Sem.V. Komunikacja asertywna w praktyce pielęgniarskiej

Korzyści z asertywności

• Równe Szanse osiągnięcia swoich celów

• Równe Szanse wypowiedzenia się

• Mniejsza prawdopodobieństwo manipulacji

• Radzenie sobie z poczuciem winy i krzywdy

• Umiejętność przyjmowania krytyki

• Wyrażanie swoich opinii

Asertywność, czyli co?

Asertywność to sztuka wyrażania własnych uczuć, myśli i życzeń oraz dbania o przestrzeganie należnych nam praw-bez naruszania praw innych osób.

Zachowanie asertywne pomaga uzyskać to, czego chcesz, ale nie kosztem innych ludzi, pomaga też bronić się przed manipulacjami.

Klasyfikacja postaw wg AT

• Ja jestem OK-Ty jesteś OK—→ASERTYWNOŚĆ

• Ja nie jestem OK-Ty jesteś OK—→ULEGŁOŚĆ

• Ja jestem OK-Ty nie jesteś OK—→AGRESJA

• Ja nie jestem OK-Ty nie jesteś OK—→MANIPULACJA

Kiedy jesteś ULEGŁY (pasywny) to:

• Zaprzeczasz samemu sobie, swoim odczuciom i swojej potrzebie wyrażania siebie

• Działaś pełen niepokoju, wewnętrznej niemożności zrobienia czegoś

• Czujesz się niespokojny, zraniony, przestraszony, skrzywdzony

• Pozwalasz innym dokonywać wyboru za siebie

• Nie jesteś zdolny zdefiniować (określić) i osiągać swojego celu

• Kiedy masz do czynienia z osobą, która zachowuje się ULEGLE (pasywnie) to:

• Czujesz złość, bo ta osoba obniża swoją wartość

• Czujesz się winny, jeśli ona staje się obiektem Twojej złości

• Często osiągasz cele jej kosztem

Kiedy zachowujesz się AGRESYWNIE to:

• Nie pozwalasz być kierowanym przez innych

• Podnosisz swoją wartość kosztem innych

• Wypowiadasz się w sposób obwiniający, oceniający, oskarżający, upokarzający i poniżający drugą osobę

• Dokonujesz wyboru za innych

• Osiągasz swoje cele kosztem innych

Kiedy masz do czynienia z kimś, kto zachowuje się AGRESYWNIE to:

• Czujesz się poniżony, krzywdzony, upokorzony i wyżala się w tobie chęć obrony i odwetu

• Uciekasz się do bycia nieasertywnym (pasywnym, tj. uległym lub agresywnym)

• Często nie osiągasz swojego celu

Portret osoby asertywnej

Język ciała osoby asertywnej

• Spokojny naturalny głos

• Utrzymanie kontaktu wzrokowego

• Potrafi/ chce słuchać

• Traktuje ludzi z szacunkiem

Asertywność 12 praw Rees Graham

1. Prawo do domagania się tego, czego chcesz (wraz ze zrozumieniem, że druga strona może powiedzieć, że „nie”)

2. Prawo do własnego zdania, uczuć i emocji oraz odpowiedzialnego (nie naruszającego elementarnych norm społecznych i moralnych) ich wyrażania

3. Prawo do wypowiadana opinii, które nie mają logicznej podstawy i których nie musisz uzasadniać (np. Intuicyjne myśli i uwagi)—→ Ja Myślę

4. Prawo do podejmowania własnych decyzji i radzenia sobie z ich skutkami

5. Prawo do dokonywania wyboru, czy chcesz być angażowana w czyjeś problemy

6. Prawo do braku znajomości i zrozumienia określonej dziedziny, kwestii itd

7. Prawo do popełniania błędów

8. Prawo do odnoszenia sukcesów

9. Prawo do zmiany zdania

10. Prawo do prywatności

11. Prawo do bycia w samotność i niezależności

12. Prawo do zmieniania się i bycia asertywnym

5 praw człowieka asertywnego Herbert Fensterheim

1. Masz prawo do wyrażenia siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć-tak długo, dopóki nie ranisz innych

   Wyrażanie swoich opinii i poglądów kończy się na granicy terytorium psychologicznego drugiej osoby (sfera komfortu). Agresję i negatywne emocje rozładowuje się nie słowem, a pozytywną aktywnością np. Poprzez ćwiczenia fizyczne

   Terytorium psychologiczne to niewidzialne linie wokół nas i definiuje naszą tożsamość.

   Asertywność wiąże się z umiejętnością obrony swojego terytorium, ale nie jest działaniem intruzywnym, tj. Wchodzeniem bez zgody czy uznania zgrania na terytorium drugiej osoby.

2. Masz prawo do wyrażania siebie- nawet jeśli rani to kogoś innego- dopóki twoim intencje nie są agresywne. Prawo to dotyczy „naruszenia” terytorium psychologicznego drugiej osoby.

