Erfgoed, Identiteit en Beeldvorming

Geschiedenis en architectuur van Amsterdam

• Grachtengordel: Ontworpen door Daniel Stadpaert rond 1662. Belangrijke gebieden:

  • Vlooienburg en Waterlooplein: centrum tabakshandel.

  • Stopera (gebouw van de stadsopera).

• Identiteit:

  • Gelijkheid: Identiteit bewijzen en eigen karakter van mensen/groepen.

  • Erfgoed: Wat overblijft uit het verleden met historische of culturele waarde.

    • Materieel erfgoed: Gebouwen, monumenten, kunstwerken.

    • Immaterieel erfgoed: Talen, mythes, verhalen (bijv. Jiddisch).

Gebouwd Erfgoed

• Zorg voor gebouwd erfgoed begon in de 19e eeuw.

  • Vroeg in de 19e eeuw werd de esthetische waarde van gebouwen belangrijker.

  • Oprichting van de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst in 1842 om erfgoed te documenteren.

  • Tegenwoordige tijd: meer dan restoratie, gebouwen krijgen geïdealiseerde vormen die ze nooit hadden.

• Eind 19e eeuw: Overheid neemt zorg voor monumenten op, leidend tot de monumentenwet in 1961.

  • Tegenwoordig zijn er 9800 monumenten in Nederland.

Immaterieel Erfgoed

• Verandert en kan verdwijnen.

  • Voorbeeld: evolutie van broodjescultuur naar snackbar cultuur (FEBO).

• Traditionele culturele evenementen:

  • Pride: Cultuur van tolerantie.

  • Hartjesdag: Carnaval met crossdressing.

  • Keti Koti: Herdenking van de afschaffing van de slavernij.

Beeldvorming van Amsterdam

• Beeldvorming vindt plaats door kunst en schone kunsten, met de grachtengordel als een zichtbaar symbool.

  • Joseph Alberdingk Thijm ziet de burgerarchitectuur van de 17e eeuw als karakteristiek voor Amsterdam.

• Standaardisering van kavels resulteert in typische 17e-eeuwse huizen:

  • Kenmerken: trapgevel, baksteen, en interieurindeling.

• 18e eeuwse huizen: Grotere ramen en interieurs met specifieke functies:

  • Luxe interieurs en exotische materialen.

Zorg voor Gebouwd Erfgoed in Nederland

• 19e eeuw: Tegen afbraak van historische gebouwen en toenemende waardering voor erfgoed.

  • De Europese architectuur in verval ofwaardering als gevolg van omwentelingen.

• Monumentenwet 1961: Bescherming van monumenten werd wettelijk geregeld.

Stedenbouw en Veranderlijkheid van Beeldvorming

• Gebouwd erfgoed is dynamisch, niet onveranderlijk, met een voortdurende verandering op het terrein van onderhoud en restauratie.

• Beeldvorming kan misleidend zijn of een keerzijde hebben; het is de interactie tussen feit en fictie.

Cultuuruitingen en Identiteit

• Beeldvorming draagt bij aan de continue transformatie van de stad en haar identiteit.

• Cultuuruitingen zoals performance tijdens evenementen (bijv. schilderkunst, feesten) zijn cruciaal voor de sociale cohesie en identiteit.

Conclusies

• Erfgoed en identiteit zijn in voortdurende ontwikkeling; ze beïnvloeden elkaar en spelen een belangrijke rol in de sociale structuren van Amsterdam.

• De grachtengordel blijft een essentieel aspect van de Amsterdamse identiteit, dienend als zowel cultureel erfgoed als een touristisch symbool.