altijd een combinatie van desk research & field research!