Psychologie - Coping mantelzorger

Leerdoelen:

©     Je hebt kennis over factoren die invloed hebben op de ervaren zorglast van een mantelzorger

©     Je hebt kennis over factoren die de zorglast bij een mantelzorger beïnvloeden

©     Je kunt de dramadriehoek uitleggen

Cijfers

-        Ongeveer 1 op tien mantelzorgers zich ernstig belast door het geven van hulp.

-        50% van de mantelzorgers geeft drie uur of minder hulp

-        Veel mantelzorgen zorgen lange tijd voor hun hulpbehoevende, gemiddeld geven ze 5,4 jaar hulp.

-        Vooral niet-werkenden, 65-plussers en lager opgeleiden geven meer hulpuren dan anderen.

-        Gezelschap en emotionele steun wordt het meest geboden

Mantelzorg bij psychosociale of psychische problemen:

-        Mantelzorg die zorg verlenen aan mensen met psychosociale of psychische problemen, zelf een grotere kans hebben om een hogere zorgbelasting ervaren.

Factoren van invloed op ervaren zorglast:

-        Objectief:

Frequentie

Intensiteit

Mate van ondersteuning voor mantelzorger

Gezondheid mantelzorger

-        Subjectief:

Hoe beoordeelt mantelzorger de zorgsituatie

Hoe gaat mantelzorger ermee om (coping)

Psychische belasting mantelzorger:

o   Rolverschuivingen

o   Nieuwe taken

o   Praktische problemen

o   Psychische problemen

o   Relationele problemen

o   Financiële problemen

Waar hebben mantelzorgers het meest aan, wat helpt?

-        Begrip en waardering

-        Financiële ondersteuning of een pgb

Drie vormen van coping:

-        Motivatie

Hoge motivatie

Drijfveer, tegenwicht tegen objectieve draaglast

“Als je maar wilt...”

Valkuil: grenzen stellen, zelfzorg, afstand nemen

Lage motivatie

Taak is een (zware) plicht

Tegenzin “Maar ja, iemand moet het doen he...”

-        Hantering

Adequate hantering

o   In actie komen bij een probleem

o   Gericht op oplossingen

o   “Voor elk probleem is een oplossing”

o   Valkuil

Gebrekkige hantering

o   Moeite zich aan te passen

o   Niet vooruitzien/moeite bij nemen van beslissingen of zoeken naar oplossingen

o   “Ik zit met de handen in m’n haar”

-        Acceptatie

Voorbeelden: Partner heeft een burn-out. Hij is heel moe en kan niet mee naar de kerk

Vader is dement en vergeet de verjaardag van jouw kind

Niet accepteren

-        “Doe toch eens normaal”

-        “Ik weet wat goed is voor jou”

-        Re-actief handelen

Wel accepteren

-        “Het leven komt zoals het komt”

-        Pro-actief handelen

-        Valkuil: nonchalance

Dramadriehoek en winnaarsdriehoek

Burn-out kenmerken volgens de NHG-standaard: 1. Spanningsklachten: moeheid, opgejaagd voelen, prikkelbaar 2. Controleverlies 3. Disfunctioneren

Naam fases

Taken

Interventies

Elementen van dramadriehoek: aanklager, redder, slachtoffer en van winnaarsdriehoek

Waar wordt cortisol aangemaakt: bijnieren Amygdala reageert erop door bijv angst Teveel cortisol: geen concentratie en niet goed voor je. Daarom een burn-out, je komt niet tot rust