Hoogte
De bergen zijn uitdagend vanwege de inspanningen op grote hoogte, die verschillende acute effecten kunnen hebben.
De eerste succesvolle beklimming door Hillary en Tenzing vond plaats in 1953 met zuurstof, terwijl Messner en Habeler in 1978 de berg zonder zuurstof bereikten.
Death zone zijn de enige permanente bewoners de doden.
Extreme hoogte definieert gebieden boven 5500 m, waar kort verblijf of zelfs de dood mogelijk zijn.
Grote hoogte ligt tussen 3500-5500 m, waar een langer verblijf mogelijk is,
Hoogte wordt gedefinieerd als 1500-3500 m.
Op grote hoogte kan men moeilijker ademen vanwege de lagere luchtdruk, wat resulteert in een verminderde zuurstofvoorziening. De barometrische druk daalt, en dit verlaagt de partiële druk van zuurstof (PO2), wat betekent dat er minder zuurstof beschikbaar is voor de longen en dus voor de organen van het lichaam. Hierdoor is het zuurstoftransport via hemoglobine in rode bloedcellen minder efficiënt. (zuurstofsaturatie)
Met zuurstof = 100% zuurstof => PO2 stijgt en Hb blijft 100% gestatureerd
Zonder zuustof = zuurstof lucht is hetzelfde => PO2 daalt => Hypobare hypoxie => Hb saturatie daalt tot 60%
Directe aanpassingen omvatten hyperventilatie, waarbij men sneller en dieper ademhaalt, wat leidt tot een stijgende PO2 en dalende PCO2.
Hartfrequentie en hartminuutvolume stijgen, terwijl het slagvolume hetzelfde blijft.Progressieve aanpassingen verbeteren de longfunctie door betere longcapillarisatie, die na ongeveer een jaar zichtbaarheid vertoont. EPO (hormoon die O2 stimileert) stijgt, wat resulteert in meer RBC en een verhoging van het hematocriet (percentage RRB in bloed) 45 => 55 L/L.
Bij extreme hoogtes vereist simulatie van beklimmingen, zoals de Everest, in een hoogtekamer meer dan 30 dagen.
Aeroob vermogen (VO2max) wordt gedefinieerd als de maximale hoeveelheid zuurstof die per minuut kan worden opgenomen. Dit daalt met hoogte en leeftijd; voorbeelden zijn Messner met 48ml/min/kg, sedentair met 25ml/min/kg, en slechts 10 ml/min/kg op de top van de Everest.
De lagere anaerobe drempel als gevolg van de daling van zuurstoftoevoer bij toenemende hoogte maakt het moeilijker om inspanning boven de MLSS (Maximal Lactate Steady State) vol te houden (buffercapaciteit)
Hoogtetraining is belangrijk voor prestaties op hoogte en zeeniveau. Een training zal laten zien dat wereldrecords worden gebroken voor inspanning minder dan 1 minuut, terwijl prestaties ondermaats zijn na 1 minuut (MLSS).
Hoogteziekte (AMS) kan symptomen veroorzaken zoals hoofdpijn, misselijkheid, braken, en bewustzijnsverlies. Andere gevaren op hoge hoogte omvatten brandwonden, sneeuwblindheid, bevriezing, HAPE (High Altitude Pulmonary Edema), en HACE (High Altitude Cerebral Edema).
De bergen zijn uitdagend vanwege de inspanningen op grote hoogte, die verschillende acute effecten kunnen hebben.
De eerste succesvolle beklimming door Hillary en Tenzing vond plaats in 1953 met zuurstof, terwijl Messner en Habeler in 1978 de berg zonder zuurstof bereikten.
Death zone zijn de enige permanente bewoners de doden.
Extreme hoogte definieert gebieden boven 5500 m, waar kort verblijf of zelfs de dood mogelijk zijn.
Grote hoogte ligt tussen 3500-5500 m, waar een langer verblijf mogelijk is,
Hoogte wordt gedefinieerd als 1500-3500 m.
Op grote hoogte kan men moeilijker ademen vanwege de lagere luchtdruk, wat resulteert in een verminderde zuurstofvoorziening. De barometrische druk daalt, en dit verlaagt de partiële druk van zuurstof (PO2), wat betekent dat er minder zuurstof beschikbaar is voor de longen en dus voor de organen van het lichaam. Hierdoor is het zuurstoftransport via hemoglobine in rode bloedcellen minder efficiënt. (zuurstofsaturatie)
Met zuurstof = 100% zuurstof => PO2 stijgt en Hb blijft 100% gestatureerd
Zonder zuustof = zuurstof lucht is hetzelfde => PO2 daalt => Hypobare hypoxie => Hb saturatie daalt tot 60%
Directe aanpassingen omvatten hyperventilatie, waarbij men sneller en dieper ademhaalt, wat leidt tot een stijgende PO2 en dalende PCO2.
Hartfrequentie en hartminuutvolume stijgen, terwijl het slagvolume hetzelfde blijft.Progressieve aanpassingen verbeteren de longfunctie door betere longcapillarisatie, die na ongeveer een jaar zichtbaarheid vertoont. EPO (hormoon die O2 stimileert) stijgt, wat resulteert in meer RBC en een verhoging van het hematocriet (percentage RRB in bloed) 45 => 55 L/L.
Bij extreme hoogtes vereist simulatie van beklimmingen, zoals de Everest, in een hoogtekamer meer dan 30 dagen.
Aeroob vermogen (VO2max) wordt gedefinieerd als de maximale hoeveelheid zuurstof die per minuut kan worden opgenomen. Dit daalt met hoogte en leeftijd; voorbeelden zijn Messner met 48ml/min/kg, sedentair met 25ml/min/kg, en slechts 10 ml/min/kg op de top van de Everest.
De lagere anaerobe drempel als gevolg van de daling van zuurstoftoevoer bij toenemende hoogte maakt het moeilijker om inspanning boven de MLSS (Maximal Lactate Steady State) vol te houden (buffercapaciteit)
Hoogtetraining is belangrijk voor prestaties op hoogte en zeeniveau. Een training zal laten zien dat wereldrecords worden gebroken voor inspanning minder dan 1 minuut, terwijl prestaties ondermaats zijn na 1 minuut (MLSS).
Hoogteziekte (AMS) kan symptomen veroorzaken zoals hoofdpijn, misselijkheid, braken, en bewustzijnsverlies. Andere gevaren op hoge hoogte omvatten brandwonden, sneeuwblindheid, bevriezing, HAPE (High Altitude Pulmonary Edema), en HACE (High Altitude Cerebral Edema).