Normy prawne

Prawo

==znaczenie podmiotowe== → ktoś ma prawo DO czegoś (do życia, nauki, dobra materialnego)

określone prawo przynależy do konkretnego podmiotu (człowieka, organu władzy, obywatela) i dzięki temu może on z niego korzystać. Mówimy, że ma on własne prawa.

Niektóre z nich nazywamy wolnościami lub swobodami

Na podmiotach ciążą również obowiązki prawne.

\
==znaczenie przedmiotowe== → zbiór ogólnych, uporządkowanych norm zachowania, uznanych lub preferowanych przez społeczeństwo, których nieprzestrzeganie jest zagrożone różnymi sankcjami. Reguluje sferę materialnoprawną oraz formalnoprawną.

\

Normy społeczne a prawo

\
<<^^norma społeczna^^ → uznany za obowiązujący właściwy sposób zachowania i postępowania jednostki w grupie. Od jednostki oczekiwane jest podporządkowanie się jej.<<

\
typ normy → ==norma moralna==

źródło normy → ==jednostka ma wewnętrzny wymóg, a jego postrzeganie jest oceniane zgodnie z danym== ==systemem wartości==

konsekwencje naruszenia → ==indywidualne poczucie winy==

kategorie oceny → ==dobre/złe słuszne/niesłuszne sprawiedliwe/niesprawiedliwe==

\
typ normy → ^^norma religijna^^

źródło normy → ^^uznanie przez wspólnotę religijną. Uzasadnione przez odwołanie się do autorytetu Boga, bóstw, absolutu itd.^^

konsekwencje naruszenia → ^^skutki wynikające z danego systemu religijnego (wyrzuty sumienia, potępienie) o sankcje nakładane w gronie współwyznawców (pokuta)^^

kategorie oceny → ^^dobro/zło dobry uczynek/grzech zgodny z wiarą/niezgodny z wiarą^^

\
typ normy → %%norma obyczajowa%%

źródło normy → %%tradycja i kultura. obowiązuje w określonych okolicznościach%%

konsekwencje naruszenia → %%negatywna reakcja ze strony otoczenia%%

kategorie oceny → %%właściwe/niewłaściwe wypada/nie wypada%%

\
typ normy → @@norma zwyczajowa@@

źródło normy → r@@ozpowszechnia się w społeczeństwie dzięki skłonności ludzi do naśladowania innych@@

konsekwencje naruszenia → @@uznanie za odmieńca@@

kategorie oceny → @@tak robią inni/nikt tak nie robi powszechnie uznane/nie uznane@@

\
typ normy → norma prawna

źródło normy → rekonstruowana na podstawie przepisów prawa ustanowionych przez państwo

konsekwencje naruszenia → nałożenie na podmiot sankcji prawnych

kategorie oceny → nakazane/zakazane dozwolone/niedozwolone legalne/nielegalne

\

Cechy norm prawnych:

1. największa moc oddziaływania w państwie

2. gwarancja przymusu państwowego

3. kontrola tylko zewnętrznych zachowań

4. jednolitość interpretacji i zastosowania

   1. abstrakcyjny charakter norm prawnych
   2. generalny charakter norm prawnych

\
\

<<trójelementowa budowa normy prawnej:<<

\
%%NORMA PRAWNA%% (co jest zgodne z prawem a co nie) =

%%+HIPOTEZA%% (kto i kiedy podlega normie)

%%+DYSPOZYCJA%% (jak należy się zachować)

%%+SANKCJA%% (co się stanie w przypadku złamania normy)

\
\
==akt prawny== → rezultat ustalenia prawa i konkretnych działań państwa. Są ogłaszane w różnych aktach normatywnych (np. w ustawach, rozporządzeniach).

\
Akty normatywne składają się z przepisów prawnych (wypowiedzi, które stanowią gramatyczną i logiczną całość oraz zostały wyodrębnione w tekście. Zawarte w aktach regulacje nie zawsze muszą mieć charakteru “twardego prawa“ gwarantowanego. Można spotkać się też z “miękkim prawem” czyli z tzw. normami programowymi, określającymi ogólnie, w jakim kierunku powinny działać organy państwa).

\
==Podstawa prawna== → uzasadniają wydanie aktu prawnego niższego rzędu lub podjęcie czynności prawnej lub faktycznej

\
Przepis składa się z:

• ^^artykułu^^
• ^^ustępu^^
• ^^punktu^^
• ^^litery^^
• ^^tiret^^

\
Przepisy przedstawione w kodeksach odróżniają się od innych ustaw, gdyż zamiast ustępów zawierają paragrafy oznaczone symbolem §

\
==Wykładnia prawa== → proces, w którym jest ustalane znaczenie przepisów

Typy:

1. @@językowa (słowna)@@
2. @@systemowa@@
3. @@całościowa (funkcjonalna)@@
4. @@porównawcza@@

\
ignorantia iuris nocent - nieznajomość prawa szkodzi

\
\
\