3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb - dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić-ja mam prawo prosić cię o coś, a ty masz prawo mi odmówić

4. Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą.

5. Masz prawo do korzystania ze swoich praw

   Zastanów się:

   • Czy korzystasz ze swoich praw ?

   • Czy jesteś ich świadomy ?

   • Czy wiesz jak z nich korzystać?

Asertywność jest cechą, której trzeba się nauczyć i wyćwiczyć.

Co przeszkadza w byciu skutecznym w relacjach? Skuteczność interpersonalna-przeszkody

1. Brak umiejętności interpersonalnych. Do zachowań asertywnych potrzebne są właściwe wzorce.

2. Niezdecydowanie

3. Zapomnienie o długofalowych celach i kierowanie się impulsami

4. Emocje. Można posiadać umiejętności, ale także doświadczać silnych emocji, które uniemożliwiają asertywna komunikację

5. Inni ludzie, którzy mają większą władzę lub nie chcą zrobić tego, o co prosisz, jeśli nie obniżysz swoich wymagań ——→ludzie mogą stać na drodze do naszej efektywności interpersonalnej

6. Własne myśli i przekonania, jeśli są zniekształcone

   

   Źródła asertywnego myślenia

   1. Pozytywne osobiste doświadczenia życiowe

   2. Prawa osobiste, które wynikają z natury człowieka, tkwią w uregulowaniach społecznych, są wiązane z osobistymi wartościami, preferencjami, stylem

   Charakterystyka asertywnego myślenia. Warunki, jakie muszą spełniać asertywne społecznych

   • pozytywne autoafirmacja

   • Realistyczne (prawdziwe)

   • ?

   Zachowanie asertywne. Aby być asertywnym koniecznie jest:

   1. Nabycie wiedzy o możliwych o właściwych sposobach zachowania się w kontaktach międzyludzkich w twojej kulturze

   2. Wyuczenie się (wyćwiczenie) umiejętności asertywnego reagowania i działania:

   3. Ukształtowanie w sobie asertywnych przekonań i nastawień osobistych, które wyrażają

      a.generalnie pozytywny, racjonalnie ufny stosunek do innych ludzi i uznanie ich praw

      b.pozytywny stosunek do własne, osoby, powiązany z racjonalną samoakceptacją

      c. ?

      d.wiarę we własne możliwości i skuteczność w realizowani zadań związanych z kontaktem z innymi ludźmi oraz radzeniu sobie z wyzwaniami i zagrożeniami jakie niosą te kontakty

      e.uznanie i poszanowanie dla norm oraz zasad określających społecznie stosowne sposoby autoekspresji i radze i sobie w kontaktach z innymi ludźmi

   ZASADY KONSTRUKTYWNEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ

   • Mów we własnym imieniu. Mów Ja zamiast My. Używaj zwrotów podkreślających autorstwo Twoich wypowiedzi i to że bierzesz za nie odpowiedzialność np. JA MYŚLĘ

   • Mów do osoby a nie o siebie. Nie traktuj drugiego człowieka bezosobowo, jak przedmiot niezależnie od tego kim on jest i jaka zajmuje pozycję społeczną czy zawodową. Szczególnie kiedy wyrażasz krytykę mów o zachowaniach danej osoby, opisuj je, a nie o samej osobie, kim ona jest. Unikaj wyrażania interpretacji przyczyn czyjegoś zachowania, łatwo można się pomylić

   • Mów o ty co widzisz, słyszysz, czujesz w związku z drugą osobą

   • Zamiast krytycznie oceniać czyjeś zachowanie, działania, poglądy-wyrażaj własne poglądy, przekonania, preferencje, uczucia. Zamiast mówić: Ty Jesteś….lub To Jest…. Mów: Ja Czuję, Widzę, Myślę, Uważam…, Mój Pogląd Jest……, To Rozwiązanie mi nie odpowiada

   • Jeśli możesz unikać ocen w ogóle, szczególnie ocen jednoznacznie negatywnych. Zamiast oceniać (wartościować) opisuj to, co się dzieje, starając się robić to obiektywnie. Polegaj na swoich odczuciach i nie ukrywaj ich, lecz wyrażaj je w sposób asertywny. Staraj się często nagradzać (chwalić) innych. Będąc pozytywnym w stosunku do innych zyskasz przyjaciół i zwolenników, którzy chętnie będą Cię wspierać i realizować Twoje prośby czy polecenia.

     Jeśli to możliwe własne oceny zachowań i działań drugiej osoby zaczynaj od pochwał, staraj się znaleźć w czyimś działaniu jakieś pozytywy

   • Przekazuj drugiej osobie taką liczbę informacji którą ona może przyswoić i spożytkować.

   • Koncentruj się na korzyści, jaką mogą przynieść Twoje informacje drugiej osobie a nie ma potrzebie wyrzucenia z siebie wszystkiego

   • Skoncentruj się na konkretnych