Batja Mesquita is een vooraanstaande psychologe die de theorie van universele emoties ter discussie stelt. Haar onderzoeken benadrukken hoe emoties diepgaand gevormd zijn door culturele contexten, wat impliceert dat ze niet uniform zijn over de hele wereld. Mesquita's werk daagt de traditionele opvattingen uit die emoties beschouwen als biologisch vastgelegd en uniform.
Emoties worden vaak als biologisch vaststaand gezien, met een specifieke en vaste reactie op externe prikkels. Mesquita is het daar niet mee eens; zij betoogt dat emoties voornamelijk relationele acties zijn die afhangen van culturele ervaringen en contexten, en dat ze niet alleen mentale toestanden zijn. Dit impliceert dat emoties ook functioneel zijn in sociale interacties, zoals het reguleren van verbindingen en situaties tussen individuen in verschillende culturele opstellingen.
Volgens Mesquita zijn emoties vergelijkbaar met andere culturele producten zoals kleding, taal, en voedsel; ze zijn geconditioneerd door sociale en culturele invloeden die de manier waarop we emoties ervaren en uiten vormgeven.
Mesquita legt uit dat het begrip 'emotie' niet een universele betekenis heeft. Afhankelijk van de culturele achtergrond kan het begrip verschillende connotaties en implicaties hebben. Emoties zoals angst, verdriet, en schaamte worden uniek ervaren en geïnterpreteerd binnen elke cultuur, wat tot verschillende emotionele uitingen en reacties leidt.
Hoewel boosheid een herkenbare emotie is in veel culturen, verschilt de betekenis ervan aanzienlijk. In sommige contexten wordt boosheid gezien als een teken van zelfassertie en kracht, terwijl het in andere culturen als destructief en ongepast wordt beschouwd. Mesquita benadrukt dat de opvoeding en de culturele achtergrond van een individu een cruciale rol spelen in hoe zij emotionele reacties, zoals boosheid, begrijpen en uiten. Dit begrip is essentieel voor interculturele communicatie.
Mesquita stelt dat emoties niet slechts individuele ervaringen zijn, maar sociale fenomenen die plaatsvinden binnen relaties. De reacties van anderen op onze emoties kunnen ook invloed hebben op de emotie die we ervaren. Dit wordt verder versterkt door de context waarin de emotie zich voordoet. Emoties worden dus beïnvloed door sociale dynamiek en culturele betekenis.
Er zijn aanzienlijke verschillen in hoe emoties worden geuit en ervaren tussen verschillende culturele groepen. Bijvoorbeeld, Nederlanders zijn over het algemeen meer gereserveerd in hun emotionele expressies, terwijl Amerikanen doorgaans expressiever zijn. Dit verschil heeft invloed op hoe emoties zoals schaamte en gêne worden waargenomen en benoemd. Mesquita pleit voor een heroverweging van de opvatting dat emoties universeel zijn, aangezien deze culturele variaties de betekenis van emoties vervormen.
Mesquita deelt haar persoonlijke ervaringen en hoe haar Joodse achtergrond en de geschiedenis van haar ouders haar begrip van emoties hebben gevormd. Zij legt uit dat haar immigratie-ervaring naar de Verenigde Staten haar een uniek perspectief heeft gegeven om de diversiteit in emotionele ervaringen te begrijpen. Deze achtergrond draagt bij aan haar onderzoeksbenadering over hoe emoties in verschillende culturele contexten worden gecontextualiseerd.
Mesquita introduceert het "ours"-model, dat emoties beschouwt als sociale en relationele ervaringen in plaats van als interne, persoonlijke ervaringen zoals voorgesteld in het "mine"-model. Dit innovatieve model biedt een nieuw perspectief, waarbij emoties worden gezien als iets dat gezamenlijk en sociaal tot stand komt, in plaats van als iets dat louter individueel gevoeld wordt. In culturen die het "ours"-model omarmen, wordt de nadruk gelegd op de interpersoonlijke relaties en de context waarin emoties worden ervaren.
Mesquita benadrukt de implicaties van haar bevindingen voor psychotherapie en stelt dat westerse psychotherapie vaak effectiever is voor hoogopgeleide westerlingen. Dit roept vragen op over de effectiviteit van deze benaderingen voor mensen met andere culturele achtergronden. Het gebrek aan aansluiting bij emotionele ervaringen van immigrantengemeenschappen en minderheidsgroepen kan leiden tot ineffectieve therapieën, wat een belangrijke overweging is voor therapeuten in multiculturele samenlevingen.
Er zijn duidelijke en significante verschillen in emotionele expressie en -perceptie tussen culturele groepen, die effecten hebben op sociale interacties en publieke percepties van emoties zoals berouw, schuld en acceptatie. Mesquita pleit voor meer begrip, geduld en sensitiviteit in interculturele communicatie en relaties, en roept op tot een bredere erkenning van deze emotionele diversiteit in een steeds mondialer wordende wereld.