dit-is-amsterdam-aantekeningen
Erfgoed, Identiteit en Beeldvorming
Geschiedenis en architectuur van Amsterdam
Grachtengordel: Ontworpen door Daniel Stadpaert rond 1662. Belangrijke gebieden:
Vlooienburg en Waterlooplein: centrum tabakshandel.
Stopera (gebouw van de stadsopera).
Identiteit:
Gelijkheid: Identiteit bewijzen en eigen karakter van mensen/groepen.
Erfgoed: Wat overblijft uit het verleden met historische of culturele waarde.
Materieel erfgoed: Gebouwen, monumenten, kunstwerken.
Immaterieel erfgoed: Talen, mythes, verhalen (bijv. Jiddisch).
Gebouwd Erfgoed
Zorg voor gebouwd erfgoed begon in de 19e eeuw.
Vroeg in de 19e eeuw werd de esthetische waarde van gebouwen belangrijker.
Oprichting van de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst in 1842 om erfgoed te documenteren.
Tegenwoordige tijd: meer dan restoratie, gebouwen krijgen geïdealiseerde vormen die ze nooit hadden.
Eind 19e eeuw: Overheid neemt zorg voor monumenten op, leidend tot de monumentenwet in 1961.
Tegenwoordig zijn er 9800 monumenten in Nederland.
Immaterieel Erfgoed
Verandert en kan verdwijnen.
Voorbeeld: evolutie van broodjescultuur naar snackbar cultuur (FEBO).
Traditionele culturele evenementen:
Pride: Cultuur van tolerantie.
Hartjesdag: Carnaval met crossdressing.
Keti Koti: Herdenking van de afschaffing van de slavernij.
Beeldvorming van Amsterdam
Beeldvorming vindt plaats door kunst en schone kunsten, met de grachtengordel als een zichtbaar symbool.
Joseph Alberdingk Thijm ziet de burgerarchitectuur van de 17e eeuw als karakteristiek voor Amsterdam.
Standaardisering van kavels resulteert in typische 17e-eeuwse huizen:
Kenmerken: trapgevel, baksteen, en interieurindeling.
18e eeuwse huizen: Grotere ramen en interieurs met specifieke functies:
Luxe interieurs en exotische materialen.
Zorg voor Gebouwd Erfgoed in Nederland
19e eeuw: Tegen afbraak van historische gebouwen en toenemende waardering voor erfgoed.
De Europese architectuur in verval ofwaardering als gevolg van omwentelingen.
Monumentenwet 1961: Bescherming van monumenten werd wettelijk geregeld.
Stedenbouw en Veranderlijkheid van Beeldvorming
Gebouwd erfgoed is dynamisch, niet onveranderlijk, met een voortdurende verandering op het terrein van onderhoud en restauratie.
Beeldvorming kan misleidend zijn of een keerzijde hebben; het is de interactie tussen feit en fictie.
Cultuuruitingen en Identiteit
Beeldvorming draagt bij aan de continue transformatie van de stad en haar identiteit.
Cultuuruitingen zoals performance tijdens evenementen (bijv. schilderkunst, feesten) zijn cruciaal voor de sociale cohesie en identiteit.
Conclusies
Erfgoed en identiteit zijn in voortdurende ontwikkeling; ze beïnvloeden elkaar en spelen een belangrijke rol in de sociale structuren van Amsterdam.
De grachtengordel blijft een essentieel aspect van de Amsterdamse identiteit, dienend als zowel cultureel erfgoed als een touristisch symbool.