Onmacht is de kracht voor sociale professionals (1)

Achtergrond van Psychiatrische Thuiszorg

• Onmacht als kracht: In de psychiatrische zorg aan huis is onmacht voor sociale professionals een veelbesproken onderwerp. Men wil kwetsbare mensen helpen, maar dit lukt vaak niet.

• Gevoel van onmacht: Het team van Psychiatrische Thuiszorg De Sprong heeft onmacht in kaart gebracht, en onderzoekt de impact van deze onmacht op de hulpverleners.

Dynamiek van de Hulprelatie

• Asymmetrische relatie: In de zorgvraag is er een duidelijke asymmetrie; de zorgvrager moet toestemming geven en kan de hulpverlener inschakelen of weigeren.

• 'Zorg is iets dat je gegund wordt': Dit begrip benadrukt dat hulpverleners invloed uitoefenen op de toegang tot zorg. Dit onttrekt de zorgvrager aan de regie, wat pressie met zich meebrengt.

• Invloed van externe factoren: Familieproblemen, verslavingen en sociale omstandigheden beïnvloeden de bereidheid van hulpverleners om zorg te bieden.

Ervaringen van Hulpverleners

Casing Jef

• Situatie Jef: De hulpvrager Jef leeft in een eenzaam en problematisch milieu. Hij ontvangt begeleiding, maar zijn drankmisbruik bemoeilijkt contact.

• Regie van de cliënt: Jef heeft de controle over zijn omgeving; zijn willingness om te communiceren stelt grenzen aan de effectiviteit van de begeleiding.

Casing Linda

• Ernstige situatie: Linda, een depressieve vrouw, belandt na een suïcidepoging in het ziekenhuis, waar Leen als begeleider aanwezig is zonder directe beslissingsbevoegdheid.

• Het verhaal: Leen ervaart een bevrijdend gevoel in de rol van ondersteunende figurant naast Linda, dit geeft ruimte voor een andere manier van begeleiding.

Complexiteit van Zorgverlening

• Zorg heeft buitengewone betekenissen: Bij elke cliënt zijn er verschillende dynamiek en druk vanuit directe ervaringen. Er zijn significante momenten waar zorgverleners afvragen welke rol ze spelen:

  • Taxidienst: Begeleiders vragen zich af of hun rol zich beperkt tot transport, wat de effectiviteit van hun hulp in twijfel trekt.

Onmacht en de rol van de Zorgprofessional

• Onmacht delen: Hulpverleners ervaren soms grote onmacht, zoals Jan, die een cliënte begeleidt die om euthanasie vraagt. De consequenties van hun acties of gebrek aan actie leiden tot gevoelens van schuld en wanhoop.

• Vulnerability in Close Relationships: Hulpverleners voelen zich soms machteloos tegenover de lijdensdruk van cliënten en de keuzes die ze maken.

De Impact van Armoede

• Schrijnende voorbeelden: De verhalen van zorgverleners raken aan de schrijnende armoede. Genegeerde nood maakt ethische dilemma's nog aanweziger. Regelmatig financieel bijstaan is herkenbaar voor veel hulpverleners, maar roept vragen op over hoe hulp te bieden zonder de balance te verliezen.

Lijden en de Kracht van Relatieopbouw

• Langdurige begeleiding: Het langdurig volgen van cliënten biedt de mogelijkheid tot diepere, betekenisvolle relaties. Dit kan leiden tot een sterke band, maar confronteert ook met de grens van de ondersteuning.

• Onvoorwaardelijke relaties: Het idee om er onvoorwaardelijk voor de cliënt te zijn en de impact die dat heeft op de hulpverlener. Dit is essentieel voor succesvol sociaal werk.

Conclusie

• Complexiteit van Thuiszorg: Psychiatrische thuiszorg vraagt om een bijzondere benadering waar oprechte betrokkenheid en het delen van onmacht centraal staan.

• Eigen rol als zorgverlener: De hulpverleners moeten hun plaats in deze onzekere samenwerking voortdurend opnieuw evalueren en zijn zich bewust van hun kwetsbaarheid.

Deze notities zijn samengesteld met input van het team van Psychiatrische Thuiszorg De Sprong en reflecteren op de complexe realiteit van psychiatrische zorg aan huis, zoals besproken in de video.